Listeriosis Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi
Listeriosis, çoğunlukla kontamine gıda tüketimi yoluyla insanlara bulaşan Listeria monocytogenes bakterisinin neden olduğu nadir fakat ciddi bir bulaşıcı hastalıktır. Listeriosis ile ilişkili klinik sendromlar arasında febril gastroenterit, invaziv hastalık (bakteremi, menenjit, meningoensefalit) ve spontan düşüklere, ölü doğuma, erken doğuma ve neonatal hastalıklara neden olan gebelikle ilişkili enfeksiyonlar yer alır.
Haber Merkezi / Listeriosis vakalarının yaklaşık %20’si ölümcüldür. Listeriosis en sık hamile kadınları ve onların yenidoğanlarını, 65 yaş ve üzeri yetişkinleri ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyleri etkiler. Birçok ciddi komplikasyondan kaçınmak için hastalığın derhal tanınması ve tedavisi gereklidir.
Listeriosis ile ilişkili semptomlar, hafif ateşli gastroenteritten, ciddi hastalığa neden olan invazif hastalığa (bakteriler gastrointestinal sistemin dışına yayıldığında ortaya çıkan) kadar geniş bir yelpazede değişebilir. Hamile olmayan kişilerde sıklıkla bakteriyemi (kandaki bakteriler), menenjit (menenkslerin, beyni çevreleyen zarın ve omuriliğin enfeksiyonu) veya meningoensefalit (menenkslerin ve beynin enfeksiyonu) görülür.
Bakteriyemi, menenjit veya meningoensefalit hastalarında yaygın görülen semptomlar arasında ateş, kas ağrıları, baş ağrısı, ense sertliği, halsizlik, ataksi (denge kaybı), konvülsiyonlar ve konfüzyon gibi zihinsel durum değişiklikleri yer alır. Daha az görülen klinik sendromlar arasında endokardit (kalp zarının enfeksiyonu), zatürre, osteomiyelit (kemik enfeksiyonu), septik artrit (eklem enfeksiyonu), beyin veya karaciğer apsesi, peritonit (kalp zarının enfeksiyonu) yer alır. karın boşluğu) ve endoftalmi (göz içindeki yapıların enfeksiyonu).
Bu koşullara ikincil semptomlar enfeksiyonun anatomik bölgesine bağlıdır ve karın ağrısı, kemik ağrısı, solunum sıkıntısı, zatürre ve kalp yetmezliğini içerebilir. Salgın araştırmaları, listeriosisin sağlıklı bireylerde noninvaziv bir sendrom olan febril gastroenterite neden olabileceğini göstermiştir. Ateşli gastroenteritli hastalarda tipik olarak ishal, ateş/üşüme, yorgunluk, baş ağrısı, karın ağrısı ve mide bulantısı görülür.
Hamilelik sırasında listeriosis fetal kayıp (spontan düşük ve ölü doğum), erken doğum ve neonatal bakteriyemi veya menenjit ile sonuçlanabilir. Listeriosis hamileliğin herhangi bir döneminde ortaya çıkabilir; ancak en sık üçüncü trimesterde tespit edilir. Listeriosis teşhisi konan hamile kadınların çoğunda ateş, titreme, miyalji (kas ağrıları), baş ağrıları, artralji (eklem ağrısı) ve gastrointestinal semptomlar dahil olmak üzere yalnızca hafif grip benzeri semptomlar bildirildi.
Bazı hamile kadınlar, bebeklerinde listeriyoz tanısı konmadan önce herhangi bir semptomun olduğunu hatırlamamaktadır. Annedeki hastalıkların aksine fetal ve yenidoğan enfeksiyonları ciddidir. Gebelikle ilişkili vakaların neredeyse dörtte biri fetal kayıp veya yenidoğanın ölümüyle sonuçlanıyor. Listeriyoz (yenidoğan listeriosis) olan bebekler ateş, uyuşukluk, sinirlilik, ishal, yetersiz beslenme, kusma, solunum sıkıntısı veya geniş çapta yayılmış, küçük, soluk nodüllerden (granülomatozis infantiseptika) oluşan karakteristik bir deri döküntüsü ile ortaya çıkabilir. Yenidoğan listeriosis erken başlangıçlı veya geç başlangıçlı olarak sınıflandırılabilir.
Yaşamın ilk 7 gününde ortaya çıkan erken başlangıçlı neonatal listeriyoz çoğunlukla bakteriyemi veya sepsis ile ilişkilidir. Erken başlangıçlı enfeksiyonlar, doğumdan önce transplasental geçişle birlikte annedeki bakteriyemiyi takiben ortaya çıkar. Geç başlangıçlı neonatal listeriyoz çoğunlukla menenjit ile ilişkilidir. Geç başlangıçlı listeriyozda bulaşma şekli daha az açıktır; Bazı vakalarda çevresel kaynaklar söz konusu olabilir ve hastane kaynaklı neonatal listeriyoz salgınları rapor edilmiştir.
Listeriosis, Listeria monocytogenes bakterisinden kaynaklanır. Neredeyse tüm listeriosis vakaları (yenidoğan listeriosis dışında), kontamine gıda ürünlerinin, özellikle de yemeye hazır, soğutulmuş gıdaların tüketilmesinden kaynaklanır. Çoğu gıda kaynaklı bakteriyel patojenin aksine, L. monocytogenes soğutma sıcaklıklarında büyüyebilir. Listeria organizmaları su, toprak, çamur ve çürüyen bitki örtüsü dahil olmak üzere çevrede yaygın olarak bulunur.L. monocytogenes maruziyeti yaygın olmakla birlikte, çeşitli faktörlerin etkileşiminin invaziv hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında kişinin tükettiği bakteri sayısı (doz), bakteri türünün virülansı ve hastanın bağışıklık sisteminin işleyişi yer alır.
İnvaziv listeriyoz tanısı, kültür adı verilen ve L’nin varlığını doğrulayan laboratuvar testleri aracılığıyla doğrulanır. monocytogenes bakterilerini klinik bir örnekten izole ederek vücutta. Bakterinin L. monocytogenes mevcut. Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi bazı röntgen testleri, başta beyin veya karaciğer olmak üzere iç organlarda oluşabilecek apseleri tespit etmek için kullanılabilir.
Listeriosis antibiyotiklerle tedavi edilir. En çok reçete edilen tedavi intravenöz ampisilindir. Birçok doktor ayrıca ampisilin ile kombinasyon halinde antibiyotik gentamisin ile tedaviyi önermektedir. B-laktam antibiyotiklerini (ampisilin gibi) tolere edemeyen etkilenen kişiler için trimetoprim-sülfametoksazol önerilir. Bazen başka antibiyotikler de tavsiye edilir. Belgelenmiş listeriosisli hamile kadınların antibiyotik tedavisi fetüsün enfeksiyonunu önleyebilir. L. monocytogenes tüm üçüncü kuşak sefalosporinlere dirençlidir. Diğer tedaviler semptomatik ve destekleyicidir.
Hangi gıdalardan kaçınılacağını ve gıdaların nasıl güvenli bir şekilde hazırlanıp saklanacağını bilmek listeriosis riskini azaltmanın en iyi yoludur. Bu bilgi, özellikle hamile kadınlar, yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler olmak üzere invaziv listeriosis açısından yüksek risk taşıyan gruplardaki kişiler için çok önemlidir.
Listeriyoz riski yüksek olan kişiler için öneriler: Çiğ (pastörize edilmemiş) süt veya diğer pastörize edilmemiş süt ürünlerini yemeyin veya içmeyin. Pastörize sütten yapıldığı belirtilmediği sürece Brie, beyaz peynir ve queso fresco gibi yumuşak peynirleri yemeyin. Ayrıca pastörize sütten yapılan ancak peynir yapımı sırasında kontamine olan queso fresco gibi yumuşak peynirlerin de listeriosise neden olduğunu unutmayın. Artıkları, önceden paketlenmiş yiyecekleri ve şarküteri etlerini buhar çıkana kadar yeniden ısıtın. Güveç gibi pişmiş bir yemeğin içinde olmadığı veya konserve ya da uzun raf ömrüne sahip bir ürün olmadığı sürece, soğutulmuş tütsülenmiş deniz ürünlerini yemeyin.
Listeriosis ve diğer gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için herkese tavsiyeler: et gibi hayvansal kökenli tüm çiğ gıdaları iyice pişirin çünkü ısı öldürür L. monositogenler. Çiğ tüketiyorsanız meyve ve sebzeleri iyice yıkayın. İşlenmiş gıdaların üzerinde önerilen “son satış tarihi” veya “kullanıldığı takdirde en iyisi” etiketlerine uyun. Yiyecek hazırlamadan önce ve çiğ et, kümes hayvanları ve yumurtalara dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın; pişmemiş yiyecekleri hazırlamak için kullanılan temiz yüzeyler ve mutfak eşyaları; yıkanmamış ve pişmemiş yiyecekleri, yenmek için hazırlanmış yiyeceklerden ayrı tutun.
