Demansın Erken Uyarı İşaretlerini Nasıl Tanıyabiliriz?

Herkes zaman zaman unutkanlık yaşar. Cüzdanınızı kaybedebilir, sevdiğiniz birini doğum gününde aramayı unutabilir veya bir odaya neden girdiğinizi hatırlamakta zorluk çekebilirsiniz; bunların hepsi stresli veya yeterince uyuyamıyorsanız başınıza gelebilir.

Haber Merkezi / Ancak yaşlandıkça beyniniz de yaşlanır ve bu da hafızanızda boşluklar oluşturma riskini artırır. Hafızanızdaki değişiklikler yaşam kalitenizi etkilemeye başlıyorsa, bunamanın erken uyarı işaretlerini yaşıyor olabilirsiniz.

Demans (Bunama), hafızayı, düşünmeyi, yargılamayı ve günlük görevleri yerine getirme yeteneğini etkileyen nörolojik (beyinle ilgili) durumlar için kullanılan bir şemsiye terimdir.

Demansın yaşlanmanın normal bir parçası olmadığını belirtmekte fayda var. Yaşlandıkça bazı ayrıntıları unutmak normal olsa da, demans çok daha fazla unutmaya neden olur.

Günlük hayatı etkileyen unutma: Bunamanın belirgin uyarı işaretlerinden biri, yeni öğrendiğiniz bilgileri unutmanız ve daha sonra hiç hatırlamamanızdır: Yeni anılar oluşturmada zorluk çekme, ev adresiniz, telefon numaranız veya eşinizin adı gibi önemli bilgileri unutma, almanız gereken ilaçların veya gitmeniz gereken randevuları kaybetme gibi…

Planlama ve problem çözmede zorluk: Plan yapma, talimatları takip etme ve günlük sorunları çözme demansla daha zor hale gelebilir: Faturaları ödemeyi unutma, okuma veya oyun oynama gibi aktivitelere konsantre olmada zorluk, haritadaki talimatları veya yemek kitabındaki tarif talimatları takip edememe gibi…

Tanıdık görevleri tamamlamada sorun: Demans, günlük rutininize bağlı kalmanızı ve aşina olduğunuz görevleri bitirmenizi zorlaştırabilir: Telefonu veya uzaktan kumandayı kullanma, yemek hazırlama, bir mağazaya gitme, giyinme veya dişleri fırçalama, hobilerle ilgilenme gibi…

Zaman ve tarihi unutma: Demansla birlikte zaman bulanıklaşmaya başlar: Bir yere nasıl gittiğinizi hatırlamama, başkasının evine kendi eviniz olduğunu düşünerek girmeye çalışma, kış olduğunu sanmak ama aslında yaz gibi…

Görme ve uzamsal yeteneklerdeki değişiklikler: Yaşlandıkça, yakını görememek veya katarakt gibi bazı görme değişikliklerinin olması normaldir. Ancak bunamayla ilişkili görme sorunları daha ciddi olabilir. Bunun nedeni, beyin dokusunun doğrudan gözlere bağlı olmasıdır. Bunama beyin hücrelerinize zarar verdiği için, görüş ve mekansal yönelim de tehlikeye girebilir.

Sonuç olarak şu değişiklikleri fark edebilirsiniz: Kelimeleri okumada sorun, yürümekte zorluk, mesafeyi veya bir şeyin bir diğerinden ne kadar uzakta olduğunu anlamada zorluk, iki renk arasındaki farkı anlayamama, sık sık bir şeyleri düşürmek veya eşyalara takılma gibi…

Konuşurken veya yazarken kelimeleri unutmak: Demansınız varsa iletişim zorlaşabilir. İletişim sorunları şunlara yol açabilir: Ne söylediğini unutma, cümlenin ortasında konuşmayı bırakma, birden fazla kez tekrarlama, başka birinin ne söylediğini anlamakta zorlanma, bir kelimenin anlamını yanlış hatırlama, anlam ifade etmeyen kelimeler söyleme gibi…

Sık sık eşyaları kaybetme: Bunama ile ilişkili unutma, eşyaları kaybetmenizi ve onları tekrar bulamanızı zorlaştırabilir: Telefonu veya kitabını bir odada bırakmak ve adımları geri izleyememe, saati veya mücevherleri buzdolabına koyma, gereksiz veya kırık eşyaları toplama gibi…

Karar verme yeteneği: Karar verme yeteneği genellikle bunama ile azalır: Tuvaleti kullandıktan sonra elleri yıkamama, evcil hayvana bakmayı unutma, kalabalık bir caddede yolun karşısına geçmeye çalışma, fırtınalı havalarda şort veya atlet giyme gibi…

İlişkilerden ve aktivitelerden çekilme: Aile ve arkadaşlarla toplantılardan kaçınma, hobilere olan ilginin kaybolması, yürüyüşe çıkmayı atlama, haberleri takip edememe gibi..

Duygusal ve davranışsal değişiklikler: Demans sadece düşüncelerinizi etkilemez. Hissetme veya davranış biçimlerinde de değişiklikler yaygındır: Hızlı ruh hali değişimleri, kolayca üzülme, sinirlenme veya tedirgin olma, kaygı veya depresyon belirtileri yaşama, başkalarına karşı korkak veya şüpheci olma, geceleri uyku kaybı veya gün içinde aşırı yorgunluk, olmayan şeyleri hayal etme veya görsel halüsinasyonlar görme gibi…