İlhan Berk Kimdir? Hayatı, Eserleri

1916 yılında Manisa’da dünyaya gelen İlhan Berk, 29 Ağustos 2008’de Bodrum’da hayatını kaybetmiştir. İlk ve ortaokulu doğduğu kentte bitirdikten sonra Balıkesir Necatibey İlköğretim Okulu’ndan mezun oldu. Espiye’de iki yıl ilkokul öğretmenliği yaptı. Daha sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümü’nü bitirdi.

Haber Merkezi / Zonguldak, Samsun ve Kırşehir ortaokul ve liselerinde Fransızca öğretmenliği görevinde bulunan İlhan Berk, daha sonra Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü Yayım Bürosuna çevirmen olarak girdi, onüç yıl burada çalıştıktan sonra emekli oldu. Bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya verdi, bir anlatı kitabı dışında, yalnız şiir ve şiire ilişkin yazılar yazdı. İlhan Berk, modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound’un kimi şiirlerini de çevirerek kitaplaştırdı

İlk şiirlerini Manisa Halkevi’nin dergisi Uyanış’ta yayımladı. (1935). On dokuz yaşındayken Güneşi Yakanların Selâmı adıyla kitaplaştırdı. Bu şiirlerinde “hece vezni” kullanmakta ve o dönemin şiir anlayışına özgü bir karamsarlık taşımaktaydı.

İlhan Berk, daha sonra 1940’lara doğru Yeni Edebiyat anlayışı içinde yer almış, Servet-i Fünun (Uyanış), Ses, Yığın, Yeditepe, Yeryüzü, Kaynak gibi dergilerde yazmıştır. Bu dönemde şiirlerinde uzun dizelere eğilim duydu. Sözcüklerin sadece anlam yönünden gözetildiği bu şiirlerde iç yapı sorunlarının kaygısı duyulmuyor, güzellik bütünde aranıyordu. Genellikle Walt Whitman’ın dünyasına yakın kabul edilen bu döneminden sonra kısa dizelere eğilim duydu, ülke gerçeklerine bakarak yeni deyişler, uyumlar aradı. Başarı da gösterdi.

1955’e kadar toplumsal gerçekçi anlayışa bağlı bir şair olarak tanınan Berk’in; Günaydın Yeryüzü adlı kitabının 142. maddeye aykırı görülerek kovuşturmaya uğraması bu döneme denk gelir.

“İkinci Yeni” şiir görüşünü benimsedi, ” Şiiri soyut bir yolculuk ” olarak tanımlama anlayışının örneklerinde ise yeni bir İlhan Berk vardır. Eski anlayışıyla birlikte özü de anlamı da yadsıdı. 1965’den sonraki ürünlerinde yeniden içeriğe önem verdi; yer yer toplumsal temaları işledi.

Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biri olan İlhan Berk, durmadan yatak değiştirerek, ama bazı sorunsallara hep bağlı kalarak şiirini günümüze kadar eskitmeden getirmeyi başardı, şiirleriyle olduğu kadar, şiir üzerine yazı ve konferanslarıyla da tartışmalara konu oldu. 29 Ağustos 2008’de Bodrum’da öldü.

Eserleri;

Güneşi Yakanların Selâmı (1935)
İstanbul (1947)
Günaydın Yeryüzü (1952)
Türkiye Şarkısı (1953)
Köroğlu (1955)
Galile Denizi (1958)
Çivi Yazısı (1960)
Otağ (1961)
Mısırkalyoniğne (1962)
Aşıkane (1968)
Şenlikname (1972)
Taş Baskısı (1975)
Atlas (1975)
Kül (1978)
İstanbul Kitabı (1979)
Kitaplar Kitabı (1981- Seçilmiş Şiirler)
Deniz Eskisi (1982- Şiirin Gizli Tarihi’ni de içererek)
Delta ve Çocuk (1984)
Galata (1985)
Güzel Irmak (1988- Şairin Kanı’nı da içererek)
Pera (1990)
Anlatı: Uzun Bir Adam (1982),
Öteki yapıtları:
Başlangıcından Bugüne Beyit Mısra Antolojisi (1960), Aşk Elçisi (1965-antoloji), A. Rimbaud : Seçme Şiirler (1962), Dünya Edebiyatında Aşk Şiirleri (1968), Dünya Şiiri (1969), Şifalı Otlar Kitabı (1982), El Yazılarına Vuruyor Güneş (1983), E. Pound : Seçme Kantolar (1983), Şairin Toprağı (1992).

Ödülleri;

Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü (1979)
Behçet Necatigil Şiir Ödülü (1980)
Yeditepe Şiir Armağanı (1983)
Simavi Edebiyat Ödülü (1988)

(Kaynak: siirakademisi.com)