Mehmet Şerif Fırat Kimdir? Hayatı, Eserleri
1890’lı yıllarda Varto (Gümgüm) kazasının Kasıman köyünde dünyaya gelen Mehmet Şerif Fırat’ın kayıtlarda doğum tarihi olarak 1894 yılı gösterilmektedir. Kendisi Varto rüştiyesinden 1915 yılında çıktığını ve bu sırada 16 yaşlarında olduğunu söylediğine ve 1949 yılında öldürüldüğünde elli yaşlarında olduğuna göre muhtemelen 1899 doğumludur.
Mehmet Şerif Fırat, 1 Temmuz 1949 tarihinde Kasıman’da amcası Halil Ağa (Kanmaz) tarafından öldürüldü.
Babası Aliye İbrahim’dir. İbrahim ise Talo’nun altı oğlundan biridir. Talo ise Bingöl’deki Yazıcıoğlu ailesiyle olan çatışmalar sonucu yapılan anlaşma gereği Bingöl’ü terk edip Varto’daki Hormeklerin başına geçen ve kendisine Muş Valisi Emin Paşa tarafından Kasıman Köyü verilen Mustafayı Zeynel’in oğludur. Talu’nun oğlu İbrahim’in beş eşi vardı.
Bu hanımlardan Besra Hanım’dan ünlü Jöntürk Zeynel Efendi, Mele’den, Halil Ağa(Kanmaz-M Şerif Fırat’ı öldüren kişi), Şerife Hanım’dan Veli ve Ali Ağa(M Şerif Fırat’ın babası) Elif Hanım’dan Hasan Ağa(Bingöl) Begali Ağa(Akkoyun) ve Kamer Ağa(Ataç), dünyaya gelmişlerdi. Nazan Hanım’dan ise çocuk yoktu.
Tanin gazetesinde yayımlanan “İrtica Yılanı Uyanıyor” başlıklı Varto Mektubu yazdı. Vartolu Alevi Zaza olan Mehmet Şerif Fırat, Zazaların Arap istilası döneminde İranı terk ettiklerini ve zaman içinde Türkçe olan dillerini unuttuklarını belirtmiştir.
1948 yılında yayımlanan Doğu İlleri ve Varto Tarihi adlı kitabında Hormekli aşiretinin kökenini Harezmlilere bağladı ve Dersimli aşiretlerinin de Türk olduğunu ileri sürdü. Aynı zamanda Doğu İlleri ve Varto Tarihi adlı kitabında Kürtlerin kökeninin Türklere dayandığını belirtmiştir.
Mehmet Şerif Fırat’ın eserleri: Varto Mektubu (Tahin 6 Kasım 1947), Doğu illeri ve Varto Tarihi (İstanbul 1948, Ankara 1961), Bingöllerin Sesi (1949), Tarihi Bir Gün, Hayat ve Hatıralarım (İki ciltli, yayımlanmamış).
