Tokat: Ali Paşa Camii

Ali Paşa Camii; Tokat’ın Merkez İlçesi, Yaşmeydan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ali Paşa Bosnalı olup, Enderun’dan yetişmiştir. II. Bayezid’in kızı, Selçuk Sultan’ın kızından torunu olan Fatma Sultan ile evlenmiştir. Çeşitli saray ağalıklarında bulunduktan sonra, Erzurum (3 defa) Karaman, Bağdat, Sivas, Anadolu Beylerbeyliklerinde görev yapmıştır.

Ali Paşa Erzurum Beylerbeyi iken 10 Safer 980 (2 Haziran 1572) tarihinde hastalanarak vefat etmiştir. Temerrüd Ali Paşa, Erzurum Beylerbeyi olduğu sırada Sivas Defterdarı oğlu Mustafa Bey’in vefat etmesi üzerine Tokat’ta bir türbe ve yanına bir cami yapılmasını istemiştir.

Caminin bitmesine yakın Ali Paşa’nın vefat etmesi üzerine ortaya çıkan maddi sorunlar sebebiyle, doğu ve batı tarafındaki duvar kalıntılarından anlaşıldığı üzere son cemaat yerinin dıştan ikinci bir kademe ile kapatılması planlandığı halde bundan vazgeçilmiştir.

Ayrıca aynı sebeple avluya dönemin imkanlarına göre daha mütevazi olan ahşap şadırvan yapılmış bu sebeple Tokat XVI. yüzyıldan günümüze orijinal süslemeleri ile ulaşan tek ahşap şadırvana sahip bir yer olmuştur.

Kare gövde üzerine sekizgen bir kasnak üzerine oturan 11,50 cm çapındaki kubbesi ikisi kıble duvarına gömülü sekiz adet ayak ile taşınmaktadır. Kıble duvarı dışında taşıyıcı ayakların arası birer eyvan gibi düzenlenerek bu alanlar cami harimine kazandırılmıştır.

Paylaşın

Bursa: Ali Paşa Camii

Ali Paşa Camii; Bursa’nın Osmangazi İlçesi, Ali Paşa Mahallesi, Yüceler Caddesi, Eski Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yıldırım Bayezid zamanında Çandarlı Halil Hayreddin Paşa’nın oğlu, Yıldırım Bayezid’ın veziri Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bursa Orhan Camii ile başlayan kanatlı ters “T” zaviyeli camiler grubundandır. 1854 yılında meydana gelen deprem sonucu büyük hasar görmüş kubbeler ve yan kanatlar yıkılmıştır.

Depremden sonra yapılan onarım ve tamirlerle bugünkü şeklini almıştır. Beş kemerli son cemaat yeri yığma ayaklara oturmaktadır. Doğu ve batı yanları kapalıdır. Beş bölmeli mekanın aslında kubbelerle örtülü olduğu kalan izlerden anlaşılmaktadır. Bugün ise onarımlar sonucu büyük değişime uğramıştır.

Çokgen iki sütunca, on bir sıra mukarnaslarla kurulu portal nişini destekler durumdadır. İki yanında beş sıra mukarnaslı hücreler bulunmaktadır. Kapıdan sonra arka arkaya iki kubbe olması gereken, asıl ibadet mekanına geçilir. Bu kubbeler bugün yıkık ve yerlerine tavan yapılmıştır.

Camide namaz kılınan kısım bu iki kubbenin altıdır. Doğu ve batı yan kanatlar tamamen yıkılmıştır. Üzerlerinin daire tonozlarla örtülü olduğu, günümüze kalan izlerden anlaşılmaktadır. Yapı üç sıra tuğla, bir sıra moloz taş dizisi ile inşa edilmiştir. 1854 yılında meydana gelen depremde büyük hasar gören cami çarpılmış ve eğrilmiştir. Caminin asıl minaresi yoktur, şimdiki minare yenidir.

Paylaşın

Konya: Ali Paşa Camii

Ali Paşa Cami; Konya’nın Altınekin İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Camii, 1854-1855  tarihinde yapılmıştır.

Selçuklu dönemi ahşap destekli cami mimarisine uygun biçimde düz toprak damlı ve ahşap destekli yapılmıştır.

Yaklaşık 20×20 m. ölçülerinde kare planlı caminin düz toprak dam örtüsü 1926 yılında dört omuzlu kırma çatı şeklinde kapatılmıştır.

Caminin girişinde ahşap direkli revaklı bölümün batı ucunda kesme taştan yapılmış güdük bir minaresi bulunmaktadır. Son cemaat mahalli ise sekiz ahşap direğin taşıdığı sundurma şeklindedir.

Tavan örtüsü cami hariminde olduğu gibi alttan kaplamalı çıtalı tavandır. Üst örtünün kırma çatıya dönüştürülmesi esnasında son cemaat mahalli ve minare kütlesi tek çatı altına alınarak 1949 yılında çinko ile kaplanmıştır.

1876 yılında Ali Pşa tarafından yaptırıldığı söylenen güdük minare ile cami kütlesi arasında görülen uyumsuzluk cami ile minarenin farklı tarihlerde yapıldığını düşündürtmektedir.

Caminin tek girişi olup, giriş kapısı kuzeyde ve ana eksen üzerindedir. Giriş kapısının revaklı bölümde kalan kısmı bugün demir doğrama ile kapatılarak camekanlı bir hol haline getirilmiştir.

Giriş kapısının tam üzerindeki arapça kitabede; üstte Fetih Süresi’nden alınmış bir ayet, onun altında bir dua cümlesi ve onun altında da caminin inşa tarihi yazılıdır.

Paylaşın