image

2024 Nobel Ekonomi Ödülü Üç Bilim İnsanına Verildi

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2024 Nobel Ekonomi Ödülü, Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson’a verildi.

Haber Merkezi / 2023 Nobel Ekonomi Ödülü Claudia Goldin’a verilmişti. 2022 Nobel Ekonomi Ödülü’nü Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig kazanmıştı.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında Acemoğlu, Johnson ve Robinson’un “sosyal ve ekonomik kurumlar ile refah arasındaki ilişkiye ve bunun uluslar arasındaki zenginlik farklılıklarına etkisine” dair çalışmaları nedeniyle ödüle layık bulundukları açıklandı.

Nobel Ödülü kazananlara altın madalyanın yanı sıra bir milyon dolar para ödülü de veriliyor. Para ödülü, Acemoğlu, Johnson ve Robinson arasında paylaştırılacak.

ABD’nin saygın üniversitelerinden Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (MIT) profesörlük yapan İstanbul doğumlu Acemoğlu, ödülü kazandığını öğrendikten sonra yaptığı ilk açıklamada, “Gerçek bir şok ve harika bir haber” dedi.

2024’ün diğer kazananları

Bu yıl Nobel Kimya Ödülü’nü David Baker, Demis Hassabis ve John Jumper kazandı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinden yapılan açıklamada ikisi ABD’li, biri İngiliz üç bilim insanının proteinlerin yapıları üzerine yaptıkları araştırmalar nedeniyle bu ödüle layık görüldükleri duyuruldu.

Nobel Fizik Ödülü yapay zekânın bir alt dalı olan makine öğrenimi alanındaki çalışmalarıyla ABD’li John Hopfield ve Kanadalı Geoffrey Hinton’ın oldu.

ABD’li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun da “mikroRNA’nın keşfi ve gen düzenlemesi” alanındaki çalışmalarından dolayı Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı. Nobel Edebiyat Ödülü ise Güney Koreli yazar Han Kang’a verildi. Han, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk Güney Koreli oldu.

2024 Nobel Barış Ödülü, Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarından sağ kurtulanların oluşturduğu Japon kuruluş Nihon Hidankyo’ya verildi.

Nobel ödülleri nedir?

Nobel Ödülleri, İsveçli mucit Alfred Nobel’in vasiyetiyle oluşturuldu. Nobel, servetinin, “önceki yıl insanlığa en büyük faydayı sağlayanlara” ödül olarak verilmesini istedi.

Alfred Nobel, 1895 yılında hayatını kaybetti ancak vasiyeti üzerindeki yasal mücadelenin ardından ilk Nobel Ödülleri ancak 1901 yılında verilebildi. Nobel, kimya ve fizik ödüllerinin İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından, edebiyat ödülünün ise İsveç Akademisi tarafından verilmesini şart koştu.

Fizyoloji veya tıp alanındaki ödülleri İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nün vermesini belirleyen Nobel, barış ödülünün ise Norveç parlamentosu tarafından verilmesini istedi. Nobel’in, o dönem İsveç ile bir birlik içinde olan Norveç’i barış ödülünün dağıtımı için neden seçtiği bilinmiyor.

1968 yılında İsveç Merkez Bankası, 300. yılını kutlarken, Nobel Vakfı’na yaptığı bağışla “Alfred Nobel Anısına Ekonomi Bilimleri Ödülü”nü kurdu. Bu ödül, diğer Nobel ödülleriyle aynı prensipler doğrultusunda İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından veriliyor.

Paylaşın

2024 Nobel Barış Ödülü Japonya’ya Gitti

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2024 Nobel Barış Ödülü, Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarından sağ kurtulanların oluşturduğu Japon kuruluş Nihon Hidankyo’ya verildi.

Haber Merkezi / Norveç Nobel Komitesi Başkanı Jørgen Watne Frydnes yaptığı açıklamada, ödülün “nükleer silah kullanımına karşı tabunun baskı altında olması” nedeniyle verildiğini belirtti.

Alfred Nobel, vasiyetinde ödülün “uluslararası kardeşlik için, daimi orduların kaldırılması veya azaltılması için ve barış kongrelerinin düzenlenmesi ve desteklenmesi için en çok veya en iyi çalışmaya” verilmesi gerektiğini belirtiyor.

Nihon Hidankyo’nun eş başkanı Toşiyuki Mimaki, Komite’nin kararının açıklamasının ardından Tokyo’da düzenlediği basın toplantısında, ödülü kazanmış olmalarından duyduğu şaşkınlığı dile getirdi. Konuşması sırasında gözleri dolan Mimaki, “Bunun gerçekleşeceğini asla düşünmemiştim” dedi.

Kendisi de Hiroşima’ya atılan atom bombasından sağ kurtulmuş bir isim olan ve nükleer silahların dünyaya barış getireceği fikrinin bir “yanılgı” olduğunu söyleyen Mimaki şöyle konuştu:

“Nükleer silahlar sayesinde dünyada barışın korunduğu söyleniyor. Fakat bu silahlar teröristler tarafından da kullanılabilir. Mesela bunları Rusya Ukrayna’ya karşı veya İsrail Gazze’ye karşı kullanırsa, (bu savaşlar) orada bitmeyecektir. Siyasetçiler bunları biliyor olmalı.”

Gazze’deki çocukların durumunun, İkinci Dünya Savaşı sonunda Japonya’da karşılaşılan tabloya benzer olduğunu da söyleyen Mimaki, “Gazze’de çocuklar kan içinde. Seksen yıl önce Japonya’da olduğu gibi” dedi.

2023 Nobel Barış Ödülü, kadın hakları ve demokrasiyi savunduğu ve idam cezasına karşı olduğu için hapisteki İranlı aktivist Narges Mohammadi’ye verilmişti.

Nobel Komitesi, bunun aynı zamanda “İran’ın teokratik rejiminin kadınları hedef alan ayrımcılık ve baskı politikalarına” karşı gösteri yapan “yüzbinlerce insanın” tanınması anlamına geldiğini söylemişti.

2022 Nobel Barış Ödülü’ne insan hakları savunucusu Ales Bialiatski ile insan hakları örgütleri Memorial ve Center for Civil Libertie’s layık görülmüştü. Nobel Barış Ödülü 2021’de Rus gazeteci Dimitri Muratov ve Filipinli gazeteci Maria Ressa’ya verilmişti.

1901 ve 2021 yılları arasında 102 Nobel Barış Ödülü sahibini bulurken bunların 25’i kurumlara verildi. Kurum sayısı bu seneki ödülle 27’ye yükseldi. Şu ana kadar 2 barış ödülü, üç kişi arasında paylaştırıldı. Bu seneki ödülle birlikte bu sayı 3’e yükseldi.

Nobel Barış Ödülü’nü bugüne kadar reddeden bir kişi oldu. Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1973 Paris Antlaşması’nı imzaladığı için Barış Ödülü’nü paylaşan Vietnamlı politikacı Le Duc Tho, ödülü almayı reddetmişti. Nobel Barış Ödülü şu ana kadar 18 kadına verildi.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek. Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

2024’ün diğer kazananları

Bu yıl Nobel Kimya Ödülü’nü David Baker, Demis Hassabis ve John Jumper kazandı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinden yapılan açıklamada ikisi ABD’li, biri İngiliz üç bilim insanının proteinlerin yapıları üzerine yaptıkları araştırmalar nedeniyle bu ödüle layık görüldükleri duyuruldu.

Nobel Fizik Ödülü yapay zekânın bir alt dalı olan makine öğrenimi alanındaki çalışmalarıyla ABD’li John Hopfield ve Kanadalı Geoffrey Hinton’ın oldu.

ABD’li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun da “mikroRNA’nın keşfi ve gen düzenlemesi” alanındaki çalışmalarından dolayı Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı.

Nobel Edebiyat Ödülü ise Güney Koreli yazar Han Kang’a verildi. Han, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk Güney Koreli oldu.

2024 Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi 14 Ekim Pazartesi günü açıklanacak.

Norveç’in başkenti Oslo’da takdim edilecek Nobel Barış Ödülü dışındaki ödüller, İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenecek törenlerle bu yılki sahiplerine verilecek. Ödül kazananlara ayrıca 11 milyon İsveç Kronu (Yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülü verilecek.

Nobel ödülleri nedir?

Nobel Ödülleri, İsveçli mucit Alfred Nobel’in vasiyetiyle oluşturuldu. Nobel, servetinin, “önceki yıl insanlığa en büyük faydayı sağlayanlara” ödül olarak verilmesini istedi.

Alfred Nobel, 1895 yılında hayatını kaybetti ancak vasiyeti üzerindeki yasal mücadelenin ardından ilk Nobel Ödülleri ancak 1901 yılında verilebildi. Nobel, kimya ve fizik ödüllerinin İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından, edebiyat ödülünün ise İsveç Akademisi tarafından verilmesini şart koştu.

Fizyoloji veya tıp alanındaki ödülleri İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nün vermesini belirleyen Nobel, barış ödülünün ise Norveç parlamentosu tarafından verilmesini istedi. Nobel’in, o dönem İsveç ile bir birlik içinde olan Norveç’i barış ödülünün dağıtımı için neden seçtiği bilinmiyor.

1968 yılında İsveç Merkez Bankası, 300. yılını kutlarken, Nobel Vakfı’na yaptığı bağışla “Alfred Nobel Anısına Ekonomi Bilimleri Ödülü”nü kurdu. Bu ödül, diğer Nobel ödülleriyle aynı prensipler doğrultusunda İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından veriliyor.

Paylaşın

2024 Nobel Edebiyat Ödülü Güney Koreli Yazara Gitti

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2024 Nobel Edebiyat Ödülü Güney Koreli yazar Han Kang’a verildi.

Haber Merkezi / Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday yazarların belirlenmesi İsveç Akademisi ve dünyadaki diğer edebiyatla ilgili akademi ve kurumlardan, eski ödül sahiplerinden, üniversitelerde edebiyat profesörlerinden öneriler alınıyor.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Güney Koreli yazar Han Kang’ın “tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel düzyazısı nedeniyle” 2024 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığını duyurdu.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

Nobel Edebiyat Ödülü “edebiyat alanında ideal bir yönde en seçkin eseri üretmiş olan kişiye” veriliyor.

Han Kang, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan 121 kişi arasında 18. kadın oldu. Ödül uzun zamandır Avrupalı ve Kuzey Amerikalı yazarlara fazla odaklandığı ve erkek egemen olduğu eleştirileriyle karşı karşıya.

İlk defa 1901 yılında sunulan ödül geçtiğimiz yıllarda Orhan Pamuk, Ernest Hemingway, Toni Morrison ve Jean-Paul Sartre gibi ünlü edebiyatçılar layık görüldü. Sartre, 1964’te layık görüldüğü ödülü reddetmişti.

53 yaşındaki Kang, roman yazarı Hang Seung-won’un kızı. Kang daha önce de bir kadının akıl hastalığına yakalanmasını ve ailesinin ihmalini konu alan “The Vegetarian” adlı romanıyla 2016 yılında Man Booker Uluslararası Kurgu Ödülü’nü kazanmıştı. Bu, yazarın İngilizce olarak yayımlanan ilk kitabı oldu.

Diğer önemli eserleri arasında 2011 tarihli “Greek Lessons”, 2016 tarihli “The White Book” ve 2021 tarihli “We Do Not Part” yer alıyor.

Paylaşın

Nobel Kimya Ödülü Üç Bilim İnsanına Verildi

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2024 Nobel Kimya Ödülü, David Baker, Demis Hassabis ve John Jumper’a verildi.

Haber Merkezi / İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nden yapılan açıklamada ikisi ABD’li, biri İngiliz üç bilim insanının proteinlerin yapıları üzerine yaptıkları araştırmalar nedeniyle bu ödüle layık görüldükleri bildirildi.

Ödülü, kazananı belirleyen İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin genel sekreteri Hans Ellegren açıkladı.

Baker Seattle’daki Washington Üniversitesi’nde, Hassabis ve Jumper ise Londra’daki Google Deepmind’da çalışıyor.

Ödülün maddi değeri 11 milyon İsveç kronu (Yaklaşık 1,1 milyon ABD doları).

Akademi, ödülün yarısının “hesaplamalı protein tasarımı için” ABD’li Baker’a verildiğini, diğer yarısının ise “protein yapısı tahmini için” İngiliz bilim insanı Hassabis ve ABD’li meslektaşı Jumper tarafından paylaşıldığını duyurdu.

2023 Nobel Kimya Ödülü, Moungi Bawendi, Louis Brus ve Alexei Ekimov’a verilmişti.

Altı gün süren Nobel duyuruları pazartesi günü Amerikalı Victor Ambros ve Gary Ruvkun’un tıp ödülünü kazanması ile başladı. Makine öğreniminin iki kurucu babası olan John Hopfield ve Geoffrey Hinton’ın ise salı günü fizik ödülünü kazandığı duyuruldu.

Nobel Fizik Ödülü’nün sahipleri dün açıklandı. Yapay zekânın bir alt dalı olan makine öğrenimi alanındaki çalışmalarıyla ABD’li John Hopfield ve Kanadalı Geoffrey Hinton’un bu ödülün oldu.

7 Ekim’de de Nobel Tıp Ödülü’nün ABD’li Gelişim Biyoloğu Prof. Victor Ambros ve yine aynı ülkeden Moleküler Biyolog ve Genetik Profesörü Gary Ruvkun’a verildiği duyuruldu.

Ambros ve Ruvkun, gen düzenlemesinde önemli bir rol oynayan yeni bir küçük RNA molekülleri sınıfı olan mikroRNA’yı keşfetmişlerdi.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

Paylaşın

Eylül Ayında “Özelleştirme” Rekoru

0

İktidarın kamu varlıklarını haraç mezat elden çıkarma geleneği, 2024 yılında da devam etti. 2024 yılının ilk sekiz aylık döneminde 867 milyon 925 bin TL’lik kamu taşınmazı elden çıkarıldı.

Özelleştirme, Eylül ayında ise 2024’ün en yüksek seviyesine çıktı. Eylül ayındaki kamu taşınmazı satışlarından 1 milyar 710 milyon 458 bin lira gelir elde edildiği belirtildi.

BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre; AK Parti’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den Eylül 2024’e kadar gerçekleştirilen kamu taşınmazı satışından elde edilen gelir, 23 milyar 800 milyon 90 bin TL olarak gerçekleşti.

İktidarın kamu varlıklarını haraç mezat elden çıkarma geleneği, 2024 yılında da sürdürüldü. 1 Ocak 2024 ile 31 Ağustos 2024 döneminde toplam 867 milyon 925 bin TL’lik kamu taşınmazı elden çıkarıldı.

AK Parti’nin özelleştirme programı, Eylül ayında ise 2024’ün en yüksek seviyesine çıktı. Yalnızca Eylül ayında yapılan taşınmaz satışından elde edilen gelir, Ocak ve Ağustos aylarını da kapsayan 2024’ün sekiz ayındaki geliri geride bıraktı.

Buna göre, 2024’ün Eylül ayındaki kamu taşınmazı satışlarından 1 milyar 710 milyon 458 bin TL gelir elde edildiği belirtildi. Eylül ayında gerçekleştirilen satışlar ve satış fiyatları ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre şöyle:

İstanbul Kartal’da bulunan Maliye arazisi: 1 milyar 625 milyon TL (2 Eylül 2024)
Aydın Didim’de bir adet taşınmaz: 82 milyon TL (10 Eylül 2024)
Manisa’da Sümer Holding’e ait bir taşınmaz: 223 bin TL (25 Eylül 2024)
Mardin’de Sümer Holding’e ait bir taşınmaz: 3 milyon 235 bin TL (25 Eylül 2024)

Paylaşın

Nobel Fizik Ödülü 2 Bilim İnsanına Verildi

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2024 Fizik Ödülü bu yıl bilim insanları John Hopfield ve Geoffrey Hinton’a gitti.

Haber Merkezi / İki bilim insanı, Nobel Fizik Ödülü’ne yapay zekanın bir alt dalı olan makine öğrenimi alanındaki çalışmalarıyla layık görüldü.

Türkçe’de “makine öğrenimi” veya “makine öğrenmesi” olarak ifade edilen ve bir bilgisayarın doğrudan yönergeler olmadan öğrenmesine yardımcı olmak için matematiksel modeller kullanılan teknoloji, yapay zekânın bir alt kümesi kabul ediliyor.

Tıpkı insanların daha fazla alıştırma yaptıkça gelişmesi gibi, veri ve deneyim miktarı arttıkça makine öğrenmesinin sonuçları da daha doğru hale geliyor.

Princeton Üniversitesi’nden Profesör John Hopfield, verilerdeki görüntüleri ve diğer örüntü türlerini depolayabilen ve yeniden yapılandırabilen ilişkisel bir bellek icat etti.

Toronto Üniversitesi’nden Profesör Geoffrey Hinton ise verilerdeki özellikleri otonom olarak bulabilen ve böylece resimlerdeki belirli öğeleri tanımlama gibi görevleri yerine getirebilen bir yöntem geliştirdi.

Yapay zekanın öncülerinden Hinton, 2023 yılında Google’dan ayrılmış ve bunu, bilgisayarların kendisinin ve diğer uzmanların beklediğinden çok daha kısa sürede insanlardan daha akıllı hale gelebileceğini fark ettikten sonra, teknolojinin tehlikeleri hakkında özgürce konuşmak için yaptığını söylemişti.

Nobel’e layık görülen Hopfield ve Hinton, 1,1 milyon dolarlık para ödülünü paylaşacak.

Nobel Fizik Komitesi Başkanı Ellen Moons, “Makine öğreniminin olağanüstü faydaları olsa da hızlı gelişimi, geleceğimizle ilgili endişeleri de beraberinde getirdi” dedi.

Moons, “Bu yeni teknolojiyi insanlığın en yüksek yararı için güvenli ve etik bir şekilde kullanma sorumluluğu hep birlikte insanoğluna düşüyor” şeklinde konuştu.

2023 Fizik Ödülü bilim insanları Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L’Huillier’e gitmişti.

2022 Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çığır açıcı çalışmaları nedeniyle Fransız bilim insanı Alain Aspect, Amerikalı bilim insanı John Clauser ve Avusturyalı bilim insanı Anton Zeilinger’e verilmişti.

2021’de ödülün sahipleri; karmaşık sistemlere, özellikle de Dünya’nın iklimine ilişkin anlayışımızı değiştiren Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, ve Giorgio Parisi olmuştu.

2020’de kara delikleri araştıran Roger Penrose ile galaksimizin merkezindeki bir cisimle ilgili araştırmalarından dolayı Reinhard Genzel ve Andrea Ghez ödülü paylaşmıştı.

2019’da ise Nobel Fizik Ödülü, Büyük Patlama’dan sonra evrenin evrimini açıklayan James Peebles ile bir güneş sistemi dışındaki gezegenin keşfi nedeniyle Michel Mayor ve Didier Queloz’a verilmişti.

Nobel Fizik Ödülü bugüne dek sadece 4 kadına verildi: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) ve Andrea Ghez (2020).

Paylaşın

“Nobel Tıp Ödülü” ABD’li Bilim İnsanlarına Gitti

0

Victor Ambros ve Gary Ruvkun, mikroRNA’nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü nedeniyle 2024 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’ne layık görüldü.

Haber Merkezi / Ödül 11 milyon İsveç kronu ya da yaklaşık 976 bin Avro nakit para ödülüyle birlikte verilmektedir. Nobel ödül sahipleri ödüllerini aralık ayında İsveç’te düzenlenecek bir törenle alacaklar.

1901 yılından bu yana fizyoloji veya tıp alanında 115 ödül verildi. Bu güne kadar Nobel Tıp Ödülü’ne layık görülen 229 kişiden yalnızca 13’ü kadındı.

Nobel Tıp Ödülü’nü geçen yıl MRNA aşısıyla ilgili çalışmaları sebebiyle Katalin Kariko ve Drew Weissman kazanmıştı.

2022 yılında Nobel Tıp Ödülüne, tarih öncesi insan türü Neandertallerin genetik kodunu çözümlediği ve insan türünün akrabası olduğu daha önce bilinmeyen Denisovalıları keşfettiği gerekçesiyle İsveçli bilim insanı Svante Paabo layık görülmüştü.

Önümüzdeki günlerde fizik, kimya, edebiyat, barış ve ekonomi alanındaki Nobel ödüllerininde açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık ayında düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi ve iş adamı Alfred Nobel’in adını taşıyan ödüller 1901 yılından bu yana dağıtılıyor.

Victor Ambros ve Gary Ruvkun kimdir?

Victor R. Ambros, ABD’nin, New Hampshire eyaletinde 1953’te dünyaya geldi. Lisans derecesini 1975 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (MIT) biyoloji alanında tamamlayan Ambros, doktorasını 1979 yılında aynı üniversiteden aldı.

Ambros, 2008’den bu yana Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışıyor.

ABD’nin California eyaletinde 1952’de doğan Gary Ruvkun, lisans eğitimini 1973’de Berkeley’deki California Üniversitesi’nde tamamladı. Ruvkun, doktorasını “bakteriyel azot fiksasyon genleri” çalışmalarıyla Harvard Üniversitesi’nden aldı.

Ruvkun, Harvard Tıp Fakültesi’nde genetik profesörü olarak görev yapıyor.

2023 Nobel Tıp Ödülü, mRNA içerikli Kovid-19 aşısının geliştirilmesini sağlayan çalışmalara imza atan 68 yaşındaki Macar asıllı bilim insanı Katalin Kariko ve 64 yaşındaki ABD’li bilim insanı Drew Weissman’a verilmişti.

Paylaşın

Eylül Ayında “34 Kadın” Öldürüldü

0

Eylül ayında 34 kadın öldürüldü; Kadınların 22’si evinde, 6’sı sokakta, 3’ü işyerinde, 1’i otelde, 1’i arabada öldürülürken, 1 kadının öldürüldüğü yer ise tespit edilemedi.

Haber Merkezi / Öldürülen 34 kadından 12’si boşanmak istediği; barışmayı, evlenmeyi ve ilişkiyi reddettiği için öldürüldü. 2’si ekonomik bahanelerle, 1’i nefret bahanesiyle, 1’i hedef olan kadının arkadaşının yanında öldürüldü. 18’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP), 2024 eylül ayı raporunu yayımladı. Yayımlanan rapora göre, Türkiye’de bir ayda 34 kadın öldürüldü; 20 kadının ölümü ise şüpheli bulundu

Öldürülen 34 kadından 12’si boşanmak istediği; barışmayı, evlenmeyi ve ilişkiyi reddettiği için öldürüldü. 2’si ekonomik bahanelerle, 1’i nefret bahanesiyle, 1’i hedef olan kadının arkadaşının yanında öldürüldü. 18’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

Eylül ayında öldürülen 34 kadının 16’sı evli olduğu erkek, 4’ü eskiden birlikte olduğu erkek, 4’ü birlikte olduğu erkek, 2’si oğlu, 2’si tanıdığı biri, 1’i akrabası, 1’i babası, 1’i eskiden evli olduğu erkek, 1’i tanımadığı biri tarafından öldürüldü. 2 kadının öldürüldüğü kişiyle yakınlığı tespit edilemedi. Bu ay kadınların yüzde 47’si evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

Kadınların 22’si evinde, 6’sı sokakta, 3’ü işyerinde, 1’i otelde, 1’i arabada öldürüldü. 1 kadının öldürüldüğü yer tespit edilemedi. Bu ay öldürülen kadınların yüzde 65’i evlerinde öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların 18’i ateşli silahlarla, 10’u kesici aletle, 4’ü darp edilerek, 2’si boğularak öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların yüzde 53’ü ateşli silah ile öldürüldü.

Paylaşın

Türkiye Ekonomisi İkinci Çeyrekte Yavaşladı

0

Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 büyüdü. Ekonomi geçen yılın aynı döneminde yüzde 3,9, 2023’ün tamamında ise yüzde 4,5 büyümüştü. 

Haber Merkezi / Ekonomistler ikinci çeyrekte yüzde 3 büyüme bekliyordu. Hükümetin sıkılaşma hamlelerinin büyümedeki yavaşlamada etkili olduğu değerlendiriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek büyüme verisinin açıklanmasının ardından yaptığı ilk değerlendirmede iç talepteki yavaşlamadan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, II. Çeyrek: Nisan – Mayıs – Haziran 2024 verilerini açıkladı.

Buna göre; GSYH 2024 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,5 arttı.

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2024 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,4, inşaat yüzde 6,5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,7, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,2, hizmetler yüzde 2,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 0,6 arttı. Sanayi sektörü ise yüzde 1,8 azaldı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,8 arttı.

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, yılın ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78,6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon TL oldu. GSYH’nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 308 milyar 158 milyon olarak gerçekleşti.

Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2024 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,6 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,5 arttı.

Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,04 artarken ithalatı yüzde 5,7 azaldı. İşgücü ödemeleri, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 112,4 arttı. Net işletme artığı / karma gelir yüzde 47,7 arttı.

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33,8 iken, bu oran 2024 yılında yüzde 40,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 44,6 iken yüzde 37,4 oldu.

“Büyümede dengelenme başladı”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek büyüme verisinin açıklanmasının ardından yaptığı ilk değerlendirmede iç talepteki yavaşlamadan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Şimşek sosyal medya hesabı üzerinden paylaştığı mesajda, “Büyümede dengelenme başladı, cari açık daraldı, risk primi azaldı, dış kaynak girişleri arttı, rezervler iyileşti ve dezenflasyon sürecine girdik. Bugün açıklanan ikinci çeyrek büyüme verilerine göre iç talebin büyümeye katkısı 1,2 puana gerilerken, net dış talebin pozitif katkısı 1,3 puan oldu” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

Temmuz Ayı Kayıtlara Geçen En Sıcak İkinci Ay Oldu

0

Temmuz ayı ortalama 16.91 derece sıcaklıkla kayıtlara geçen en sıcak ikinci ayı oldu. 2023 yılı Temmuz ayı 16.95 santigrat derece ile kayıtlara geçen en sıcak ay olmuştu.

Bu, geçtiğimiz yıl haziran ayında başlayan 13 aylık küresel sıcaklık rekorlarının sona erdiğini gösteriyor. Ancak Copernicus uzmanları, 2023 ve 2024 yılları arasında gözlemlenen farkın çok küçük olduğunu ve küresel ısınmanın genel bağlamını sorgulatmadığını belirtiyor.

Copernicus’ta görev yapan iklim bilimci Julien Nicolas, “Kayıtlara geçen en sıcak iki günü temmuzda yaşadık. Dolayısıyla temmuz ayı da kendi çapında rekor kıran bir ay oldu, her ne kadar ayın tamamının ortalaması 2023 Temmuz’undan çok az düşük olsa da,” dedi.

Avrupa Birliği’nin (AB) Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S), geçen ay dünya genelinde en sıcak ikinci temmuz ayının yaşandığını açıkladı.

C3S raporu, Temmuz 2024’te 16,91 olarak ölçülen ortalama sıcaklık Temmuz 2023’ün sadece 0,04 derece altında kaldı. Böylece geçen ay Temmuz 2023’ün ardından en sıcak ay olarak tarihe geçti.

Haziran 2023’ten Temmuz 2024’e kadar her ay kendi sıcaklık rekorunu kırmıştı. Bu seri, Temmuz 2024’ün en sıcak ikinci temmuz ayı olarak kayıtlara geçmesiyle bozuldu.

Ancak Copernicus uzmanları, 2023 ve 2024 yılları arasında gözlemlenen farkın çok küçük olduğunu ve küresel ısınmanın genel bağlamını sorgulatmadığını belirtiyor.

Copernicus’ta görev yapan iklim bilimci Julien Nicolas, “Kayıtlara geçen en sıcak iki günü temmuzda yaşadık. Dolayısıyla temmuz ayı da kendi çapında rekor kıran bir ay oldu, her ne kadar ayın tamamının ortalaması 2023 Temmuz’undan çok az düşük olsa da” dedi.

“Global ısınmanın sonuçları bu serinin başında başlamadı. Yıllardır bu sonuçları gözlemliyoruz ve bu rekor serisinin sona ermesi de küresel ısınmanın sonuçlarının sona ereceği anlamına gelmez,” uyarısında bulunanan Nicolas, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sıcak hava dalgaları ve aşırı hava olayları bu rekor serisi başlamadan önce de vardı ve bu seriden sonra da devam edecek.”

Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin direktör yardımcısı Samantha Burgess, “Rekor kırılan aylar serisi son buldu. Ama sadece kıl payıyla” dedi. Burgess, “Genel durumsa değişmedi. İklimimiz ısınmaya devam ediyor” diye ekledi.

Burgess, “İklim değişikliğinin yıkıcı etkileri 2023’ten çok daha önce başladı ve küresel sere gazı emisyonları net sıfıra ulaşana dek sürecek” açıklamasında bulundu.

C3S raporunda, Temmuz 2024 verileriyle birlikte 2024’ün en sıcak yıl olarak kayıtlara geçme ihtimalinin de giderek arttığı ifade edildi.

C3S’in açıkladığı aylık rapora göre, Temmuz 2024’te sıcaklık ortalaması sanayi öncesi dönem olarak kabul edilen 1850-1900 yıllarındaki temmuz ortalamasının 1,48 derece üzerine çıktı. Raporda, son 12 aylık ortalamanınsa iklim değişikliği nedeniyle sanayi öncesi dönem ortalamasının 1,64 derece üzerinde olduğu belirtildi.

1940 yılından beri tutulan kayıtlara giren en sıcak iki gün de Temmuz 2024’te yaşandı. 22 Temmuz ve 23 Temmuz’da dünya genelindeki ortalama sıcaklık 17,6 derece olarak ölçüldü.

Ortalamanın üzerinde sıcaklık kaydedilen bölgeler; Güney ve Doğu Avrupa, ABD ile Kanada’nın batısı, Afrika’nın büyük bölümü, Ortadoğu, Asya ve Doğu Antarktika oldu.

Kuzeybatı Avrupa, Batı Antarktika, ABD’nin bazı bölümleri, Güney Amerika ve Avustralya’da ise ortalamaya yakın ya da ortalamanın altında sıcaklıklar kaydedildi.

Güney ve Doğu Avrupa’da kuraklık uyarılarının sürdüğü Temmuz 2024’te Türkiye’nin güneydoğu bölgelerinin yanı sıra Avrupa’nın kuzeydoğusunda ortalamanın üzerinde yağış görüldü.

Bilim insanları, küresel ısınma olmasaydı Akdeniz’de son dönemdeki gibi kavurucu sıcaklık dalgalarının yaşanması ihtimalinin “neredeyse imkânsız” olduğunu belirtiyor.

İklim bilimci Nicolas, son aylardaki yüksek sıcaklıkların bir açıklaması olduğunu söylüyor. Nicolas, küresel artışın Pasifik’teki El Nino fenomeninin gelişimiyle çakıştığına dikkat çekiyor.

El Nino, özellikle Pasifik Okyanusu’nun orta ve doğu kısımlarında deniz suyu sıcaklıklarının artması olarak tanımlanan bir iklim olayı.

Ancak El Nino fenomeni birkaç ay önce sona erdi. Pasifik şu anda El Nino’nun soğuk karşıtı olan La Nina’nın gelmesinden önce nötr hava koşullarında.

Nicolas, “Geçen yıl gözlemlediğimizden biraz daha düşük sıcaklıklar görmemiz, El Nino’ya bağlı olarak ekvatoral Pasifik’teki ortalamanın üzerindeki sıcak koşullardan yılın sonuna doğru beklenen ortalamanın altındaki soğuk koşullara geçişin bir parçası,” ifadelerini kullandı.

La Nina’nın gelişi ortalama küresel sıcaklıklar üzerinde bir fren görevi görecek. Ancak çalışmalar ve tahminler, meydana gelmek üzere olan fenomenin yoğunluğu konusunda farklılık gösteriyor.

Bu da rekor bir veriye ve bir dönüm noktasına işaret ediyor. Çünkü ortalama küresel sıcaklık, Paris iklim anlaşması tarafından belirlenen sınır olan sanayi öncesi seviyelerin 1.5 derece üzerine ulaştı, hatta bu rakamı geçmek üzere. Julien Nicolas, “küresel ısınmanın en yıkıcı sonuçlarından kaçınmak için” aşılmaması gereken sınırın altını çiziyor.

İklim bilimciye göre, son aylarda gözlemlenen rekorların “bir devrilme noktasına mı yoksa iklim sisteminde radikal bir değişikliğe mi karşılık geldiği” henüz belli değil. Ancak Nicolas, “bunu gerçekten doğrulamak için birkaç yıl beklememiz gerekeceğini” belirtiyor.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos