STK’lardan Milletvekillerine “Etki Ajanlığı” Çağrısı: Hayır Deyin
91 Sivil Toplum Kuruluşu (STK), milletvekillerine, TBMM Genel Kurulu’nda oylamaya sunulması beklenen ve kamuoyunda “etki ajanlığı” yasası olarak bilinen yasa teklifine hayır demeleri çağrısında bulundu.
“Etki ajanlığı düzenlemesi” olarak anılan yasa teklifi, daha önce 9’uncu yargı paketiyle Mayıs 2024’te Türkiye gündemine getirilmişti. Ancak başta kamuoyundan gelen tepkilerin ardından teklif Haziran ayında paketten çıkarılmıştı.
Düzenleme 18 Ekim 2024’te Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi adı altında TBMM başkanlığına yeniden sunuldu. TBMM Adalet Komisyonu’nda 23 Ekim’de kabul edilen teklifin bugün TBMM Genel Kurulu’na getirilerek yasalaşması bekleniyor.
Teklifin yasalaşması halinde sivil toplum örgütleri ve medyaya yönelik baskıların artırmasından endişe ediliyor. Hukukçular da yasada yoruma açık ifadelerin keyfiyete sebep olabileceği konusunda uyarıyor.
Kamuoyunda “etki ajanı” yasası olarak bilinen yasa teklifinin TBMM Genel Kurulu’nda oylamaya sunulması beklenirken, tepkiler de büyüyor. “Etki ajanı” yasa teklifinin reddedilmesi talebiyle sivil toplum örgütlerinin yayımladığı ortak açıklamaya imza atan STK sayısı, 91’e ulaştı.
Sivil toplum örgütleri, ortak açıklamalarında, “Yasa teklifi, sivil toplum örgütlerinin, devlet veya devlet dışı aktörler tarafından işlenen insan hakları ihlallerini belgelemek gibi meşru faaliyetlerini suç kapsamına alma riski taşımakta ve uzun süreli hapis dahil ağır cezalar öngörmektedir” denilerek, tüm milletvekillerine yasa teklifine ret oyu verme çağrısında bulunuldu.
23 Ekim’de Meclis Adalet Komisyonu’nda kabul edilen yargı paketinin oylamaya sunulmak üzere meclis genel kuruluna gelmesi bekleniyor. Yasa teklifi, sivil toplum örgütlerinin, devlet veya devlet dışı aktörler tarafından işlenen insan hakları ihlallerini belgelemek gibi meşru faaliyetlerini suç kapsamına alma tehdidi oluşturuyor ve bu ihlalleri gerçekleştirdiği belirlenen kişilere uzun süreli hapis dahil ağır cezalar getiriyor. Bu sözde suçların “savaş zamanında” veya “devletin savaş hazırlığı veya askeri hareketleri” bağlamında işlenmesi halinde, ceza 12 yıl hapse kadar çıkabilecek.
Ortak açıklamada, “Yasa teklifinin olası suistimallere karşı yeterli güvence veya etkili hukuk yolu içermemesinden ve hangi belirli fiillerin suç teşkil ettiğine ilişkin açık ve net kriterler getirmekte yetersiz kalmasından kaygı duymaktayız” ifadelerine yer veren kurumlar, şöyle devam etti:
“Aşırı geniş ifadeler içeren, muğlak yasaların keyfi yorumlanması, Türkiye’de insan hakları savunucuları, gazeteciler, avukatlar ve diğer birçok sivil toplum örgütünü hedef almak ve yargılamak için kullanılmaktadır. Yasa teklifi, yürürlüğe girmesi halinde, herkesin bilgi talep etme ve edinme hakkını da içeren ifade özgürlüğü hakkı ihlal edilme riski altına girecektir. Ayrıca sivil toplum örgütlerinin önemli insan hakları çalışmaları üzerinde de caydırıcı bir etki yaratacak ve potansiyel anlamda faaliyetlerini engelleyecektir.”
İmzacı kurumlar:
1. 17 Mayıs Derneği
2. ADO Alevi Düşünce Ocağı Derneği
3. AĞ-DA Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dayanışma Ağı
4. Ali İsmail Korkmaz Vakfı
5. Altyazı Sinema Derneği
6. Ankara Dayanışma Akademisi
7. Ankara Düşünceye Özgürlük girişimi
8. Ankara Gökkuşağı Aileleri Derneği (GALADER)
9. Başka Bir Okul Mümkün Derneği
10. Batman Barosu
11. Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
12. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST)
13. Çağdaş Gazeteciler Derneği
14. DEMOS Araştırma Derneği
15. Dersim Barosu
16. DİSK Basın-İş
17. Diyarbakır Barosu
18. Doğal Yaşam Derneği
19. Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim
20. Eşit Haklar İçin İzleme Derneği
21. Genç Düşünce Enstitüsü
22. Genç LGBTİ+ Derneği
23. Gençlik Örgütleri Forumu
24. Göç Araştırmaları Derneği
25. Göç İzleme Derneği
26. Haber-Sen
27. Hak İnisiyatifi
28. Hakikat Adalet Hafıza Merkezi
29. Hakkari Barosu
30. Havle Kadın Derneği
31. HEVİ LGBTİ+ Derneği
32. İnsan Hakları Derneği
33. İnsan Hakları Derneği Ankara Şube LGBTİ+ Komisyonu
34. İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi
35. İnsan Hakları Gündemi Derneği
36. İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası
37. İstanbul Trans Onur Haftası
38. İzmir Kadın Dayanışma Derneği
39. Kadın Dayanışma Vakfı
40. Kadın Kültür Sanat Edebiyat Derneği
41. Kadın Zamanı Derneği
42. Kadının İnsan Hakları Derneği
43. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu
44. Kaos GL Derneği
45. Katre Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
46. Kırkayak Kültür
47. Kırmızı Şemsiye Cinsel Sağlık ve İnsan Hakları Derneği
48. KİRPİ Haber
49. Kuşadası Caferli Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği
50. Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği
51. LGBTİ+ Aileleri ve Yakınları Derneği – LİSTAG
52. Lider Kadın Derneği
53. Mardin Barosu
54. Marmaris Halk Meclisi
55. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği
56. Mekanda Adalet Derneği
57. Merdiven Toplumsal Girişim ve Gelişim Derneği
58. Muamma Lezbiyen Gey Biseksüel Trans İnterseks Artı Eğitim Araştırma ve Dayanışma Derneği
59. Muğla Cevre Platformu
60. Murat Çekiç Derneği
61. Muş Barosu
62. Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der)
63. Özgür Renkler Derneği
64. Özgürlük için Hukukçular Derneği
65. P24 Bağımsız Gazetecilik Derneği
66. Romani Godi- Roman Hafıza Çalışmaları Derneği
67. Rosa Kadın Derneği
68. SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği
69. Siirt Barosu
70. Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği
71. Sosyal ve Ekonomik Yaşamda Nitelikli Değişim ve Gelişime Destek Derneği (SenDeGel)
72. Star Kadın Derneği
73. Şanlıurfa Barosu
74. Şırnak Barosu
75. Şiddetsizlik Eğitim ve Araştırma Derneği
76. Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği (TTM)
77. Türkiye Gazeteciler Sendikası
78. Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi
79. Türkiye İnsan Hakları Vakfı
80. Türkiye Sakatlar Derneği
81. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği
82. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi
83. Üniversiteli Kuir Araştırmaları ve LGBTİ+ Dayanışma Derneği
84. Van Barosu
85. Velvele
86. Yaşam Bellek Özgürlük Derneği
87. Yaşama Dair Vakıf (YADA)
88. Yeşil Düşünce Derneği
89. Yurttaş Girişimi
90. Yurttaşlık Derneği
91. Yuva Derneği
