Jüpiter’in Halka Gizemi Çözüldü
Bilim insanları, Jüpiter’in gaz devi komşusu Satürn gibi halkalara neden sahip olmadığını keşfetti. Satürn’ün halkaları büyük ölçüde buzdan oluşur ve bunlardan bazıları yine buzdan oluşan kuyrukluyıldızlardan gelmiş olabilir.
Riverside Kaliforniya Üniversitesi’nden astrofizikçi Stephen Kane, “Jüpiter’in neden Satürn’ünkileri gölgede bırakacak daha da şaşırtıcı halkalara sahip olmadığı uzun zamandır canımı sıkıyordu” dedi.
Eğer Jüpiter’in gerçekten de halkaları olsaydı, bu halkalar bize daha da parlak görünürdü çünkü Jüpiter, Satürn’den çok daha yakın.
Jüpiter’in halkalarının olmamasının nedeni görece basittir: Devasa uyduları, onların oluşmasını engelliyor. Gezegen aslında Neptün ve Uranüs gibi daha küçük halkalara sahip. Ancak bu halkalar Satürn’ünki kadar büyük ölçekli olmadığından geleneksel yıldız izleme ekipmanlarıyla görülmeleri zor.
Araştırmacılar hem Jüpiter’in yörüngelerinin hem de onu çevreleyen 4 ana uydunun (Io, Europa, Ganymede ve Callisto) bilgisayar simülasyonunu yürüttü.
Profesör Kane şu ifadeleri kullandı: İçlerinden biri Güneş sistemimizdeki en büyük uydu olan, Jüpiter’in Galilei uydularının oluşabilecek herhangi bir büyük halkayı çok hızlı şekilde yok edeceğini keşfettik.
Devasa gezegenler, büyük halkalara sahip olmalarını engelleyen devasa uydular oluşturur. Dolayısıyla Jüpiter’in ömrü boyunca halkalara sahip olmuş olması pek muhtemel değil.
Jüpiter’in halkaları, James Webb Uzay Teleskobu tarafından yayımlanan son fotoğraflarda belli belirsiz görülebilir. Teleskop, Karina ve Southern Wheel bulutsulularının, Stephen Beşlisi olarak bilinen galaksi topluluğunun ve WASP-96b ötegezegeninden bir ışık spektrumunun fotoğraflarını da ortaya koymuştu.
Sonraki adımda Uranüs’ün koşullarını aynı amaçla simüle etmeyi hedefleyen Profesör Kane, “Voyager uzay aracı yanından geçene kadar bu kısa ömürlü halkaların var olduğunu bilmiyorduk çünkü onları göremiyorduk” dedi.
Bazı gökbilimciler, Uranüs’ün başka bir gök cismiyle çarpışması sonucu yan yattığına ve halkalarının bu çarpışmanın kalıntıları olabileceğine inanıyor.
Profesör Kane “Biz gökbilimciler için [halkalar] bir suç mahallinin duvarlarına sıçrayan kandır. Dev gezegenlerin halkalarına baktığımızda, bu maddeyi oraya koyan bir felaket yaşanmış olduğunun ispatını görürüz” dedi.
Sonuçlar yakında The Planetary Science akademik dergisinde yayımlanacak.
(Kaynak: Independent Türkçe)
