Oftalmoskopi nedir, nasıl uygulanır? Detaylar

Oftalmoskopi, göz doktorunun gözünüzün arkasındaki oluşumları ve rahatsızlıkları incelemekle birlikte gözün kırma gücünü ve dolayısı ile kırma (refraksiyon) kusurlarını belirlemede de kullanılan bir testtir. 1850’de Van Helmholtz tarafından geliştirilen oftalmoskopi, bugün her hekimin kullandığı bir alettir.

Işık kaynağı kendinden olan modern oftalmoskoplar, göz dibinde geniş bir aydınlatma ve gözleme sahası sağlar. Göz küresinin, funduz (göz dibi) denilen iç kısmı için kullanılır. Bir ışık kaynağı, merkezinde deliği olan bir içbükey küresel ayna ve çeşitli merceklerden meydana gelir. Bu mercekler, aynanın merkezindeki deliğe uyarlar ve dönen bir diskin etrafına yerleştirilmişlerdir, kolayca çevrilebilirler.

Oftalmoskopi ne zaman kullanılır?

• Optik sinirlerde hasar
• Retina ayrılması
• Glakom
• Sarı nokta hastalığı
• Sitomegalovirüs (CMV)
• Melanom
• Hipertansiyon
• Şeker hastalığı

Oftalmoskopi için nasıl hazırlanılmalı?

• Oftalmoskopi öncesinde doktorunuz göz bebeklerinizin genişlemesi ve arkalarının daha rahat görülmesi için damla kullanır
• Bu damlalar birkaç saat için görüşünüzün bulanıklaşmasına ve gözlerinizin ışığa hassas olmasına neden olabilir. Göz bebeklerinizi test sonrasında korumak için yanınızda güneş gözlüklerinizi getirin. Ayrıca sizi eve götürmesi için yanınızda bir kişi getirin. Eğer işiniz temiz bir görüş gerektiriyorsa o gün için iş yerinizden izin almanız gerekir
• Herhangi bir ilaca karşı alerjiniz varsa doktorunuza söyleyin. Alerjik reaksiyona yol açabilecek göz damlalarını kullanmaktan kaçınacaktır
• Bazı ilaçlar göz damlaları ile etkileşime geçebilir. Bu nedenle kullandığınız reçetesiz ilaçlar ve takviyeler de dahil olmak üzere bütün ilaçlarınızı doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir
• Son olarak kendiniz glokom hastası iseniz ya da ailenizde glokom hastası olan bir kişi doktorunuza söylemeniz gerekir. Glokom hastalığı riski durumunda muhtemelen göz damlası kullanılmayacaktır

Test sırasında ne olur?

Prosedürün başlangıcında doktorunuz göz bebeklerinizin büyümesi için göz damlası kullanabilir. Bu damlalar nedeniyle gözünüzde birkaç saniye için batma hissi oluşabilir. Ayrıca ağzınızda alışılmadık bir tat bırakabilirler.

Doktorunuz gözünüzün arka bölümünü büyümüş olan göz bebeklerinizden inceleyecektir. Yapılabilecek olan 3 farklı muayene vardır.

• Direkt muayene; Direkt oftalmoskopi, arada başka bir görüntü oluşturmadan, hastanın göz dibinin direkt olarak görülmesini sağlayan optik alettir. Işık kaynağından gelen ışık, doğru açıyla yansıtılır ve retinayı aydınlatmak için hastanın pupilla içerisinden noktasal olarak odaklanır. Oftalmoskopta farklı merceklerden oluşmuş bir disk bulunmaktadır. Hastanın herhangi bir kırma kusuru varsa bu kusuru düzeltmek için disk üzerinde ihtiyaç duyulan güçte mercek göz hizasına getirilebilir. Direkt oftalmoskobun optik sistemi iki ayrı bölümden oluşmaktadır.Birinci bölüm mercek ve yansıtıcılar içerir. İkinci bölüm yüksek bir aydınlatma sağlayan aydınlatma sistemi içerir. Direkt oftalmoskopla elde edilen büyütme 15x ile 25x aralığında değişir. Görüş alanı hastanın pupillasının çapıyla sınırlıdır, toplam retina yüzeyinin yaklaşık %1’ine karşılık gelir. Pupillanın çapı arttıkça gözlenebilen retina alanı genişler.
• Dolaylı muayene; Doktor, indirekt oftalmoskopla retinanın ters, gerçek ve büyütülmüş arada oluşan bir görüntüsünü gözlemler. Direkt oftalmoskoba kıyasla endirekt oftalmoskobun daha geniş görme alanı sağlaması en büyük avantajıdır. Bir diğer avantajı ise doktor ile hasta arasındaki mesafenin daha fazla olmasıdır. Bununla birlikte görüntü terstir ve büyütmesi direkt oftalmoskopinkinden daha küçüktür. İndirekt oftalmoskopi için daha şiddetli bir ışık kaynağına ihtiyaç vardır.Başa monte edilebilen yüksek ışık kaynağının geliştirilmesi, bu tekniğe çok faydalı olmuştur. Yeni geliştirilen binoküler indirekt oftalmoskoplar sâyesinde, aynı kişiyi iki kişinin gözlemesi ve aynı anda bakmaları mümkün olmaktadır. Endirekt oftalmoskoplar ortası delik iç bükey ayna ile +13.00 diyoptrilik mercek olabileceği gibi alna veya gözlüğe monte edilmiş çeşitleri de vardır.
• Yarık lamba mMuayenesi; Bu prosedür doktorunuza dolaylı muayene ile aynı görüntüyü sağlar ancak daha detaylıdır. Yarık lamba adı verilen bir aletin önünde oturursunuz. Alnınızı ve çenenizi buna yerleştirmeniz istenir. Böylece muayene sırasında başınız sabit durur. Siz pozisyonunuzu aldığınız zaman doktorunuz parlak bir ışık açar. Ardından bir mikroskop ile gözünüzün arka tarafını görebilir. Daha iyi bir görüş elde edebilmek için farklı yönlere bakmanız istenebilir ve doktorunuz parmakları ile gözlerinizin açık kalmasını sağlayabilir. Ayrıca küçük bir sonda ile gözünüze baskı uygulanabilir

Riskleri nelerdir?

Oftalmoskopi genellikle rahatsız edicidir ancak ağrıya neden olmamalıdır. Işıkların kapatılmasının ardından ardıl görüntüler görebilirsiniz.

Nadir durumlarda göz damlalarına reaksiyon verebilirsiniz. Neden olabileceği durumlar:

• Ağız kuruması
• Kanlanma
• Sersemlik
• Bulantı ve kusma
• Dar açılı glokom

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.