Paraparezi nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Paraparezi, bacaklarınızı kısmen hareket ettiremediğinizde ortaya çıkan durumdur. Bu durum ayrıca kalçalarınızdaki ve bacaklarınızdaki zayıflığa da işaret edebilir. Paraparezi, bacaklarınızı hareket ettirememe anlamına gelen paraplejiden farklıdır.

Yaralanma, genetik bozukluklar, viral enfeksiyonlar, B-12 vitamini eksikliği, paraparezi dediğimiz kısmi işlev kaybına neden olabilir.

Birincil belirtiler nelerdir?

Paraparezi, sinir yollarınızdaki dejenerasyon veya hasardan kaynaklanır. Bu makale iki ana paraparezi türünü kapsayacaktır.

Kalıtsal spastik paraparezi (HSP); HSP, zamanla kötüleşen bacaklarda güçsüzlüğe ve sertliğe – veya spastisiteye – neden olan bir grup sinir sistemi bozukluğudur. Bu hastalık grubu aynı zamanda ailesel spastik parapleji ve Strumpell-Lorrain Sendromu olarak da bilinir.

Bu genetik tip, ebeveynlerinizin birinden veya her ikisinden miras alınır. HSP formları iki farklı kategoriye ayrılır: saf ve karmaşık.

Saf HSP aşağıdaki semptomlara sahiptir:

• Bacakların kademeli olarak zayıflaması ve sertleşmesi
• Denge güçlükleri
• Bacaklarda kas krampları
• Yüksek ayak kemerleri
• Ayaklarda his değişikliği
• İdrar sorunları
• Erektil disfonksiyon

Karmaşık HSP: HSP’li kişilerin yaklaşık yüzde 10’u karmaşık HSP’ye sahiptir. Bu formda, semptomlar saf HSP’nin semptomlarını ve aşağıdaki semptomlardan herhangi birini içerir:

• Kas kontrolü eksikliği
• Nöbetler
• Kognitif bozukluk
• Demans
• Görme veya işitme sorunları
• Hareket bozuklukları
• Genellikle ellerde ve ayaklarda güçsüzlük, uyuşma ve ağrıya neden olabilen periferik nöropati
• Kuru, kalın ve pullanan cilt ile sonuçlanan iktiyoz

Tropikal spastik paraparezi (TSP); TSP, bacaklarda güçsüzlük, sertlik ve kas spazmlarına neden olan bir sinir sistemi hastalığıdır. İnsan T hücresi lenfotrofik virüs tip 1’den (HTLV-1) kaynaklanır. TSP, HTLV-1 ile ilişkili miyelopati (HAM) olarak da bilinir. Genellikle ekvatora yakın bölgelerdeki insanlarda görülür, örneğin:

• Karayip
• Ekvatoral Afrika
• Güney Japonya
• Güney Amerika

Tahminen 10 ila 20 milyon kişi HTLV-1 virüsünü taşır. Bunların yüzde 3’ünden daha azı TSP’yi geliştirmeye devam edecek. TSP kadınları erkeklerden daha fazla etkiler. Her yaşta ortaya çıkabilir. Ortalama yaş 40 ila 50’dir.

Belirtiler şunlardır;

• Bacakların kademeli olarak zayıflaması ve sertleşmesi
• Bacaklardan aşağı yayılan sırt ağrısı
• Parestezi veya yanma veya karıncalanma duyguları
• İdrar veya bağırsak fonksiyonu sorunları
• Erektil disfonksiyon
• Dermatit veya sedef hastalığı gibi iltihaplı cilt rahatsızlıkları

Nadir durumlarda, TSP şunlara neden olabilir:

• Göz iltihabı
• Artrit
• Akciğer iltihabı
• Kas iltihabı
• Kalıcı kuru göz

Parapareziye ne sebep olur?

HSP’nin nedenleri; HSP genetik bir bozukluktur, yani ebeveynlerden çocuklara geçmektedir. HSP’nin 30’dan fazla genetik türü ve alt türü vardır. Genler, baskın, resesif veya X’e bağlı kalıtım modlarıyla aktarılabilir.

Bir ailedeki tüm çocuklar semptom geliştirmez. Bununla birlikte, anormal genin taşıyıcıları olabilirler. HSP’li kişilerin yaklaşık yüzde 30’unun herhangi bir aile öyküsü yoktur. Bu durumlarda hastalık, her iki ebeveynden de miras alınmayan yeni bir genetik değişiklik olarak rastgele başlar.

TSP’nin nedenleri; TSP’ye HTLV-1 neden olur. Virüs bir kişiden diğerine şu yollarla geçebilir:

• Emzirme
• İntravenöz ilaç kullanımı sırasında enfekte iğnelerin paylaşılması
• Cinsel aktivite
• Kan nakilleri
• HTLV-1’i el sıkışmak, sarılmak veya banyoyu paylaşmak gibi sıradan temaslarla yayamazsınız.

HTLV-1 virüsüne yakalanan kişilerin yüzde 3’ünden azı TSP geliştirir.

Nasıl teşhis edilir?

HSP’yi teşhis etme; HSP’yi teşhis etmek için doktorunuz sizi muayene edecek, aile geçmişinizi isteyecek ve semptomlarınızın diğer olası nedenlerini ekarte edecektir. Doktorunuz aşağıdaki teşhis testleri isteyebilir:

• Elektromiyografi (EMG)
• Sinir iletim çalışmaları
• Beyninizin ve omuriliğinizin MR taramaları
• Kan tahlili

Bu testlerin sonuçları, doktorunuzun HSP ile semptomlarınızın diğer olası nedenleri arasında ayrım yapmasına yardımcı olacaktır. Bazı HSP türleri için genetik testler de mevcuttur.

TSP’yi teşhis etmek; TSP genellikle semptomlarınıza ve HTLV-1’e maruz kalma olasılığınıza göre teşhis edilir. Doktorunuz size cinsel geçmişinizi ve daha önce enjekte edip etmediğinizi sorabilir.

Ayrıca, beyin omurilik sıvısı örneği toplamak için omuriliğinizin MR’nı isteyebilirler. Omurilik sıvınız ve kanınız hem virüs hem de virüse karşı antikorlar için test edilecektir.

Tedavisi;

HSP ve TSP tedavisi, fizik tedavi, egzersiz ve yardımcı cihazların kullanımı yoluyla semptomların giderilmesine odaklanır.

Fizik tedavi, kas gücünüzü ve hareket açıklığınızı korumanıza ve geliştirmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, basınç yaralarından kaçınmanıza da yardımcı olabilir. Hastalık ilerledikçe, dolaşmanıza yardımcı olması için ayak bileği-ayak desteği, baston, yürüteç veya tekerlekli sandalye kullanabilirsiniz.

İlaçlar ağrıyı, kas sertliğini ve spastisiteyi azaltmaya yardımcı olabilir. İlaçlar ayrıca idrar problemlerini ve mesane enfeksiyonlarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Prednizon (Rayos) gibi kortikosteroidler, TSP’deki omurilik iltihabını azaltabilir. Hastalığın uzun vadeli sonuçlarını değiştirmezler, ancak semptomları yönetmenize yardımcı olabilirler.

Kişisel bakış açınız, sahip olduğunuz paraparezi türüne ve ciddiyetine bağlı olarak değişecektir. Doktorunuz, durum ve yaşam kaliteniz üzerindeki potansiyel etkisi hakkında bilgi için en iyi kaynağınızdır.

HSP ile; HSP’ye sahip bazı kişiler hafif semptomlar yaşayabilirken, diğerleri zamanla sakatlık geliştirebilir. HSP’nin olası komplikasyonları şunları içerir:

• Baldır gerginliği
• Soğuk ayaklar
• Yorgunluk
• Sırt ve diz ağrısı
• Stres ve depresyon

TSP ile; TSP, tipik olarak zamanla kötüleşen kronik bir durumdur. Ancak, nadiren yaşamı tehdit eder. Çoğu insan teşhisten sonra birkaç on yıl yaşar. İdrar yolu enfeksiyonlarını ve cilt yaralarını önlemek, hayatınızın uzunluğunu ve kalitesini iyileştirmeye yardımcı olacaktır.

HTLV-1 enfeksiyonunun ciddi bir komplikasyonu, yetişkin T hücreli löseminin veya lenfomanın gelişmesidir. Viral enfeksiyonu olan kişilerin yüzde 5’inden daha azında yetişkin T hücreli lösemi gelişse de, bu olasılığın farkında olmalısınız. Doktorunuzun kontrol ettiğinden emin olun.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.