Mina Urgan Kimdir? Hayatı, Eserleri
01 Mayıs 1915 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Mina Urgan, 15 Haziran 2000 yılında İstanbul’da yaşama veda etmiştir. Asıl adı Fatma Mina olan yazarın annesi Şefika Hanım, babası şair ve oyun yazarı Tahsin Nahit Bey’dir.
Fecr-i Ati topluluğundan “Adalar Şairi” olarak bilinen Tahsin Nahit, Urgan üç yaşındayken vefat etmiştir. Annesi Şefika Hanım ise dönemin ünlü gazetecilerinden ve Atatürk’ün yakın arkadaşlarından olan Falih Rıfkı (Atay) ile evlenmiş, Urgan ile Falih Rıfkı arasında sağlam bir bağ kurulmuştur.
Ailesinin varlıklı, çağdaş ve özgürlükçü olması, Mina Urgan’ın dönemin önde gelen kültür insanlarıyla beraber zengin bir çevre içinde yetişmesini sağlamıştır. Şefika Hanım ile Falih Rıfkı on iki yıllık evliliğin ardından boşanmaları Urgan’ı derinden etkilemiştir.
Liseyi bugün Robert Kolej olarak bilinen Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde tamamlayan yazar, İstanbul Üniversitesi’nde Fransız Filolojisi eğitimi almış, mezuniyeti sonrasında o sırada aynı üniversitenin İngiliz Filolojisi Kürsüsü başkanı olan ünlü yazar Halide Edip Adıvar’ın asistanı olmuştur. Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar çalışmasıyla 1949’da doçentliğe hak kazanmıştır.
Şair ve oyuncu Cahit Irgat ile evliliği 1959 yılında sona eren Urgan’ın, bu evlilikten oğlu Mustafa ve kızı Zeynep dünyaya gelmiştir. 1961 yılında İngiliz Edebiyatı profesörü olmuş ve sosyalist aydınların birleşerek yeni kurdukları Türkiye İşçi Partisi’ne katılmıştır. Mina Urgan, İstanbul Üniversitesi’nde otuz altı yıl boyunca çeşitli dersler vermiş, 1977 yılında emekli olana kadar çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir.
Urgan’ın edebiyat dünyasına en önemli katkıları, beş ciltlik İngiliz Edebiyatı Tarihi çalışması, dünya edebiyatı klasikleri üzerine yaptığı incelemeleri ve çeviri kitaplarıdır. Thomas More, William Shakespeare, D. H. Lawrence ve Virginia Woolf incelemeleri, onun akademi çevreleri tarafından dünya çapında bilinen ve saygıyla karşılanan çalışmalarıdır.
Türkiye’de geniş okur kitlelerine ulaşan otobiyografik yapıtları Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri, yazarın kendi hayatını, düşüncelerini, edebiyat ve sanat alanında ülkemizin önde gelen isimleriyle yaşadığı anılarını içtenlikle aktardığı kitaplardır.
Yazarın içinde yaşadığı çevrede Necip Fazıl Kısakürek, Sait Faik Abasıyanık, Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat Horozcu, Halet Çambel, Nail Çakırhan, Güzin Dino, Abidin Dino, Sabahattin Eyüboğlu, Aziz Nesin gibi edebiyat ve sanat dünyamızın önde gelen isimleri bulunmaktadır.
Urgan’ın kendisi de son iki kitabının getirdiği geç kalmış şöhrete şaşırdığını dile getirirken, Urgan’ın bu kitaplardaki başarısını “otobiyografi türünün beklentileri ve sınırlandırmalarından kurtulmasına ve okurun ilgisini eser boyunca yüksek tutma arzusuna” dayandırmaktadır.
Cumhuriyet değerleriyle yetişmiş biri olarak Urgan, yeni kuşaklara çağdaş ve özgür bir yaşamın ipuçlarını sunmaya çalışmıştır. Eserlerinde, Türkiye’de kadın olmanın güçlüklerini aktarmakla birlikte kadınların yaşamlarını özgürce kurgulama hakları bulunduğunun altını çizmekte, yaşam öyküsüyle âdeta okurlarına örnek bir model sunmaktadır.
Mina Urgan; hastalıkları, zorlukları, kayıpları yaşamın doğal bir parçası olarak görmek gerektiğini ve her ne olursa olsun umudu kaybetmemek konusunda direnmenin önemini anlatmaya çalışmıştır. Bunları yaparken de mizahla örülü, içtenlikli bir anlatım yolunu seçmiştir.
Mine Urgan’ın eserleri:
İnceleme: Shakespeare ve Hamlet (1984), Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More (1984), İngiliz Edebiyatı Tarihi (5 cilt, 1986-1993), Virginia Woolf (1995), D.H. Lawrence (1997).
Anı: Bir Dinozorun Anıları (1998), Bir Dinazorun Gezileri (1999), Elizabeth Çağı Tiyatrosunda Soytarılar, Sir Thomas More ve Shakespeare (2 cilt).
Çeviri: Tom Jones: Sokakta Bulunmuş Bir Çocuğun Hikâyesi (H. Fielding’den, 4 cilt, 1945-46), Otuz Yaşındaki Kadın (H. Balzac’tan, 1946), Arthur’un Ölümü (J. Malory’den, 4 cilt, 1948), Troilos ile Kressida (W. Shakespeare’den, S. Eyuboğlu ile, 1956), Ses Sese Karşı (A. Huxley’den, 2 cilt., 1961-62), Utopia (T. More’dan, ortak çeviri, 1964), Moby Dick (H. Melville’den, S. Eyuboğlu ile, 1964), Uygarlık (C. Bell’den, ortak çeviri, 1966), Sineklerin Tanrısı (W. Golding’den, 1979), Forsyte Efsanesi (J. Galsworthy’den, 1980), Yıkılış (G. Green’den, 1982), Yalınayak Sokrates (M. Anderson’dan, 1985).
