Konya: Hoca Cihan Hanı (Dibi Delik Han)
Hoca Cihan Hanı (Dibi Delik Han); Konya’nın Selçuklu İlçesi, Hocacihan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Günümüze kadar orijinal durumu oldukça değişmiş olarak ulaşan Hoca Cihan Hanı’nın orijinal planını mevcut kalıntılara göre tespit etmek mümkün olmaktadır. Bugün üç sahın olarak görülen hanın, orijinalinde de aynı düzene sahip olduğunu tahmin etmekteyiz.
Özellikle yan sahınların tonozunu destekleyen takviye kemerlerinin bir bölümün insitu olarak izlenebilmesi, bugünkü sahın genişliklerinin orijinal sahın sistemine göre düzenlendiğini göstermektedir. Hanın meyilli bir arazi üzerine inşa edilmesi nedeniyle, batı tarafında bugünkü konumundan fazla bir kısmının bulunmadığı anlaşılmakta, aynı şekilde doğu tarafta da mevcut izlere göre bir bölümün olmadığı görülmüştür.
Mevcut benzer örneklere göre, bu uzunluktaki bir hanın daha fazla sahına sahip olamayacağını, bu nedenle de hanın güney ve kuzey taraflarında başka sahnın olmadığını söylemek mümkündür. Kanaatimizce yapı esas planı dikkate alınarak tamir edilmiştir. Orta sahınla kuzeydeki yan sahnı ayıran destek sırasına ait ayaklardan doğudaki ilk üçü ile, diğer destek sırasına ait ayakların ilk ikisi halen mevcuttur.
Kuzeydeki destek sırasının batısında bulunması gereken ayaklar kaybolmuş ve buraya diğer ayaklarla eşit aralıkta iki adet ahşap destek yerleştirilmiştir. Mevcut kalıntıları dikkate aldığımızda, hanın iç mekânının karşılıklı beşer ayağa oturtulmuş sivri kemerli iki destek sırası ile üç sahna bölündüğü anlaşılmaktadır. Orta sahın yan sahınlarda daha geni ve daha yüksektir.
Hanın orijinal girişinin, bugün doğu cephede, orta sahna açılan girişin bulunduğu yerde olduğunu, benzer örnekleri dikkate alarak söylemek mümkündür. Bu grup hanlarda giriş dar cephededir. Hoca Cihan Hanı’nın batı tarafının meyilli bir araziye yaslanması nedeniyle, giriş bu cephede olamaz. Hanın üzerinin, benzeri grup hanlarda görüldüğü gibi, orta sahnın daha yüksek olması nedeniyle beşik çatılı ve yine çevredeki benzer örneklerdeki gibi toprak örtülü olduğunu söyleyebiliriz.
