İmalatta Daralma Eylül Ayında Da Devam Etti
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Eylül 2022 sonuçları açıklandı. Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen İSO İmalat PMI, Eylülde 46,9’a geriledi ve yavaşlamanın üçüncü çeyrek sonunda daha belirgin hale geldiğine işaret etti.
Ağustos ayı verisi 47,4 olmuştu. İmalatta 50’nin üzerindeki değer sektörde iyileşmeye işaret ederken, 50’nin altı değerler performansta bozulma göstergesi olarak kabul ediliyor.
PMI, üst üste yedinci ayında da 50’nin altında kaldı ve imalatta bozulmanın sürdüğüne işaret etti.
Anket katılımcılarından gelen bildirimler, kırılgan talep koşulları ve enflasyonist baskıların Eylül ayında hem üretim hem de yeni siparişlerde yavaşlamaya yol açan temel faktörler olduğunu gösteriyor.
Enflasyon yüzde 83,45
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayı enflasyon oranını yüzde 83,45 olarak açıkladı. TÜİK açıklamasına göre aylık enflasyon yüzde 3,08 oldu.
Türkiye’de enflasyon son açıklanan verilerle son 24 yılın zirvesindeki yerini korudu. TÜİK’e göre bir önceki yılın aynı ayına göre fiyat artışının en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 117,66 ile ulaştırma oldu.
Onu yüzde 93 artış oranıyla gıda ve alkolsüz içecekler izledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 30,76 ile haberleşme oldu.
2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 9,99 ile konut oldu. Aylık artışın en yüksek olduğu ikinci ana grupsa yüzde 6,99 artış oranıyla eğitim olarak açıklandı.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’ni de açıklayan TÜİK’e göre endeks yıllık yüzde 151,50, aylık yüzde 4,78 arttı.
Buna göre sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 164,59, imalatta yüzde 127,69, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 416,58 ve su temininde yüzde 107,84 artış olarak gerçekleşti.
TÜİK Ağustos ayı enflasyon oranını yıllık yüzde 80,21 olarak açıklamıştı. ENAG’a göre geçen ay enflasyon yüzde 181,37 olarak gerçekleşmişti.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hesaplamalarına göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 5,3 oranında arttı.
Enflasyon oranı yıllık bazda (geçen yılın aynı ayına göre) yüzde 186,27 olarak gerçekleşti. ENAG’a göre Ocak ayından bu yana TÜFE endeksinde yüzde 101,63 artış oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 12’ye çekmişti.
TCMB’nin kararı öncesinde dolar/TL kuru Aralık 2021’deki tarihi zirvesini geçmiş; kararın ardından da TL daha fazla değer kaybederek dolar karşısında 18,56 seviyesine kadar yükselmişti.
2021 yılının Eylül ayından itibaren politika faizinin 5 puan indirilmesi ve Türk lirasındaki değer kaybıyla birlikte enflasyon 16 puan artmış; yıl sonunda resmi verilere göre yüzde 36’ya kadar çıkmıştı.
Yükselişin devam etmesiyle birlikte enflasyon bu yıl Temmuz 1998’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.
