Muenke Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Muenke sendromu, kafatasının belirli kemiklerinin erken kapanmasıyla (kraniyosinostoz) karakterize edilen genetik bir durumdur. Muenke sendromunun ana belirti ve semptomları arasında kraniosinostoz ve röntgende görülen diğer kemik kusurları, farklı kafa şekilleri ve farklı yüz özellikleri yer alır. 

Haber Merkezi / Diğer özellikler arasında işitme kaybı, gelişimsel gecikme, zihinsel engellilik, davranış sorunları, epilepsi, gözlerin içe veya dışa kayması (şaşılık), tekrarlayan, kontrolsüz göz hareketleri (nistagmus), görme kaybı ve uyku sırasında kesintiye uğrayan nefes alma (obstrüktif uyku apnesi) yer alır. Kraniosinostoz genellikle yenidoğanlarda teşhis edilir.

Muenke sendromuna FGFR3 genindeki değişiklikler (patojenik varyantlar) neden olur. En iyi sonuçlar, etkilenen çocuklara erken cerrahi prosedürlerin yanı sıra bozukluğun diğer belirti ve semptomlarının erken ve sürekli tıbbi tedavisine tabi tutulursa gözlemlenir.

Muenke sendromunun belirti ve semptomları etkilenen kişiler arasında değişiklik gösterir ve Muenke sendromlu birkaç kişide bozukluğun karakteristik özelliklerinden herhangi biri yoktur. Örneğin bazı hastalarda kraniyosinostoz olmayabilir. Semptomlar ve belirtiler şunları içerebilir:

Kraniyosinostoz, özellikle kafatasının kulaklar arasında erken yatay füzyonu olan koronal kraniosinostoz (hastaların yaklaşık %85’inde bulunur),
İşitme kaybı (hastaların %70’i),
Etkili bir şekilde tedavi edilmezse işitmeye yol açabilen tekrarlayan kulak enfeksiyonları kayıp,
Büyük kafa (makrosefali),
Gelişimsel gecikme (hastaların %60’ı), çoğunlukla konuşma gecikmesi,
Zihinsel engellilik (hastaların %40’ı),
Hiperaktivite, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD) veya otizmi içerebilen davranış sorunları,
Çapraz gözler (şaşılık),

El ve ayak parmaklarının yapısında veya şeklinde farklılıklar (hastaların %50’si), ancak bunlar genellikle tıbbi sorunlara veya günlük yaşamda zorluğa neden olmaz,
Nadir görülen ancak her an ortaya çıkabilen nöbetler,
Aşağıya çekik gözler, geniş aralıklı gözler (hipertelorizm), daha yuvarlak alın (önden çıkıntı), dudakta veya ağzın çatısında bir açıklık (yarık dudak veya damak), orta kısmın düzleşmesi gibi belirgin yüz yüzün bir kısmı (orta yüz hipoplazisi) ve küçük bir çene (retrognati).

Muenke sendromuna, fibroblast büyüme faktörü reseptörü-3 ( FGFR3 ) geninde (patojenik) değişikliğe (varyant) neden olan spesifik bir hastalık neden olur. Genler, vücutta kritik rol oynayan proteinlerin oluşturulması için vücudun kullanım kılavuzudur. Bir gende patojenik bir varyant oluştuğunda, proteinin çalışmasının durmasına veya düzgün çalışmamasına neden olur.

Proteinin işlevine bağlı olarak vücudun farklı kısımlarını etkileyebilir. Muenke sendromundan etkilenen kişilerin yarısından fazlası (>%50) bir ebeveynden patojenik bir varyantı miras alır. Ebeveynlerden herhangi birinden miras alınmadığında, FGFR3’teki genetik değişiklik hastada yenidir (de novo).

Muenke sendromuna neden olan spesifik genetik değişikliğin adı p.Pro250Arg olarak biliniyor. Ayrıca p.P250R olarak da yazılabilir. Bu, FGFR3 geninin 250. pozisyonunda proteinin bir yapı bloğunun (amino asit) farklı bir amino asitle değiştiği ve bunun da genin düzgün çalışmasının durmasına neden olduğu anlamına gelir. FGFR3 geni , fibroblast büyüme faktörü reseptörü 3 adı verilen bir proteinin yapımı için talimatlar sağlar.

Bu protein, beyin ve kemik de dahil olmak üzere vücudun birçok bölümünün normal gelişimi için gereklidir. Muenke sendromuna neden olan spesifik genetik değişiklik, normal gelişim sürecinin çok hızlı gerçekleşmesine neden olur ve hastalığın belirti ve semptomlarına yol açar. FGFR3 genindeki farklı değişiklikler farklı sendromlarla ilişkilidir.

Muenke sendromu otozomal dominant bir hastalıktır. Bu , hastalığa neden olmak için FGFR3 geninin iki kopyasından yalnızca birinde bir değişikliğin (patojenik varyant) gerekli olduğu anlamına gelir . Genetik değişiklik, ebeveynlerden herhangi birinden miras alınabilir veya etkilenen bireydeki değişen genin sonucu olabilir. Patojenik varyantın etkilenen ebeveynden çocuğa geçme riski her hamilelik için %50’dir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Muenke sendromunun değişken ekspresyona ve azaltılmış penetrasyona sahip olduğu bildirilmektedir. Değişken ifade, aynı genetik rahatsızlıktan etkilenen kişilerde ortaya çıkabilecek bir dizi semptomun olduğu anlamına gelir. Azalmış penetrans, hastalığa neden olan genetik değişime sahip herkesin semptomlara sahip olmayacağı durumdur. Bir kişinin Muenke sendromuna sahip olup tıbbi sorunları olmasa da birçok tıbbi sorunu olan Muenke sendromlu çocukları olması mümkündür.

Doktorlar aşağıdaki kişilerde Muenke sendromundan şüphelenebilir:

Kafatasının anormal şekli, özellikle turribrakisefali veya yonca yaprağı kafatası olarak bilinen “kule şeklinde” bir kafatası,
Sensörinöral işitme kaybıyla birlikte kraniyosinostoz,
Tek taraflı veya iki taraflı koronal kraniyosinostoz veya diğer kafatası sütürlerinin sinostozunu gösteren bilgisayarlı kafa tomografisi (BT) taraması,
El bileğindeki kemiklerin (karpal kemikler) veya ayak bileği kemiklerinin (tarsal kemikler) füzyonu,
Ellerin ve ayakların kısa ve geniş orta parmağı,
Vücudun uzun kemiklerinin koni şeklinde ucu (epifiz konisi).

Muenke sendromunun tanısı, FGFR3 patojenik varyantı c.749C>G’nin (p.Pro250Arg) moleküler genetik testle tanımlanmasıyla konur.

Yönetim semptomların tedavisine odaklanır. Bu en iyi şekilde, tipik olarak bir kraniyofasiyal cerrah ve beyin cerrahı, klinik genetikçi, göz doktoru (oftalmolog), kulak, burun ve boğaz doktoru (kulak burun boğaz uzmanı), çocuk doktoru, radyolog, psikolog, diş hekimi, işitme uzmanı (odyolog) içeren bir pediatrik kraniyofasiyal kliniğinde elde edilir. ), konuşma terapisti ve sosyal hizmet uzmanı.

Kranyosisnostosis ameliyatla tedavi edilebilir. Şiddetine bağlı olarak, kraniyosinostoz onarımı için ilk ameliyat (fronto-orbital ilerleme ve kranyal kubbenin yeniden şekillendirilmesi) genellikle üç ila altı ay arasında gerçekleştirilir. Alternatif bir yaklaşım, daha az invazif bir prosedür olan ve genellikle üç aylıktan önce gerçekleştirilen endoskopik şerit kranyektomidir. Ameliyat sonrası kafa içi basıncında artış ve ek ameliyatlara (ikincil veya üçüncül ekstrakranyal şekillendirme dahil) ihtiyaç duyulabilir.

İşitme kaybı için genellikle işitme cihazları da dahil olmak üzere standart müdahalelere ihtiyaç duyulur. Etkilenen kişilerde miringotomi tüpü yerleştirilmesiyle tedavi edilebilen tekrarlayan kulak enfeksiyonu (otitis media) atakları olabilir.

Gelişimsel gecikme, zihinsel bozukluk ve davranış sorunları olan kişiler için erken konuşma terapisi ve müdahale programlarının (fiziksel, konuşma ve mesleki terapi dahil) yararlı olduğu gösterilmiştir. Ebeveynler, uygun düzenlemeleri sağlamak için bireyselleştirilmiş eğitim planları (IEP’ler) üzerinde yerel erken müdahale merkezleri ve okul sistemleriyle birlikte çalışmalıdır. Sosyal hizmet ve ebeveyn destek sistemleri özellikle önemlidir.

Şaşılık cerrahi olarak düzeltilmesini gerektirebilir. Kraniosinostozun cerrahi olarak düzeltilmesi öncelikli olduğundan şaşılığın onarımı yaşamın ilk iki yılında gecikebilir. Bununla birlikte, erken onarım, beynin her bir gözden birer tane olmak üzere iki bağımsız görüntüyü tek bir görüntüde (dürbün) birleştirmesine yardımcı olabilir ve bu mümkün olan en kısa sürede dikkate alınmalıdır. Gözleri şişkin olan kişilerde (proptoz), korneaların hasar görmesini (maruz kalma keratopatisi) önlemek için yağlama gerekir.

Nöbet olasılığını değerlendirmek için nörolojik muayene ve EEG’ye ek olarak ayrıntılı bir göz (oftalmolojik) değerlendirmesi önemlidir.

Muenke sendromlu çocuklarda ortaya çıkabilecek birçok sağlık sorununun izlenmesi için birden fazla uzmanın gözetimi gereklidir.

Öneriler şunları içerebilir:

Yıllık işitme değerlendirmeleri,
En az yılda bir kez veya endike ise daha sık göz değerlendirmeleri,
Davranışsal/gelişimsel değerlendirme de dahil olmak üzere çocuklarda gelişimi izlemek için periyodik gelişimsel yeniden değerlendirmeler,
Nöbetler ve yeni hareket bozuklukları için nörolojik değerlendirmeler.

Muenke Sendromlu bir çocuğun ailelerine genetik danışmanlık önerilir. Semptomların olmaması kişinin bu durumdan etkilenmediği anlamına gelmez. Muenke sendromu tanısı alan kişilerin yarısından fazlası FGFR3 patojenik varyantını bir ebeveynden miras almıştır. Bunun kardeşler, gelecekteki gebelikler ve diğer aile üyeleri için risk açısından sonuçları olabilir.