Hacı Abuzer Baba Türbesi; Adıyaman’ın Merkez İlçesi Musalla Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Hacı Abuzer Baba Türbesi’ne ulaşım şehir içi ulaşım araçlarıyla sağlanmaktadır.
Adıyaman Belediyesi, gerekli bakım ve onarım çalışmalarını yaparak türbeyi, yeniden ziyaretçilerine açmıştır.
Türbe için oluşturulan özel alan içerisinde şadırvan, bekçi kulübesi, bay-bayan mescit ve WC’ler bulunmaktadır.
Safvan bin Muattal Türbesi; Adıyaman’ın Samsat İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçeye yaklaşık 10.5 km mesafede bulunmaktadır.
Taşkuyu ve Çiçek Köyleri arasında kalan (Doğanlar Mezrası) mevkide, yüksek bir tepededir.
Kayıtlarda Yermük savaşına katıldığı, Samsat’a kadar geldiği ve şehit düştüğü; Safvan Bin Muattal’ ın sahabe olduğu da belirtilmektedir.
Adıyaman ve çevresinde İslamiyetin yayılmasını sağlayan sahabedir. Adıyaman’da bulunan kabri her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilir.
Rivayete göre burada tövbe edip adak adayan iftira mağdurları kısa zamanda huzura erip sıkıntıdan feraha çıkmaktadır.
Hacı Yusuf Türbesi; Adıyaman’ın Kahta İlçesine bağlı Sarıdana Köyü yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır.
Hacı Yusuf Türbesi’ne Kahta İlçesi’nden kalkan köy araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.
Hacı Yusuf’un doğum tarihine ilişkin net bir bilgi bulunmamaktadır fakat 1260 tarihinde vefat ettiği belirtilmektedir.
Şeyh Abdurrahmani Erzincani Türbesi; Adıyaman’ın Merkez İlçesi’ne bağlı Zer Köyü sınırları içerisindedir. Ulaşım köy araçlarıyla sağlanmaktadır.
Türbenin içinde aslen Erzincanlı olup sonra Adıyaman’a yerleşen Şeyh Abdurrahman-i Erzincani ile eşi ve kızının sandukası bulunmaktadır.
Şeyh Abdurrahmani Erzincani Kimdir;
Yıldırım Beyazıt dönemi meşayıhından olan Seyyid Abdurrahman Erzincani aynı zamanda Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba’nın kayınpederidir. Şeyh Safiyüddin Erdebili’nin halifelerinden olup Halvetiyye Tarikatına mensuptur.
1402 yılındaki Ankara savaşının sonuçlarını Anadolu’da görmüş ve Çankırı, Tokat, Amasya, Kastamonu civarlarında, Osmanlı Devleti’nin fetret devrinde Anadolu’da birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla hizmetler yapmıştır. Ömrünün son yıllarını ise Darende yakınlarındaki Balaban mevkiinde geçirmiştir. 1432 yılında burada vefât etmiştir.
Mahmut El-Ensari Türbesi; Adıyaman’ın Merkez İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Merkeze 7 Km. mesafededir.
Ali Dağı üzerinde yer alan Türbe’nin duvarında H. 1126 tarihli bir onarım kitabesi bulunmaktadır. Türbenin bulunduğu yer Adıyaman merkezden bakılınca görülmektedir.
Mahmut El-Ensari Kimdir?
Medine’li ve sahabeden olduğu söylenmektedir. İslamiyeti yaymak amacıyla Anadolu’ya gelmiş ve burada şehit düşmüştür. Mezarının bulunduğu yerde başka şehitlerin de olduğu söylenir. Mahmud Ensari, Abuzer Gaffari ile birlikte bu şehitlere komutanlık yapmıştır.
Kaşlıca Kalesi; Adıyaman’ın Tut İlçesi, Kaşlıca Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Halk arasında Mihri Babil Kalesi olarak bilinir.
Babil Krallığı zamanında yapıldığı sanılmaktadır. Genel olarak kaleler yüksek yerlere kurulmasına karşılık buradaki kale Kaşlıca-Aşağı evlerin bulunduğu vadin içine inşa edilmiştir.
Kalenin bazı yerlerinde duvar kalıntıları, ok mahmuzları ve kenar kısımlarında su kanallarının kalıntıları mevcuttur.
Kalenin içerisinde halkın karakol ya da gözetleme yeri dediği yerler vardır. Buralar, kalenin yüksek noktalarını teşkil etmektedir. Battal-Gazi’nin Malatya’dan gelerek bu kaleyi fethettiği söylenmektedir.
Şovak Köprüsü; Adıyaman’ın Tut İlçesi sınırları içerisindedir. Şova Deresi üzerine kurulmuştur.
Taştan yapılmış tarihi bir köprüdür. Osmanlılar zamanında kervanların Vijne köprüsü’nden gelerek buradan geçtiği belirtilmektedir.
Ayrıca halk arasında Gorlam olarak adlandırılan vadide suyu aşağılara aktarmaya yarayan kayalara oyulmuş su kanalları ve mağaralar bulunmaktadır.
Yöredeki sulama kanalları ve kapalı künk kalıntıları, Göksu Vadisindeki sulamanın çok eski tarihlere kadar uzandığı gösteriliyor.
Altınlı Köprü; Adıyaman’ın Gölbaşı İlçesi, Yolbağ (Karamağara) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçes merkezine 8 Km. mesafededir.
Yapılış Tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Kralın kızı tarafından yapıldığı rivayet edilmektedir. Yıkılma durumunda, eşdeğer köprüyü inşa edecek altının, civarında gömülü bulunduğu ve ismini bu gömülü altından aldığı söylenmektedir.
Köprünün büyük bir kemeri ve kademeli olarak küçülen üç kemeri daha vardır. Köprü taşları harç kullanılmadan sıkıştırma (Cendere ) stiliyle yapılmıştır.
Ana kemer temelde on dört taş, yukarıya çıkıldıkça kademeli daralma yapılarak dokuz taştan yapılmıştır. Kemerin batı kısmında 63, doğu tarafında 70 sıra taş vardır.
İkinci kemerde,tabanda dokuz sıra taş ve toplam otuz üç taş vardır. Üçüncü kemerde on sıra taş ve toplam yirmi altı,dördüncü kemerde ise dokuz sıra taş ve toplam on dokuz sıra taş kullanılmıştır.
Köprünün önden yüksekliği 20 metreye yakındır. Ana kemer,azgın suya karşı korumak için,koni şeklinde kemerin her iki tarafına destek yapılmıştır.
Dikilitaş (Sesönk); Adıyaman’ın Besni İlçesi, Hacıhalil ve Dikilitaş Köyü yakınında Kızıldağı’ın üzerinde yer almaktadır.
Dikilitaş, Roma dönemine ait bir anıt mezardır.Ortada mezar yapısı ve yanında aralıklarla dikilmiş üç çift sütun vardır. İri taşlar yığılarak yapılmış olan bu tümülüsün çevresinde deve sütünlardan oluşan anıt mezarın altında mezar odası olduğu sanılan kayadan oyma mağaralar mevcuttur.
