Konya: Akşehir, Yukarı (Gavur) Hamam

Yukarı (Gavur) Hamam; Konya’nın Akşehir İlçesi, Çimenli Mahallesi, Hamam Sokak üzerinde yer almaktadır.

Yapı malzemesi olarak; beden duvarlarında, küçük parçalar halinde kayrak taşı ve moloz taş, kapı ve pencere söveleri ile üst örtüye geçişlerde ve halvet duvarlarında düzgün kesme taş; örtü sistemi ve bazı kemerlerde ise, tuğla kullanılmıştır.

Yapı, her biri soyunmalık, ılıklık ve dört eyvanlı köşe halvetli sıcaklık bölümlerini sahiptir. Süsleme bakımından kısır bir görüntüye sahip yapıda, sadece kubbe çevrelerinde meandır ve bitkisel süslemeler yer alır. Hamamın inşa kitabesi yoktur. XIX yy. sonu XX. yy. başına tarihlenebilir.

Paylaşın

Konya: Akşehir, Orta Hamam

Orta Hamam; Konya’nın Akşehir İlçesi, Selçuklu Mahallesi, Ulu Cami Caddesi üzerinde yer almaktadır. Hamam, kentsel sit alanı içerisindedir.

Selçuklulardan, Karamanoğullarına sonrada Osmanlılara devredilen hamam; H. 1318’de Aryohyalı Ferit Paşanın Konya Valiliği sırasında, eski hamam yıkılarak, bugünkü çift hamam yaptırılmıştır.

Kadın ve erkek bölümleri vardır. Dikdörtgen planlıdır. Her iki tarafında soyunma bölümü kiremit örtülü, halvet soğukluk bölümleri kubbelidir. Halen kullanılmaktadır. Soyunma yerinin duvarında ve kapının üzerinde iki adet kitabe vardır.

Kitabelerden hamamın II.Abdülhamit Han’ın saltanat yıllarında, Ferit Paşanın Konya Valiliği ve Selim Bey’in Kaymakamlığı zamanında, geliri okul masraflarını karşılamak üzere, Akşehirli Mıgırdıç Kalfaya inşa ettirildiği ve inşaatın Zilhicce 1318 Mart- Nisan 1901 tarihinde yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Konya: Akşehir, Meydan (Şifa) Hamamı

Meydan Hamamı; Konya’nın Akşehir İlçesi, Selçuk Mahallesi, İnönü Caddesi, Müze Meydanı üzerinde yer alır.

Hamamın batı kanadında erkekler hamamı; doğu kanadında da kadınlar hamamı yer almaktadır.

Üst örtüsü günümüzde kırma çatıyla kapatılmış durumda olan soyunmalık mekanları, hamamın güney cephesine bitişik inşa edilmiştir. Aralık kısmı doğu-batı yönünde dikdörtgen planlıdır.

Kare planlı ılıklığı ise üçgen yüzeyli tromplarla geçilen bir kubbeyle kapatılmıştır. Sıcaklık dört eyvanlı ve köşe halvetlidir.

Hamamda erkekler bölümünün giriş kısmını oluşturan kapının üstünde inşa kitabesi yer alır.

Kitabeye göre hamamın Subaşı Emir Şerafettin Ahmet tarafından yaptırıldı ve inşatın M.1329-1330 tarihinde tamamlandığı anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Akşehir’in yeni trend mekanları ‘Akşehir Evleri’

Konya’nın Akşehir İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer alan Tarihi Evler, Anadolu coğrafyasını sivil mimari örneklerini geçmişten günümüze kadar koruduğu için önemli bir yere sahiptir.

Kentin kendine özgün kimliği, tarihsel süreç içerisindeki toplumsal olguları, kültürel ürünleri, doğal çevre imkanlarını değerler içerisine alınması, insanlar arasındaki iletişimler, bina, sokak ve meydanları özel bir yerde kurgulanmayı ortaya çıkarır.

Sıra evlerden oluşan sokakların dokusu, bazen yan yana bazen sırt sırta bazen birer atlayarak oluşturulmuş, bahçe ve avlular belirlemektedir. Bu avlular, doğayı kentin yaşamıyla birleştirmiştir. Evlerin yan özel nitelikleri, sahanlıklı girişleri, özgün kapı çözümleri, cumbaları, sokakların ve şehrin kimliğini özellik ve çeşitlilik katmaktadır.

Orta hamamdan Gavur Hamamına dek,Değirmen Sokaktaki evlerin birçoğunda alt katlarında dükkan var, eskiden Müslüman olmayan bu evlerin hanımları burada oya yapıp satarlarmış.

Evler genelde iki katlıdır. Özellikle eğimden kat kazanılan yerde giriş katının altı bahçe katı olur. Evlerin tabanları ve tavanları ahşap, mutfakları, kilerleri, damlı yada kiremitli kim geldi pencereli evleri vardır.

Bu evler bugün, Sit alanı içerisinde yer almaktadır. Evlerde kat sayısı artsa da plan değişmiyor. Ev yaşamı içerisinde, ortak kullanım alanları kendini gösterir. Özellikle alt kat odaları, bazen oturma yeri olarak kullanılmış bazen fonksiyonu değiştirilerek,  mutfak görevini üstlenmiştir.

Ama asıl gelenekte, mutfak ayrı bir bölümden oluşmaktadır. Evlerin banyo bölümleri, genellikle odalardaki yüklüklerin içerisine oluşturulmuş ve basit öğeler içeren yıkanma yerleri (Gusül hane) vardır. Pencereler, önceleri giyotin, sonradan giyotinin bir yarısı ortadan ayrılıp, iki kanada dönüştürülmüştür.

Paylaşın

Konya: Seyh Hacı İbrahim Veli Türbesi

Seyh Hacı İbrahim Veli Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Maruf Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

Türbe, moloz taş ile örtülü bir duvarın çevrelediği avlu içindedir. Dış duvarlar düzgün mermer bloklarla kaplıdır. Kare planlı yapının üzeri üst kesimi koniyi andıran bir kubbeyle örtülüdür.

İçerisinde ahşap malzemeyle yapılmış iki adet sanduka yer alır. Dış duvarlar taş işçiliğinin genel özelliğini gösterir. İç kısımlarda kalem işi süslemeler orijinal değildir.

Yapıda mermer malzemeyle yapılmış süslemeler önemli yer tutmaktadır.Bu süslemeler taç kapı ile güney cephede yoğunlaşmaktadır. Yapı içinde, sıva üzerine yapılmış süslemeler ikinci planda kalır.

Giriş kavsarasının üst kısmında yer alan kitabeye göre yapı 1 Zilhicce 771 M.26 Haziran 1370 tarihinde tamamlanmıştır.

Paylaşın

Konya: Mustafa Turabi Türbesi

Mustafa Turabi Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Altınkalem Mahallesi, Eski Afyon Caddesi üzerindedir.

Moloz taş ile örülü kübik gövde, sekizgen kasnağa oturan bir kubbeyle örülüdür. Yapıdaki süslemeler kalıpla baskı tekniğinde yapılmış olan bitkisel örnekli iki süs şeridinden ibarettir.

Yapı kitabesizdir, yapının tarihlendirmesini Osmanlı’da IV. ve 16.yy eserlerinin süslemesinde görülen özelliklere dayanarak 16.yy’ın sonlarına tarihlendirebiliriz.

Paylaşın

Konya: Nimetullah Türbesi

Nimetullah Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Köyceğiz Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Nimetullah’ın sandukasının üstünde farklı ebatlarda dört tane kitabe yerleştirilmiştir.

Kitabelere göre 1581 ve 1889 yılında iki defa onarım görmüştür. Günümüzde yapının üstü açık bir şekilde bulunduğu bilinmektedir.

Paylaşın

Konya: Seydi Yunus Türbesi

Seydi Yunus Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Meydan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Türbenin eskiden üstü örtülü idi. Taceddin Yaltırık, burasını evkaftan satın aldıktan sonra üstünü açtırmıştır.

Türbede dört yatır vardır. Üçünün sandukaları taş ve tuğla ile yapılmış ve üstleri sıvanmıştır. Sanduka tipi mezar taşı ise Selçuklu tarzında yapılmıştır üstünde yazı yoktur.

Türbenin giriş kapısı üzerinde yer alan kitabede içindeki yatırı, 1417 yılında vefat ettiği fakat yapının ne zaman yapıldığı konusunda bir ibareye rastlanmamıştır.

Paylaşın

Konya: Yağlı Dede (Seyh Eyüp Türbesi)

Yağlı Dede (Seyh Eyüp Türbesi); Konya’nın Akşehir İlçesi, Kızılca Mahallesi, Mektep Sokak üzerinde küçük bir bahçenin ortasında yer almaktadır.

Kare planlı yapının üzerini dıştan, çinko levhalarla kaplı piramidal bir külah örtmektedir. Türbenin yapımında moloz taşın yanı sıra bol miktarda devşirme malzeme kullanılmıştır.

Devşirme malzemeler içinde düzgün kesme taşların yanında  templon levhası ve arşitravı ile bir insan heykelinin başka kısmından küçük bir parça yer almaktadır.

Giriş, kuzey cephededir. Diğer üç cephenin ortalarında birer mazgal pencere vardır. Kuzey cephenin ortasında yer alan girişin üst kesimi, ahşap hatıl ile örtülmüştür.

Yapının içinde tamamen tuğla ile inşa edilmiş bir baldaken kuruluş söz konusudur. Köşelerde ‘L’ şekilli birer ayak vardır. Birbirine sivri kemerlerle bağlanan ayaklardan, pandantiflerle kubbeye geçilmiştir.

Türbenin ahşap sandukası Akşehir Müzesinde korunmaktadır. Karaman oğulları dönemine aittir. H.729 M.1328 yılında ölen Şeyh Eyyüb’ün Türbesidir.

Paylaşın

Konya: Hıdırlık Mescidi

Hıdırlık Mescidi; Konya’nın Akşehir İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Sultan Dağları’nın eteğindeki Hıdırlık parkındadır.

Kare planlı yapının üzeri bir kubbe ile örtülüdür. Yapının inşasında; duvarlarda moloz taş, kubbe geçişlerinde ve kubbede tuğla kullanılmıştır. Yapının içi sıvalıdır. Doğu duvarında bir, kuzey duvarında iki tane dikdörtgen kesitli küçük bir niş vardır.

Güney duvarının ortasındaki, dikdörtgen kesitli  mihrabın kavsarası, mukarnas görünümündeki basit dolgularla şekillendirilmiştir. Mihrap nişinin iki yanında, geçmeli geometrik örneklerle süslü, Bizans dönemine ait birer mermer levha bulunmaktadır.

Eserin inşa kitabesi yoktur. Fakat bazı kaynaklarda, Akşehir’deki  XIII. yy. veya en geç XIV. yy bazı yapılara benzerliği ile bu tarihlerde yapıldığı sanılmaktadır.

Paylaşın