image

2023 Nobel Ekonomi Ödülü’nün Sahibi Belli Oldu: Claudia Goldin

0

2023 Nobel Ekonomi Ödülü’nü, eşitsizlik ve kadının istihdama katılımına odaklanan araştırmalarıyla bilinen Harvard Üniversitesi’nden Profesör Claudia Goldin’a verildi. 2022 Nobel Ekonomi Ödülü’nü Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig kazanmıştı.

Haber Merkezi / Nobel Ekonomi Ödülü olarak bilinen Alfred Nobel anısına verilen Sveriges Riksbank İktisadi Bilimler Ödülü’nü kazanan isim belli oldu. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nden açıklanan duyuruya göre, komite Alfred Nobel anısına verilen 2023 Sveriges Riksbank İktisadi Bilimler Ödülü’nü ABD’li Claudia Goldin kazandı.

Claudia Goldin kimdir?

1946 doğumlu Claudia Goldin, Harvard Üniversitesi’nde ekonomi profesörüdür. Ayrıca NBER’de Cinsiyet Çalışma Grubu’nun eş direktörlerinden biridir ve Amerikan Ekonomisinin Gelişimi programının eski direktörüdür. Goldin’in çalışmaları kadın işgücü, gelir eşitsizliği, teknoloji ve eğitim gibi çeşitli konuları ele alır. Goldin, geçmişi inceleyerek güncel konuları araştırmasıyla bilinir.

İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.

Bunlara ek Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969’da takdim edildi.

Nobel Ödülleri, her yıl, Alfred Nobel’in öldüğü 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor. Ödüllerin, 1901’deki başlangıcından bu yana verilmediği bazı yıllar da oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu Birinci ve İkinci Dünya savaşları sırasında gerçekleşti.

Yıllar içinde Nobel Ekonomi Ödülleri

2022 Nobel Ekonomi Ödülü’ne “bankalar ve ekonomik kriz araştırmalarından” dolayı Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig’in layık görülmüştü. 2021 Nobel Ekonomi Ödülü’nü ekonomistler David Card ile Joshua D. Angrist ve Guido W. Imbens kazanmıştı.

Ödül, 2020’de açık artırma teorisinin geliştirilmesine katkı sunan ABD’li ekonomistler Paul R. Milgrom ve Robert B. Wilson’a verilmişti. 2019 Nobel Ekonomi Ödülü’nü de küresel yoksullukla mücadele alanında yaptıkları çalışmalar dolayısıyla ABD’li iktisatçılar Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer kazanmıştı.

Paylaşın

TÜİK Açıkladı: Son Bir Yılda En Çok Borsa Kazandırdı

0

Finansal yatırım araçları içerisinde BIST 100 endeksi; yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 65,47,  tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 51,04 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.

Haber Merkezi / Yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın yüzde 13,96 ve euro yüzde 7,83 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken, dolar yüzde 0,01, mevduat faizi (brüt) yüzde 21,57 ve DİBS yüzde 43,30 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

TÜFE ile indirgendiğinde külçe altın yüzde 4,02 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken, euro yüzde 1,57, dolar yüzde 8,73, mevduat faizi (brüt) yüzde 28,42 ve DİBS yüzde 48,24 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları Eylül 2023 verilerini açıkladı.

Buna göre; Eylül ayında en yüksek reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 3,14, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 1,81 oranlarıyla BIST 100 endeksinde gerçekleşti.

Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından mevduat faizi (brüt) yüzde 1,69, dolar yüzde 3,16, külçe altın yüzde 3,59, euro yüzde 5,18 ve Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 11,45 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde; mevduat faizi (brüt) yüzde 2,96, dolar yüzde 4,41, külçe altın yüzde 4,83, euro yüzde 6,41 ve DİBS yüzde 12,59 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

BIST 100 endeksi, üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 26,01, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 19,35 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Aynı dönemde DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 28,27, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 32,06 oranlarında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

Altı aylık değerlendirmeye göre BIST 100 endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 23,06, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 18,33 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken, aynı dönemde DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 39,75, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 42,06 oranlarında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 65,47, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 51,04 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.

Yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın yüzde 13,96 ve euro yüzde 7,83 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken, dolar yüzde 0,01, mevduat faizi (brüt) yüzde 21,57 ve DİBS yüzde 43,30 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

TÜFE ile indirgendiğinde külçe altın yüzde 4,02 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken, euro yüzde 1,57, dolar yüzde 8,73, mevduat faizi (brüt) yüzde 28,42 ve DİBS yüzde 48,24 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

Paylaşın

İran’dan Nobel Barış Ödülü Tepkisi: Siyasi Bir Hamle

0

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 2023 Nobel Barış Ödülü’ne İran’da tutuklu bulunan insan hakları aktivisti Nergis Muhammedi’ye verilmesini kınayarak, bunun “siyasi bir hamle” olduğunu söyledi.

Nasır Kenani, açıklamasının devamında, “Nobel Barış Komitesi’nin eylemi, bazı Avrupalı hükümetlerin müdahaleci ve İran karşıtı politikaları doğrultusunda siyasi bir hamle” dedi.

Öte yandan Muhammedi’nin ailesi ödülün açıklanması sonrasında Instagram’da yaptığı paylaşımda “İran’ın özgürlüğü için verilen mücadelede tarihi ve önemli bir an” olarak değerlendirdi.

İran hükümeti, 2023 Nobel Barış Ödülü’ne İran’da tutuklu bulunan insan hakları aktivisti Nergis Muhammedi’nin layık görülmesini kınayan bir açıklama yaptı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Muhammedi’nin Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmesini “siyasi bir hamle” olarak nitelendirdi. Kenani, “Nobel Barış Komitesi’nin eylemi, bazı Avrupalı hükümetlerin müdahaleci ve İran karşıtı politikaları doğrultusunda siyasi bir hamle” dedi.

“Nobel Barış Komitesi, defalarca yasaları ihlal eden ve suç teşkil eden eylemlerde bulunarak hüküm giyen bir kişiye ödül verdi” ifadelerini kullanan Kenani, “Taraflı ve siyasi amaçlı olan bu eylemi kınıyoruz” şeklinde konuştu.

Norveç Nobel Komitesi, Nobel Barış Ödülü’ne Nergis Muhammedi’nin layık görüldüğünü duyururken, Muhammedi’nin “İran’da kadınlara yönelik baskıya ve sistematik ayrımcılığa karşı verdiği mücadele”ye vurgu yaptı.

Muhammedi’nin ailesi ödülün açıklanması sonrasında sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda “İran’ın özgürlüğü için verilen mücadelede tarihi ve önemli bir an” olarak değerlendirdi.

Muhammedi’nin Fransa’da sürgünde yaşayan oğlu da annesinin bu ödüle layık görülmesinden dolayı “çok gururlu” ve “çok mutlu” olduğunu belirterek, bunun “İran halkı için bir ödül” olduğunu söyledi. Muhammedi’nin 17 yaşındaki oğlu sekiz yıldır annesini görmediğini de sözlerine ekledi.

İran’da “ulusal güvenliğe karşı eylem”, “rejime karşı propaganda” gibi değişik nedenlerle değişik dönemlerde hapis cezalarına çarptırılan insan hakları savunucusu Muhammedi, 2011’de 6 yıl hapse mahkum edilmiş, Temmuz 2012’de serbest bırakılmış, 2015’te yeniden tutuklanmıştı.

Muhammedi, son olarak 2022 yılında görülen davada beş dakika süren duruşma sonrasında 8 yıl hapis ve 70 kırbaç cezasına mahkum edilmişti.

(Kaynak: DW Türkçe)

Paylaşın

2023 Nobel Barış Ödülü İranlı Kadın Hakları Savunucusu Nergis Muhammedi’ye Verildi

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2023 Nobel Barış Ödülü, İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı mücadele eden tutuklu aktivist Nergis Muhammedi’ye verildi. 

Haber Merkezi / Norveç Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada, “2023 Nobel Barış Ödülü’nü İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı verdiği  ve herkes için insan hakları ve özgürlüğü teşvik etmek için verdiği mücadele nedeniyle Nergis Muhammedi’ye verilmiştir.” denildi.

2022 Nobel Barış Ödülü’ne insan hakları savunucusu Ales Bialiatski ile insan hakları örgütleri Memorial ve Center for Civil Libertie’s layık görülmüştü. Nobel Barış Ödülü 2021’de Rus gazeteci Dimitri Muratov ve Filipinli gazeteci Maria Ressa’ya verilmişti.

1901 ve 2021 yılları arasında 102 Nobel Barış Ödülü sahibini bulurken bunların 25’i kurumlara verildi. Kurum sayısı bu seneki ödülle 27’ye yükseldi. Şu ana kadar 2 barış ödülü, üç kişi arasında paylaştırıldı. Bu seneki ödülle birlikte bu sayı 3’e yükseldi.

Nobel Barış Ödülü’nü bugüne kadar reddeden bir kişi oldu. Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1973 Paris Antlaşması’nı imzaladığı için Barış Ödülü’nü paylaşan Vietnamlı politikacı Le Duc Tho, ödülü almayı reddetmişti. Nobel Barış Ödülü şu ana kadar 18 kadına verildi.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek. Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

Nergis Muhammedi kimdir?

Muhammedi, kadın hakları ve idam cezasının kaldırılması için kampanya yürüten İran’ın önde gelen insan hakları aktivistleri arasında yer alıyor.

Bununla birlikte, Front Line Defenders hak örgütüne göre şu anda Muhammedi, Tahran’daki Evin Cezaevi’nde yaklaşık 12 yıl hapis cezasına çarptırılmış durumda bulunuyor. Muhammedi’ya yöneltilen suçlamalar arasında devlete karşı propaganda yapmak da var.

Muhammedi aynı zamanda, 2003 Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi tarafından yönetilen bir sivil toplum kuruluşu olan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi’nin başkan yardımcısı olarak görev yapıyor.

Öte yandan Muhammedi, 122 yıllık ödülü kazanan 19. kadın ve 2021’de Filipinli Maria Ressa’nın Rus Dmitry Muratov ile birlikte ödülü kazanmasından bu yana ilk kadın oldu.

Paylaşın

2023 Nobel Edebiyat Ödülü’ne Jon Fosse Değer Görüldü

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2023 Nobel Edebiyat Ödülü “Söylenemeyeni dile getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları” nedeniyle Norveçli yazar Jon Fosse’ye verildi.

Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday yazarların belirlenmesi İsveç Akademisi ve dünyadaki diğer edebiyatla ilgili akademi ve kurumlardan, eski ödül sahiplerinden, üniversitelerde edebiyat profesörlerinden öneriler alınıyor.

Bu yıl, Japon yazar Haruki Murakami, Kanadalı yazar Margaret Atwood ve İranlı yazar Salman Rüşdi’nin de adaylar arasında yer alıyordu.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi yaptığı açıklamada, “2023 Nobel Edebiyat Ödülü, Norveçli yazar Jon Fosse’ye ‘yenilikçi oyunları ve söylenemeyeni dile getiren düzyazısı nedeniyle’ verildi.

“Norveç Nynorsk’ta [Nynorsk, Norveççe dilinin 2 yazılı dil formundan birisi] yazılmış ve çeşitli türleri kapsayan muazzam yapıtları arasında çok sayıda oyun, roman, şiir koleksiyonu, deneme, çocuk kitabı ve çeviri yer alıyor. Bugün dünyanın en çok sahnelenen oyun yazarlarından biri olmasına rağmen, aynı zamanda düzyazılarıyla da giderek daha fazla tanınmaktadır” dedi.

Yazarın Türkçedeki kitapları Monokl Yayınları tarafından yayınlandı: “Melankoli”, “Sabahtan Akşama”, “Üçleme”.

Jon Fosse: 1959 yılında Haugesund’da doğdu. Norveçli oyun, öykü ve roman yazarı. Son dönem Norveç edebiyatının dünya edebiyatına armağan ettiği en önemli yazarlardan birisi olarak gösteriliyor. Nordic Council’s Literature Prize’a layık görüldü.

Ödülü kazanan Jon Fosse 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülü alacak. Kimya, Barış ve Ekonomi alanındaki Nobel Ödülü kazananları da 9 Ekim’e kadar açıklanacak.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

Nobel Edebiyat Ödülü “edebiyat alanında ideal bir yönde en seçkin eseri üretmiş olan kişiye” veriliyor.

Geçtiğimiz yıl ödüle Fransız yazar Annie Ernaux layık görüldü. Ernaux, ödülü veren İsveç Akademisi’nin deyimiyle, kuzeybatı Fransa’nın Normandiya bölgesindeki küçük kasaba geçmişine dayanan kitaplarındaki “cesaret ve keskinlik” nedeniyle ödülü kazandı.

Ernaux, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan 120 kişi arasında 17’inci kadın oldu. Ödül uzun zamandır Avrupalı ve Kuzey Amerikalı yazarlara fazla odaklandığı ve erkek egemen olduğu eleştirileriyle karşı karşıya.

İlk defa 1901 yılında sunulan ödül geçtiğimiz yıllarda Orhan Pamuk, Ernest Hemingway, Toni Morrison ve Jean-Paul Sartre gibi ünlü edebiyatçılar layık görüldü. Sartre, 1964’te layık görüldüğü ödülü reddetmişti.

Paylaşın

“2030 FIFA Dünya Kupası” 3 Kıta Ve 6 Ülkede Oynanacak

0

FIFA (Uluslararası Birlik Futbolu Federasyonu) Dünya Kupası tarihinde bir ilke sahne olmaya hazırlanıyor. İspanya, Portekiz ve Fas turnuvanın ortak ev sahipleri olarak belirlenirken, açılışındaki ilk üç maç, Uruguay, Arjantin ve Paraguay’da oynanacak. Kararın, gelecek yılki FIFA Kongresi’nde resmileşmesi bekleniyor.

“Bölünmüş bir dünyada, FIFA ve futbol birleştirici bir rol oynuyor” diyen FIFA Başkanı Gianni Infantino, “Tüm futbol dünyasını temsil eden FIFA Konseyi, oybirliğiyle ilki 1930’da yapılan Dünya Kupası’nın 100. yılını en uygun şekilde kutlama kararı aldı” ifadelerini kullandı.

FIFA Başkanı Infantino ayrıca, “2030’de eşsiz bir küresel ayak izimiz olacak. Üç kıta, Afrika, Avrupa ve Güney Amerika ve altı ülke Arjantin, Fas, Paraguay, Portekiz, İspanya ve Uruguay dünyaya kucak açıp, birleştirecek” dedi.

Infantino’nun “FIFA ve futbol dünyayı birleştiriyor” sloganıyla açıkladığı projeye tepki gösterenler de var. 6 ülke arasındaki yol mesafesi nedeniyle taraftar ve takımların zorlanacağını söyleyen uzmanlar, iki farklı yarım küredeki maçlar nedeniyle futbolcuların iklimsel değişiklikle de mücadele edeceğini ifade ediyor.

FIFA ayrıca, 2034’teki turnuva için sadece Asya ve Okyanusya Futbol Konfederasyonuna üye ülkelerin ev sahipliği başvurularının kabul edileceğini vurguladı. Suudi Arabistan’ın 2034’te ilk kez ev sahipliği başvurusu yapması bekleniyor.

1930’daki ilk Dünya Kupası maçına ev sahipliği yapan Uruguay’da turnuvanın açılış maçı yapılacak. Daha sonra Arjantin ve Paraguay’daki maçlar takip edecek. 48 takımın katılacağı turnuva daha sonra Kuzey Afrika ve Avrupa’ya geçecek.

Teklif resmileşirse, Fas Güney Afrika’dan sonra Dünya Kupası’nın oynanacağı ikinci Afrika ülkesi olacak. Portekiz’de Dünya Kupası hiç oynanmadı, ancak Euro 2024 turnuvası bu ülkedeydi. İspanya ise 1982’de Dünya Kupasına ev sahipliği yapmış ve turnuvayı İtalya üçüncü kez kazanmıştı.

Paylaşın

2023 Nobel Kimya Ödülü’nü Kazananlar Belli Oldu: Bawendi, Brus Ve Ekimov

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2023 Nobel Kimya Ödülü, Moungi Bawendi, Louis Brus ve Alexei Ekimov’a verildi.

Haber Merkezi / Bawendi,  Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) profesör, Brus Columbia Üniversitesi’nde emeritus profesör ve Ekimov ise Nanocrystals Technology Işirketinde çalışıyor. Brus, 1972 yılında AT&T Bell Labs tarafından işe alındı ve 23 yıl boyunca zamanının çoğunu nanokristaller üzerinde çalışmaya ayırdı.

Paris’te doğan ve Fransa, Tunus ve ABD’de büyüyen Bawendi, doktora sonrası araştırmalarını Brus’un yanında yaptıktan sonra 1990’da MIT’ye katıldı ve 1996’da profesör oldu. Ekimov, Sovyetler Birliği’nde doğdu ve ABD’ye taşınmadan önce Vavilov Devlet Optik Enstitüsü’nde çalıştı. Ekimov 1999 yılında Nanocrystals Technology Inc. şirketinde baş bilim insanı olarak görevlendirildi.

Moungi Bawendi, Louis Brus ve Alexei Ekimov, “kuantum noktalarının keşfi ve sentezinden” dolayı bu ödüle layık görüldüler. Kuantum noktaları, doktorlar tarafından tümörleri haritalandırmak üzere kullanılan ekranların aydınlatılmasını sağlıyor.

Ödülle ilgili İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nden yapılan açıklamada “Bu küçük parçacıklar benzersiz özelliklere sahip ve artık ışıklarını televizyon ekranlarından ve LED lambalardan yayıyorlar. Kimyasal reaksiyonları katalize ediyor ve berrak ışıkları bir cerrah için tümör dokusunu aydınlatabiliyorlar.” denildi.

Sadece birkaç atom çapında küçük parçacıklara kuantum noktalarının elektronları kısıtlı harekete sahip. Bu durum, görünür ışığı nasıl emdiklerini ve serbest bıraktıklarını etkileyerek çok parlak renkler elde edilmesini sağlıyor. LED ekranlar gibi birçok elektronik cihazda kullanılıyor.

Ödülü kazanan bilim insanları 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak. Kimya, Edebiyat, Barış ve Ekonomi alanındaki Nobel Ödülü kazananları da 9 Ekim’e kadar açıklanacak. Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

Paylaşın

“2023 Nobel Fizik Ödülü” Üç Bilim İnsanına Verildi

0

Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2023 Fizik Ödülü bu yıl bilim insanları Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L’Huillier’e gitti.

Haber Merkezi / İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, bilim insanlarının “maddedeki elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler” sebebiyle ödüle layık görüldüğü vurgulandı.

Pierre Agostini ABD’deki Ohio State Üniversitesi, Ferenc Krausz Almanya’daki Max Planck Enstitüsü, Anne L’Hullier ise İsveç Lund Üniversitesi’nde görev yapıyor.

Anne L’Huillier: L’Huillier, 16 Ağustos 1958’de Fransa’nın başkenti Paris’te doğru. Fransız Alternatif Enerjiler ve Atom Enerjisi Komisyonu’nda 1986’da kalıcı kadroya dahil olan L’Huillier, 1995’te İsveç’teki Lund Üniversitesi’nde “doçent” ünvanını aldı. L’Huillier, 1997’den bu yana Lund Üniversitesi’nde fizik profesörü olarak çalışmalarına devam ediyor.

Ferenc Krausz: Krausz, 17 Mayıs 1962’de Macaristan’ın Mor kentinde dünyaya geldi. Macaristan’da bulunan Eötvös Lorand Tudomanyegyetem (ELTE) Üniversitesi’nde fizik ve Budapeşte Teknik Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği eğitimi alan Krausz, 2004’te Almanya’nın Münih kentindeki Ludwig Maximilians Üniversitesi’nde deneysel fizik kürsüsü başkanı oldu. Krausz, halihazırda merkezi Almanya’da bulunan Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü’nde çalışıyor.

Pierre Agostini: Agostini, 1968’de Fransa’daki Aix Marseille Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Doktorasının ardından 2002 yılına kadar Fransa’daki CEA Saclay Enstitüsünde çalışan Agostini, 2005’te Ohio Eyalet Üniversitesi’nde fizik profesörü oldu. Agostini, Ohio Eyalet Üniversitesi’nde çalışmaya devam ediyor.

Geçen yıl Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çığır açıcı çalışmaları nedeniyle Fransız bilim insanı Alain Aspect, Amerikalı bilim insanı John Clauser ve Avusturyalı bilim insanı Anton Zeilinger’e verilmişti.

Ödülü kazanan bilim insanları 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak. Kimya, Edebiyat, Barış ve Ekonomi alanındaki Nobel Ödülü kazananları da 9 Ekim’e kadar açıklanacak.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.

2021’de ödülün sahipleri; karmaşık sistemlere, özellikle de Dünya’nın iklimine ilişkin anlayışımızı değiştiren Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, ve Giorgio Parisi olmuştu.

2020’de kara delikleri araştıran Roger Penrose ile galaksimizin merkezindeki bir cisimle ilgili araştırmalarından dolayı Reinhard Genzel ve Andrea Ghez ödülü paylaşmıştı.

2019’da ise Nobel Fizik Ödülü, Büyük Patlama’dan sonra evrenin evrimini açıklayan James Peebles ile bir güneş sistemi dışındaki gezegenin keşfi nedeniyle Michel Mayor ve Didier Queloz’a verilmişti.

Nobel Fizik Ödülü bugüne dek sadece 4 kadına verildi: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) ve Andrea Ghez (2020).

Paylaşın

2023 Nobel Tıp Ödülü’nü Kazananlar Açıklandı: Katalin Kariko, Drew Weissman

0

Nobel Vakfı tarafından, her yıl tıp bilimine önemli katkıda bulunan bilim insanı veya insanlarına verilen Nobel Tıp Ödülü’nü bu yıl MRNA aşıyla ilgili çalışmaları sebebiyle Katalin Kariko ve Drew Weissman kazandı.

Haber Merkezi / Katalin Karikó, Macar biyokimyager ve bilim insanı. Almanya merkezli biyoteknoloji şirketi olan BioNTech’te kıdemli başkan yardımcısı olan Karikó, Pfizer-BioNTech’in ortaklaşa geliştirdikleri COVID-19 aşısının temel aldığı mRNA teknolojisini geliştirmesi ile tanınıyor.

Amerikalı immünolog ve bilim insanı olan Weissman da mRNA alanındaki çalışmaları ile BioNTech/Pfizer’in ortaklaşa ürettikleri mRNA aşıları’nın geliştirilmesine yardımcı oldu. Weissman ayrıca Pennsylvania Üniversitesi Parelman Tıp Fakültesinde profesör olarak ders veriyor.

Ödülü kazanan bilim insanları 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak. Fizik, Kimya, Edebiyat, Barış ve Ekonomi alanındaki Nobel Ödülü kazananları da 2-9 Ekim tarihleri arasında açıklanacak.

Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.

Dinamitin mucidi ve iş adamı Alfred Nobel’in adını taşıyan ödüller 1901 yılından bu yana dağıtılıyor. Geçen yıl Nobel Tıp Ödülüne, tarih öncesi insan türü Neandertallerin genetik kodunu çözümlediği ve insan türünün akrabası olduğu daha önce bilinmeyen Denisovalıları keşfettiği gerekçesiyle İsveçli bilim insanı Svante Paabo layık görülmüştü.

Katalin Kariko kimdir?

Katalin Kariko,17 Ocak 1955 tarihinde Szolnok’ta doğdu. Macar biyokimyager ve bilim insanı. Almanya merkezli biyoteknoloji şirketi olan BioNTech’te kıdemli başkan yardımcısı olan Kariko, Pfizer-BioNTech’in ortaklaşa geliştirdikleri Kovid-19 aşısının temel aldığı mRNA teknolojisini geliştirmesi ile tanınmaktadır.

Kariko 1956 Macaristan ayaklanması’ndan bir yıl önce 17 Ocak 1955’te Jász-Nagykun-Szolnok vilayetinin merkezi Szolnok’ta doğdu. Kasap bir baba ve ev hanımı bir annenin kızı olarak Büyük Macaristan Ovası yakınlarındaki Kisújszállás kasabasında büyüdü. Küçük yaştan itibaren bilime ilgi duyan Kariko, lisans eğitimine 23 yaşında Szeged Üniversitesi Biyolojik Araştırmalar Merkezi’nde başladı ve burada doktorasını tamamladı.

Drew Weissman kimdir?

Drew Weissman 7 Eylül 1959’da Amerika Birleşik Devletleri’nin Massachusetts eyaletinin Lexington şehrinde doğdu ve büyüdü. 1981 yılında Brandeis Üniversitesi’nin biyokimya ve enzimoloji alanlarından lisans derecesi ile mezun oldu. Aynı zamanda okurken Gerald Fasman’ın laboratuvarında çalıştı.

Yüksek lisans ve doktora derecelerini 1987 yılında Boston Üniversitesi’nde immünoloji ve mikrobiyoloji alanlarında yaptı. Daha sonra, Beth Israel Deaconess Medical Center’da tıp doktoru olarak çalıştı ve ardından Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü’nün şu anki direktörü Anthony Fauci’nin gözetiminde Ulusal Sağlık Enstitüleri’nde (NIH) burs kazandı.

Paylaşın

Merkez Bankası, Yıl Sonu Enflasyon Beklentisini Yüzde 67,22 Yükseltti

0

Merkez Bankası ağustos ayında yüzde 59,46 olan yıl sonu enflasyon beklentisini eylül ayında yüzde 67,22’ye, 12 ay sonrası enflasyon beklentisini ise yüzde 42,01’den 44,94’e yükseltti. Banka 24 ay sonrası enflasyon beklentisini yüzde 22,54’ten yüzde 23,87’ye artırdı.

Haber Merkezi / Merkez Bankası, yıl sonu dolar kuru beklentisini 29,82 TL’den 30,14 TL’ye yükseltti. Banka, cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisini yüzde 19,34’ten yüzde 29,26’ya, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisini ise yüzde 19,19’dan yüzde 30,00’a yükseltti.

Merkez Bankası ağustos ayında yüzde 3,7 olan yıl sonu büyüme tahminini eylül ayında yüzde 3,9’a yükseltti. Banka, 2024 yılı büyüme beklentisini ise yüzde 4,0’ten yüzde 3,8’e çekti.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2023 yılı Eylül ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarını açıkladı.

Buna göre; Katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 59,46 iken, bu anket döneminde yüzde 67,22 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 42,01 iken, bu anket döneminde yüzde 44,94 oldu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 22,54 ve yüzde 23,87 olarak gerçekleşti.

Katılımcıların BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 19,34 iken, bu anket döneminde yüzde 29,26 oldu. Merkez Bankası bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 19,19 iken, bu anket döneminde yüzde 30,00 olarak gerçekleşti.

Katılımcıların cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 29,82 TL iken, bu anket döneminde 30,14 TL oldu. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 34,58 TL iken, bu anket döneminde 37,26 TL olarak gerçekleşti.

Katılımcıların GSYH 2023 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 3,7 iken, bu anket döneminde yüzde 3,9 olarak gerçekleşmiştir. GSYH 2024 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 4,0 iken, bu anket döneminde yüzde 3,8 olarak gerçekleşti.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos