Lübnan Hizbullah’ı İle İsrail Arasında Ateşkes

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Lübnan Hizbullah’ı ile ateşkesi onayladığını duyurdu. İsrail, Ekim 2023’ten bu yana Lübnan’da 1,2 milyon insanı yerinden ederken, 3 bin 768 kişinin ölümüne neden oldu.

Hizbullah’a uyarıda bulunan ve ateşkesi ihlal etmeleri halinde buna karşılık vereceklerini vurgulayan İsrail Başbakanı Netanyahu, bu ateşkesin artık “İran’dan gelen tehditlere odaklanabilecekleri” anlamına geldiğini de sözlerine ekledi.

Ateşkes kararının İsrail tarafından onaylanmasından saatler önce İsrail Silahlı Kuvvetleri, Lübnan’ın başkenti Beyrut’a yoğun bir hava saldırısı düzenledi. Hizbullah’ın da İsrail saldırısına füzelerle karşılık verdiği bildirildi ancak bu saldırılarda İsrail tarafında olası bir can ve mal kaybına dair herhangi bilgi paylaşımında bulunulmadı.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu kabinesine, Lübnan Hizbullahı ile ateşkes anlaşmasını uygulamaya hazır olduğunu söyledi ve kabinesine anlaşmayı kabul etmesini tavsiye edeceğini açıkladı. Netanyahu, ABD’nin arabuluculuk ettiği ateşkesi Bakanlar Kurulu’na sunacağını ve yaklaşık 14 aydır süren çatışmaların sona ermesi için zemin hazırlayacağını söyledi.

Netanyahu, oylamanın salı günü geç saatlerde yapılmasının beklendiğini kaydetti. Ateşkes anlaşmasını uygulamaya hazır olduklarını belirten İsrail Başbakanı Netanyahu, Hizbullah tarafından yapılacak herhangi bir ihlale “güçlü bir şekilde karşılık verecekleri” uyarısında da bulundu.

Netanyahu, Hizbullah’ın ateşkesi ihlali karşısında “askeri adım özgürlüğüne sahip olacağını” savundu. İsrail Başbakanı, bu ateşkes anlaşmasının İsrail’in “İran tehdidine odaklanmasına olanak sağlayacağını da sözlerine ekledi.

Ateşkesin ne zaman yürürlüğe gireceği henüz belirsiz ancak İsrail ve Lübnan basınında ateşkesin Çarşamba günü yürürlüğe girmesi ihtimali üzerinde durulduğu belirtildi. Anlaşma, İsrail’in Gazze’de Hamas’a karşı yürüttüğü ve yakın gelecekte sona ermesi beklenmeyen savaşı etkilemiyor.

Reuters haber ajansına isminin açıklanmaması koşuluyla bilgi veren üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail’in Hizbullah ile ateşkes planını Salı günü onaylayacağını ve böylece 14 ay önce Gazze savaşıyla alevlenen ve binlerce insanın ölümüne yol açan çatışmaların sona ermesinin önünün açılacağını söylemişti

G7 toplantısı için İtalya’da bulunan Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib de bu gece ateşkese varılmasına yönelik umudunu dile getirmişti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby ve ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “çok yakınız ancak her şey bitene kadar hiçbir şey bitmiş sayılmaz” demişti.

Hizbullah’ın siyasi konseyi başkanı yardımcısı Mahmud Kamati ‘se Katar merkezli Al Jazeera’ya yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasının son halini görmediklerini söyledi. Yetkililere göre anlaşma, İsrail askerlerinin 60 gün içinde güney Lübnan’dan çekilmesini ve Lübnan ordusunun Hizbullah’ın kalesi olan bölgede konuşlanmasını öngörüyor.

Hizbullah da Litani Nehri’nin güneyindeki sınır boyunca silahlı varlığını sona erdirecek. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, Salı günü yaptığı açıklamada, ülkesinin Lübnan’la yapılacak nihai bir ateşkesin BM tarafından etkin bir şekilde uygulanmasını talep ettiğini ve herhangi bir ihlale karşı “sıfır tolerans” göstereceğini söyledi.

İsrail hükümet sözcüsü David Mencer de Reuters’e yaptığı açıklamada, Lübnan’la varılan anlaşmanın İsrail’in Hizbullah’tan kaynaklanan tehditleri bertaraf etmek için savunma amaçlı operasyon yapma özgürlüğünü koruyacağını ve yerinden edilen bölge sakinlerinin İsrail’in kuzeyindeki evlerine güvenli bir şekilde dönmelerini sağlayacağını dile getirdi.

Lübnan Meclis Başkan Yardımcısı Elias Bou Saab, Pazartesi günü Reuters’a verdiği demeçte, Netanyahu fikrini değiştirmediği sürece önerinin uygulanmaya başlaması için ciddi bir engel kalmadığını söylemişti.

En az 3 bin 750 kişi öldü

Diplomatik çabalara rağmen saldırılar ise sürüyor. Açıklamadan önceki saatlerde İsrail saldırıları Hizbullah’ın kalesi olan Beyrut’un yoğun nüfuslu güney banliyölerini daha fazla vurdu. İsrail ordusu yaylım ateşinin sadece 120 saniye içinde kentteki 20 hedefi vurduğunu bildirdi. Lübnan Sağlık Bakanlığı’na göre en az yedi kişi öldü ve 37 kişi yaralandı.

İsrail şimdiye kadarki en büyük tahliye uyarısını yaparak sivillere 20 noktayı terk etmelerini söyledi. İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee, hava kuvvetlerinin şehirdeki Hizbullah hedeflerine “geniş çaplı bir saldırı” düzenlediğini söyledi. Lübnan devlet medyası da İsrail’in Salı günü ülkenin doğusundaki Baalbek vilayetinde düzenlediği saldırılarda en az 10 kişinin öldüğünü duyurdu.

Bölgedeki El Fetih grubunun temsilcisi Muhammed Bikai, İsrail’in güneydeki Sur kentinde bir Filistin mülteci kampını bombalaması sonucu en az üç kişinin öldüğünü söyledi. Bikai, birkaç kişinin daha kayıp olduğunu ve yaralılar arasında en az üç çocuğun bulunduğunu kaydetti. İran’ın desteklediği Hizbullah İsrail’e roket atışları da sürdü.

İsrail, Seyyid Hasan Nasrallah gibi Hizbullah’ın üst düzey komutanlarını öldürmüş ve Lübnan’da örgütün hakim olduğu bölgelere saldırılar düzenlemişti. Lübnan Sağlık Bakanlığı’na göre, geçen yıl Lübnan’da İsrail-Hizbullah çatışması nedeniyle en az 3 bin 750 kişi öldü ve 1 milyondan fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Olası ateşkes, Hizbullah’ın 7 Ekim 2023’teki saldırısından bir gün sonra Filistinli müttefiki Hamas’ı desteklemek için füze fırlatmaya başlamasıyla evlerini boşaltan 60 bin kişinin geri dönüşünü de sağlayacak.