Kromozom 18q- Sendromu Nedir? Bilinmesi Gereken Her Şey

Kromozom 18q- sendromu (aynı zamanda Kromozom 18, Monozomi 18q olarak da bilinir), 18. kromozomun uzun kolunun (q) bir kısmının silinmesinin olduğu nadir bir kromozomal hastalıktır. İlişkili semptomlar ve bulgular, aralık ve şiddet açısından vakadan vakaya büyük farklılıklar gösterebilir.

Haber Merkezi / Bununla birlikte, karakteristik özellikler arasında kısa boy; zeka geriliği; zayıf kas tonusu (hipotoni); ellerin ve ayakların malformasyonları; ve küçük bir kafa (mikrosefali), “sazan biçimli” bir ağız, derine yerleştirilmiş gözler, kepçe kulaklar ve/veya alışılmadık derecede düz, az gelişmiş orta yüz bölgeleri (orta yüz hipoplazisi) gibi kafatası ve yüz (kraniofasiyal) bölgesindeki anormallikler. Etkilenen bazı kişilerde ayrıca görsel anormallikler, işitme bozuklukları, genital malformasyonlar, yapısal kalp kusurları ve/veya diğer fiziksel anormallikler olabilir.

Yukarıda belirtildiği gibi, ilişkili semptomlar ve bulgular vakadan vakaya değişebilir. Bununla birlikte, bozukluğu olan birçok bebekte düşük doğum ağırlığı ve doğumdan sonra büyüme gecikmeleri vardır, bu da boy kısalığına neden olur.

Ek olarak, Kromozom 18q- sendromu genellikle düşük kas tonusu (hipotoni) ile karakterizedir; beyinde ani kontrolsüz elektriksel aktivite atakları (nöbetler); zihinsel ve fiziksel aktivitelerin koordinasyonunu gerektiren becerilerin kazanılmasında orta ila şiddetli gecikmeler (psikomotor gerilik); ve değişen derecelerde zeka geriliği. Kanıtlar, bozukluğa sahip çoğu kişinin derin, şiddetli veya orta derecede zihinsel gerilikten etkilendiğini göstermektedir. Bununla birlikte, bazı vakalarda hafif zihinsel yetersizlik bildirilmiştir. Ayrıca, etkilenen bazı çocukların davranış sorunları olabilir,

Kromozom 18q- sendromu ayrıca tipik olarak kafatası ve yüz (kraniyofasiyal) bölgesindeki malformasyonlarla ilişkilidir. Karakteristik kraniyofasiyal bulgular arasında alışılmadık derecede küçük bir baş (mikrosefali); düz, gelişmemiş (hipoplastik) orta yüz bölgeleri; derinden ayarlanmış gözler; “sazan biçimli” bir ağız; ve/veya alt çenenin göreceli çıkıntısı (mandibular prognatizm). Etkilenen bazı kişilerde ayrıca geniş bir burun köprüsü olabilir; ağzın çatısının (damak) eksik kapanması (yarılma) veya olağandışı darlığı; ve/veya üst dudakta anormal bir oluk (yarık dudak).

Kromozom 18q- sendromu ayrıca, gözlerin iç köşelerini kaplayabilen dikey deri kıvrımları (epikantal kıvrımlar); istemsiz, ritmik, hızlı göz hareketleri (nistagmus); ve/veya bir gözün diğerine göre anormal kayması (şaşılık). İlişkili oküler kusurlar ayrıca anormal derecede küçük gözleri (mikroftalmi); gözün renkli bölgesinde oküler dokunun kısmi yokluğu (irisin koloboması); Gözlerin normalde şeffaf olan ön bölgesinin bulanıklaşması (korneal opasiteler); retina ve optik disklerin kusurları; ve/veya diğer oküler anormallikler. (Retina, gözün arkasında görüntülerin odaklandığı, sinir açısından zengin bir zardır; özelleşmiş sinir hücreleri ışığı, optik sinir yoluyla beyne iletilen sinir uyarılarına dönüştürür.

Kromozom 18q- sendromlu bazı bireylerde kulaklarda malformasyonlar da olabilir. Bunlar, alışılmadık şekilde çıkıntılı kulakları ve/veya anormal derecede dar (stenotik) veya hiç olmayan (atretik) dış kulak kanallarını ve ilişkili işitme bozukluğunu içerebilir.

Kromozom 18q- sendromu ayrıca sıklıkla uzun, ince, sivri eller dahil olmak üzere el ve ayaklardaki belirgin anormalliklerle ilişkilidir; parmaklarda ve avuç içlerinde anormal deri kabartıları; baş parmakların ve belirli ayak parmaklarının anormal yerleşimi; ve/veya ayakların bükülerek şekil veya konumdan çıktığı şekil bozuklukları (çarpık ayak). Etkilenen bazı kişilerde ayrıca kaburga malformasyonları, kalça deformiteleri ve/veya diğer iskelet kusurları olabilir. Ek olarak, eklemlerin üstü ve dizlerin yanları dahil olmak üzere belirli bölgelerde anormal gamzeler bulunabilir.

Kromozom 18q- sendromlu bireylerde genital anormallikler de olabilir. Etkilenen kadınlarda, vajinal açıklığı çevreleyen deri kıvrımlarında (hipoplastik labia) az gelişmişlik olabilir. Bozukluğu olan erkeklerde, genital malformasyonlar arasında inmemiş testisler (kriptorşidizm); anormal derecede küçük bir penis (mikropenis) ve skrotum; ve/veya penisin alt tarafı gibi idrar açıklığının anormal yerleşimi (hipospadias).

Geniş aralıklı meme uçları gibi, bozuklukla bağlantılı ek fiziksel anormallikler de bildirilmiştir; vücudun belirli enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan belirli bir antikorun (yani, immünoglobulin A [IgA]) eksikliği; böbrek (böbrek) kusurları; ve/veya diğer bulgular. Ayrıca vakaların yüzde 30’undan fazlasında doğuştan kalp kusurları mevcut olabilir.

Bu tür kalp kusurları arasında, normalde kalbin üst odacıklarını (atriyum) veya alt odacıklarını (ventriküller) ayıran fibröz bölmede (septum) anormal bir açıklık (atriyal veya ventriküler septal kusurlar); pulmoner arter ile sağ ventrikül arasındaki açıklığın anormal daralması (stenoz) (pulmoner stenoz); veya patent duktus arteriozus (PDA). PDA’da, fetal gelişim sırasında pulmoner arter ile aort arasında bulunan kanal doğumdan sonra kapanmaz. (Pulmoner arter, oksijence fakir kanı sağ ventrikülden akciğerlere taşır, burada oksijen ve karbondioksit değişimi gerçekleşir. Vücudun ana arteri olan aort, sol ventrikülden çıkar ve çoğu kişiye oksijen bakımından zengin kan sağlar.) Kromozom 18q-sendromlu bazı bireylerde ek fiziksel anormallikler de mevcut olabilir.

Kromozom 18q- sendromu, 18. kromozomun uzun kolunun (q) bir kısmının silinmesi (monozomi) olduğu bir kromozom bozukluğudur. Kromozomlar tüm vücut hücrelerinin çekirdeğinde bulunur. Her bireyin genetik özelliklerini taşırlar. İnsan kromozom çiftleri 1’den 22’ye kadar numaralandırılmıştır, erkekler için eşit olmayan 23. çift X ve Y kromozomu ve dişiler için iki X kromozomu vardır. Her kromozomun “p” olarak adlandırılan kısa bir kolu ve “q” harfiyle tanımlanan uzun bir kolu vardır. Kromozomlar ayrıca numaralandırılmış bantlara bölünmüştür. Örneğin, “18q21”, 18. kromozomun uzun kolunun 21. bandını ifade eder.

Kanıtlar, bozukluğun karakteristik özelliklerini taşıyan bireylerin, 18q21 (örn., 18q21.3) veya 18q22 (örn., 18q22.2) bandından, kromozom 18q’nun (qter) ucuna (veya “terminaline”) kadar uzanabilen delesyonlara sahip olduğunu göstermektedir. . Bazı durumlarda silme geçişli olabilir; yani kromozomun ortasında. Ek olarak, bazı durumlarda, etkilenen bir bireyin hücrelerinin yalnızca belirli bir yüzdesinde silinme olabilirken, diğer hücreler normal bir kromozom yapısına sahip olabilir (“kromozomal mozaikçilik” olarak bilinen bir bulgu). Semptomların aralığı ve şiddeti, delesyonun spesifik boyutuna ve kromozomal anormalliği olan hücrelerin yüzdesine bağlı olabilir. Raporlar, 18q- mozaikçiliği olanların daha az şiddetli semptom ve bulgulara sahip olma eğiliminde olduğunu göstermektedir.

Çoğu durumda, Kromozom 18q- sendromuna embriyonik gelişimin çok erken dönemlerindeki spontan (de novo) hatalardan kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Bu gibi durumlarda, etkilenen çocuğun ebeveynleri genellikle normal kromozomlara sahiptir ve kromozomal anormalliği olan başka bir çocuğa sahip olma riski nispeten düşüktür.

Daha az yaygın olarak, silme, ebeveynlerden birinde “dengeli yer değiştirme” sonucu olabilir. Translokasyonlar, belirli kromozomların bölümleri kopup yeniden düzenlendiğinde meydana gelir, bu da genetik materyalin kaymasına ve değiştirilmiş bir kromozom setine neden olur. Bir kromozomal yeniden düzenleme dengeliyse, yani değiştirilmiş ancak dengeli bir kromozom setinden oluşuyorsa, genellikle taşıyıcı için zararsızdır. Bununla birlikte, böyle bir kromozomal yeniden düzenleme, taşıyıcının yavrularında artan anormal kromozomal gelişim riski ile ilişkilendirilebilir.

Bozukluğun ebeveyn kromozomal inversiyonu veya diğer kromozomal yeniden düzenlemelerden kaynaklandığı nadir vakalar da bildirilmiştir. Bir inversiyon, bir kromozomun iki yerden kırılması ve segmentin ters sırada yeniden birleşmesi ile karakterize edilir. Etkilenen bir çocuğun ebeveynlerine, ebeveynlerden birinde dengeli bir translokasyon veya başka bir kromozomal yeniden düzenlemenin varlığını doğrulamaya veya dışlamaya yardımcı olmak için tipik olarak kromozomal analiz ve genetik danışmanlık önerilir.

Bazı durumlarda, ultrason, amniyosentez ve/veya koryon villus örneklemesi (CVS) gibi özel testlerle doğumdan önce (doğum öncesi) Kromozom 18q- sendromu önerilebilir. Fetal ultrasonografi sırasında yansıyan ses dalgaları, gelişmekte olan fetüsün bir görüntüsünü oluşturarak potansiyel olarak bir kromozomal bozukluğu veya diğer gelişimsel anormallikleri düşündüren bazı bulguları ortaya çıkarır. Amniyosentez ile gelişmekte olan fetüsü çevreleyen bir sıvı örneği alınır ve analiz edilirken, CVS plasentanın bir kısmından doku örneklerinin çıkarılmasını içerir. Bu tür sıvı veya doku numunelerinde yapılan kromozomal analiz, Monozomi 18q varlığını ortaya çıkarabilir.

Bozukluk genellikle kapsamlı bir klinik değerlendirmeye, karakteristik fiziksel bulguların saptanmasına ve kromozomal analize dayalı olarak doğumdan sonra (doğum sonrası) teşhis edilir veya doğrulanır. Bozuklukla ilişkili olabilecek belirli anormallikleri saptamaya ve/veya karakterize etmeye yardımcı olmak için özel testler de yapılabilir.

Kromozom 18q- sendromunun tedavisi, her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Bu tür bir hastalık yönetimi, çocuk doktorları gibi tıp uzmanlarından oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir; cerrahlar; nörologlar; göz uzmanları; işitme uzmanları; iskelet, kaslar, eklemler ve ilgili dokuların bozukluklarını teşhis eden ve tedavi eden doktorlar (ortopedistler); kalp uzmanları (kardiyologlar); ve/veya diğer sağlık uzmanları.

Bazı durumlarda doktorlar, hastalıkla ilişkili bazı kraniyofasiyal, iskelet, genital ve/veya diğer malformasyonların cerrahi olarak düzeltilmesini önerebilir. Ayrıca doğuştan kalp kusurları olanlarda bazı ilaçlarla tedavi, cerrahi müdahale ve/veya başka önlemler gerekebilir. Gerçekleştirilen spesifik cerrahi prosedürler, anatomik anormalliklerin ciddiyetine ve konumuna, bunlarla ilişkili semptomlara ve diğer faktörlere bağlı olacaktır.

Oküler anormallikleri olan bireyler için, bazı durumlarda görmeyi iyileştirmeye yardımcı olmak için düzeltici lensler, cerrahi ve/veya diğer önlemler önerilebilir. Ek olarak, işitme bozukluğu olanlarda önerilen tedavi, cerrahi önlemleri ve/veya özel işitme cihazlarının kullanımını veya iletişime yardımcı olabilecek ek destekleyici teknikleri içerebilir.

Bazı durumlarda, nöbetleri önlemeye, azaltmaya veya kontrol etmeye yardımcı olmak için antikonvülsan ilaçlar uygulanabilir. Ek olarak, belirli antikor seviyeleri düşük olan bireylerde (yani, IgA eksikliği), hastalık yönetimi, enfeksiyonları önlemeye ve agresif bir şekilde tedavi etmeye yardımcı olmak için düzenli izleme ve uygun, destekleyici önlemleri içerebilir.

Etkilenen çocukların potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak için erken müdahale de önemli olabilir. Yararlı olabilecek özel hizmetler, özel eğitim, fizik tedavi ve/veya diğer tıbbi, sosyal ve/veya mesleki hizmetleri içerir. Genetik danışmanlık, etkilenen bireyler ve aileleri için de faydalı olacaktır. Bu bozukluğun diğer tedavisi semptomatik ve destekleyicidir.

Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.