Sarı Humma Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Sarı humma, Afrika ve Amerika’nın tropikal bölgelerinde bulunan viral bir hastalıktır. Flavivirüs grubuna ait olan sarı humma virüsü, Aedes ve Haemogogus sivrisineklerinin ısırmasıyla yayılır. Enfeksiyon, hafif, şiddetli ve ölüme kadar geniş bir hastalık yelpazesine neden olur. 

Haber Merkezi / Hastalığın adı, bazı hastaları etkileyen sarılıktan gelmektedir. Sarı humma iki ana bulaşma döngüsüne sahiptir:

• Sylvatic (veya orman) sarı humma
• Kentsel sarı humma

Semptomları

Sarı humma üç ila altı günlük bir kuluçka süresine sahiptir. Bunu takiben ‘ akut ‘ faz gelişir. Bazı enfeksiyonlar asemptomatik olmakla birlikte, çoğunluğu ateş, kas ağrısı (özellikle sırt ağrısı), baş ağrısı ve kusma ile ilişkilidir.

Çoğu zaman, yüksek ateşe paradoksal olarak düşük bir nabız eşlik eder. Dört gün sonra çoğu hasta iyileşir ve semptomları kaybolur.

Bununla birlikte, hastaların yüzde 15’i daha sonra ateşin yeniden ortaya çıktığı ve birden fazla vücut sisteminin etkilendiği ‘ toksik ‘ bir aşamaya girer:

• Kusma ile birlikte sarılık ve şiddetli karın ağrısı
• Ağız, burun ve gözlerden kanama
• Midenin mukoza zarının kanaması ve erozyonu, kusmuk ve dışkıda kan oluşması
• Karaciğer hasarı
• Böbrek fonksiyonu, yüksek idrar proteininden (albüminüri) idrar çıkışı olmayan tam böbrek yetmezliği

‘Toksik’ fazdaki hastaların yüzde 50’si 10 ila 14 gün içinde hayatını kaybeder

Teşhisi

Seroloji testleri (kan testleri), enfeksiyona yanıt olarak üretilen sarı humma immünoglobulinlerini (antikorlar) tespit edebilir.

Polimeraz zincir reaksiyonu, akut enfeksiyon sırasında viral ribonükleik asidi (RNA) tanımlamak için de kullanılabilir, ancak klinik deneyim sınırlıdır.

Tedavisi

Sarı humma için özel bir tedavi yoktur. Mevcut yönetim, sıvı replasmanı, böbrek diyalizi ve mide asidi üretimini azaltmak için ilaç tedavisi gibi destekleyici ve önleyici bakıma dayanmaktadır. Yoğun destekleyici bakım, ağır hastalar için sonuçları iyileştirebilir.

Nasıl önlenir?

Sarı hummaya karşı en iyi savunma aşıdır. Tek doz aşı en az 10 yıl (ve muhtemelen ömür boyu) koruma sağlar. Bağışıklık, aşılanan kişilerin yüzde 95’inde bir hafta içinde oluşur.

Sivrisinekler tarafından ısırılmamak için aşağıdakiler yapabilir;

• Uzun kollu ve pantolon giyinilmesi
• Sivrisinekleri dışarıda tutmak için pencerelere ve kapılara güvenli elekler kurulması
• Böcek kovucu kullanılması
• Sivrisinek perdeleri veya ağları altında uyunması
• Yüksek riskli bölgelerde sivrisinekleri öldürmek için böcek ilacı spreylerin kullanılması

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.