image

TÜİK Duyurdu: Ekonomiye Güven Eylülde Arttı

0

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı ‘Ekonomik Güven Endeksi Eylül 2021’ verilerine göre, ekonomiye güven Ağustos ayında 100.8 iken, eylül ayında yüzde 1.6 oranında artarak 102.4 değerine yükseldi.

Haber Merkezi / Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı.

Tüketici güven endeksi bir önceki aya göre Eylül ayında yüzde 1,8 oranında artarak 79.7 değerini, reel kesim güven endeksi yüzde 1 oranında artarak 113.3 değerini, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 1.5 oranında artarak 117.8 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 4.8 oranında artarak 115.6 değerini aldı. İnşaat sektörü güven endeksi yüzde 0.7 oranında azalarak 91.8 değerini aldı.

Paylaşın

HDP’li Gergerlioğlu’ndan Diyanet’te Çok Sert Sözler

0

Bitlis’te bir camide asılı tabelanın fotoğrafını sosyal medya hesabından paylaşan HDP’li Gergerlioğlu, Diyanet İşleri Başkanlığı’na “Ey Diyanet, Allah Kürtçe bilmiyor mu?” diye seslendi.

Haber Merkezi / Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, sosyal medya hesabından Bitlis’te bir camide asılı tabelanın fotoğrafını paylaştı.

Diyanet İşleri Başkanlığı’na seslenen Gergerlioğlu, paylaşımında, “Ey Diyanet, Allah Kürtçe bilmiyor mu? Bitliste bir cami… Asılı bir tabela… Bitlis yüzde 90’ı Kürt şehridir. Diyanet, camilerde İngilizce, Almanca, Fransızca ve Rusçaya rahatlıkla izin veriyor. Ama Kürtçe tabela asmak ya da Kürtçe hutbe vermek, Kürtçe ibadetini yapmak yasak oluyor” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

Küresel İklim Anlaşmaları: Sırada Ne Var?

0

Dünya, 1990’ların başından beri iklim değişikliğiyle nasıl mücadele edeceğini tartışıyor. Bu tartışmalar sonucu, Kyoto Protokolü ve Paris İklim Anlaşması da dahil olmak üzere birçok önemli anlaşmaya imza atıldı. Uluslarası toplum genellikle iklim değişikliğinin arkasındaki sorunlar hakkında hemfikir, ancak kimin en sorumlu olduğu konusunda fikir ayrılığına düşmüş durumdalar.

Haber Merkezi / Uzmanlar, Paris İklim Anlaşması’nın küresel ortalama sıcaklığın 1,5 santigrat derecenin yükselmesini önlemek için yeterli olmadığını söylüyor. Dünya hedeflenen sıcaklığa ulaşılsa bile, ısı dalgaları ve sel gibi yıkıcı doğa olaylarına maruz kalacak.

Kyoto Protokolü ve Paris İklim Anlaşması’na imza atan ülkeler sera gazı emisyonlarını azaltmayı kabul ettiler, ancak atmosferdeki karbondioksit miktarı artmaya devam ediyor; Dünya endişe verici bir oranda ısınıyor. Bilim insanları, bu ısınmanın hız kesmeden devam etmesi halinde, bir çok dağa felaketi yaşayabileceğimiz konusunda uyarılarına devam ediyor.

COP26 olarak bilinen ve Kasım 2021’de düzenlenecek BM iklim konferansı öncesinde onlarca ülke yeni taahhütlerde bulundu. Yine de uzmanlar, aktivistler ve vatandaşlar bu vaatler konusunda endişeli. Peki, tüm bu endişeleri giderecek sıradaki adım ne olacak?

Montreal Protokolü (1987)

Ozon tabakasını incelten maddelerin azaltılmasına ilişkin “Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi” 1985 yılında kabul edilmiştir. Sözleşmeyi takiben, ozon tabakasını incelten maddelerin kullanımının ve üretiminin kontrol altına alınmasını sağlamak üzere, “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü” 1987 yılında kabul edilmiştir. Protokolde öngörülen azaltım taahhütleri zaman içerisinde daha ileriye götürülmüştür (1990, 1992, 1997, 1999 ve 2016). Bu güncellemeler, yeni maddelerin denetim altına alınmasını ve ek önlemlerin anlaşmaya dahil edilmesini de içermektedir.

196 ülkenin taraf olduğu Montreal Protokolü, çevre konusunda oluşturulmuş en başarılı çok taraflı anlaşma olarak kabul edilmektedir. 1990 yılında, Londra’da, gelişmiş ülkelerin katkıları ile oluşturulan Montreal Protokolü’nün Uygulanması için Çok Taraflı Fon (MLF) kurulmuştur.

Montreal Protokolü, tarihte ilk defa, o dönem henüz kesinlik kazanmamış olan bilimsel sonuçlar ışığında, insan kaynaklı ozon tabakasını incelten maddelerin çok taraflı bir anlaşma temelinde kısıtlanmasını öngörmüştür. Ozon tabakası için uygulanan bu model, iklim değişikliği rejimine bir nevi emsal teşkil etmiştir. Bu kapsamda Montreal Protokolü, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (BMİDÇS) oluşturulmasında bir dönüm noktasını oluşturmaktadır.

BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (1992)

BM Çevre Programı (UNEP) ile Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 1988’de ortaklaşa ihdas ettiği Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) ortaya koyduğu insan kaynaklı faaliyetlerin neden olduğu küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkilerine karşı, 1992 yılında Rio de Janeiro’da düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda imzaya açılan BMİDÇS, uluslararası alanda atılan ilk ve en önemli adımdır. 21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe giren Sözleşme’ye, aralarında ülkemizin de bulunduğu 196 ülkenin yanısıra, Avrupa Birliği (AB) de taraftır. Ülkemiz Sözleşme’ye 24 Mayıs 2004 tarihinde katılmıştır.

BMİDÇS; taraf ülkeleri, sera gazı emisyonlarını azaltmaya, araştırma ve teknoloji üzerinde işbirliği yapmaya ve sera gazı yutaklarını (örneğin ormanlar, okyanuslar, göller) korumaya teşvik etmektedir. Sözleşme, sera gazı emisyonlarının azaltılması için, ülkelerin kalkınma önceliklerini ve özel koşullarını göz önüne alarak “ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli kabiliyetler” ilkesine dayanmaktadır.

Sözleşme, bazı ülkelerin sanayi devriminden sonra iklim değişikliğine sebep olan sera gazlarını atmosfere diğer ülkelerden daha çok salmalarından ötürü daha fazla sorumluluk almaları gerektiği düşüncesine dayanmaktadır. “Ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli kabiliyetler” ilkesi ülkelerin bu küresel çabaya sosyo-ekonomik koşulları dâhilinde katkısını öngörmektedir.

Kyoto Protokolü (2005) 

BMİDÇS, iklim değişikliğiyle mücadelede ileriye dönük temel bir adım teşkil etmiştir. Bununla birlikte, sera gazı emisyonlarının küresel ölçekte artmaya devam etmesi ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin giderek daha fazla hissedilir hale gelmesi üzerine, gelişmiş ülkelerin bağlayıcı yükümlülükler üstlenmeleri için BMİDÇS’ye taraf ülkeler mevcut Sözleşme’nin niteliğini güçlendirmek amacıyla, Kyoto Protokolü’nü (KP) müzakere etmeye başlamışlardır. İki buçuk yıl süren müzakereler sonucunda, Protokol, Sözleşme’nin 1997 yılında Kyoto’da yapılan 3. Taraflar Konferansı’nda kabul edilmiş, 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz Protokol’e 2009 yılında taraf olmuştur. Protokol’e halen 191 ülke ve AB taraftır.

Paris İklim Anlaşması (2015)

Paris İklim Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptasyonu ve finansmanı hakkında 2015 yılında imzalanan, 2016 yılında yürürlüğe giren bir anlaşmadır. Mart 2021 itibarıyla, BMİDÇS’nin 191 üyesi anlaşmaya taraftır. Anlaşmayı onaylamayan altı BMİDÇS üye devlet vardır: Eritre, İran, Irak, Libya, Yemen ve Türkiye. Bu altı ülke içinde en büyük emisyon kaynağı ilk 20 içinde yer alan İran ve Türkiye’dir. Amerika Birleşik Devletleri 2020’de anlaşmadan çekildi, ancak 2021’de yeniden katıldı.

Paris İklim Anlaşması’nın uzun vadeli sıcaklık hedefi, küresel ortalama sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerden 2°C (3,6°F) artış seviyesi ile sınırlı tutmaktır ve hatta 1,5°C çaba harcanmasıdır. Çünkü sıcaklık artışını 2°C yerine 1,5 ile sınırlamak riskler ve etkiler anlamında iklim değişikliğinin risklerini ve etkilerini önemli ölçüde azaltacağını kabul edilmektedir. Bunu sağlamak için emisyonların mümkün olan en kısa sürede azaltılması ve 21. yüzyılın ikinci yarısına kadar salınan ve tutulan sera gazlarının dengelenmesi hedeflenmektedir. Anlaşma ayrıca, tarafların iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlama yeteneğini artırmayı ve “düşük sera gazı emisyonları ve iklime dirençli kalkınma yolunda tutarlı bir finansman akışı” sağlamayı hedefliyor.

Paris İklim Anlaşması uyarınca, her ülke küresel ısınmayı azaltmak için üstlendiği katkıyı belirlemeli, planlamalı ve düzenli olarak raporlamalıdır. Hiçbir mekanizma, bir ülkeyi belirli bir tarihe kadar belirli bir emisyon hedefi koymaya zorlamaz, ancak her hedef önceden belirlenmiş hedeflerin ötesine geçmelidir. 1997 Kyoto Protokolü’nün aksine, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki ayrım bulanıktır, bu nedenle gelişmekte olan ülkeler de emisyon azaltma planları sunmalıdır.

Paylaşın

Hayvanlar Aleminin Profesyonel Dövüşçüleri: Zürafalar

0

Dünyanın en uzun memelileri olan zürafaların, nadiren kendi aralarında kavga ettiğini görürsünüz, ancak kavga ettiklerinde işler gerçekten çirkinleşebilir. Erkekler, ister çiftleşme ister bölge sorununu çözmek için bir kavgaya karıştığında, kafalarını örten boynuz benzeri yapılarla güçlü bir şekilde itmek için kullanırlar. Hedef vurulursa, rakip ciddi şekilde yaralanabilir ve hatta ölebilir.

Haber Merkezi / Zürafalar bu dövüşleri ciddiye alırlar ve profesyonel dövüşçüler gibi aynı sürüden hevesli rakiplerle dövüşerek antrenman yaparlar. Yeni bir çalışma, zürafaların, insanların onurlu olarak değerlendirebileceği ‘kurallara’ sahip olduğunu buldu. Güçlü ve iri erkekler, daha genç ve daha küçük birini seçerek statülerinden yararlanmazlar. Zürafalar, yalnızca kendi statüsündeki rakiplerle dövüşürler.

Hayvanlar aleminde sportmenlik

İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nde yüksek lisans öğrencisi olan Jessica Granweiler ve meslektaşları, 2016 ile 2017 yılları arasında Güney Afrika’daki Mogalakwena Nehri Rezervi’nde zürafaların sosyal davranışlarını yakından takip ettiler. Ardından kimin kiminle ve nasıl dövüştüğünü analiz ettiler.

Profesyonel boksörler gibi, bazı erkekler sağ patilidir ve diğerleri sol patilidir. Hangi taraftan savaşılacağı tercihi, rakipler tarafından her zaman saygı gördü. Eğer iki rakibin ikisi de haklıysa, kafa kafaya dövüşürler. Araştırmada, tespit edilen en önemli noktalardan biride hiçbir hile örneğinin olmaması.

Müsabaka maçları en çok gelecek vadeden genç erkekler arasında yapılır. Profesyonel dövüşler yapan insanlar gibi, ağırlık sınıfına göre ve neredeyse her zaman kendi boyutlarında rakipler seçerler. Daha yaşlı erkek zürafalar, gençler dövüştüğünde, işlerin kontrolden çıkabileceğini hissettiklerinde kavgaları ayırırlar, genellikle hakemlik yaparlar.

Rekabet yeteneklerini test etmektedirler

Sonuçlar birlikte ele alındığında, olgunlaşan erkek zürafalar, tam bir kavgaya girmeden önce rekabet yeteneklerini test etmektedir. Zürafaların sosyal davranışları ve hiyerarşileri üzerinde daha iyi bir idareye sahip olmak, koruma çabalarında önemli olabilir.

Ayrıca bu bulgular, Afrika’daki bazı zürafa popülasyonlarının belirli bölgelerde neden daha büyük veya daha küçük olduğunu da açıklayabilir: baskın bir erkek bir sürüdeki tüm kavgaları kontrol ediyorsa, tek çiftleşen o olabilir. Daha az erkek çiftleştiğinde, popülasyon küçülme eğilimindedir.

Paylaşın

Alışveriş Bozukluklarının Tedavisinde ‘İlk Adım’

0

Aşırı veya kontrolsüz satın alma veya alışveriş oldukça yaygın ve büyüyen bir sorundur, ancak bu önemli psikolojik ve sosyal sorunun kapsamını ve etkilerini ölçmekteki sorunlar devam etmektedir. Satın Alma-Alışveriş Bozukluğu resmi olarak ayrı bir tanı olarak kabul edilmedi, ancak bir araştırma ekibi ölçülebilir bir aşırı satın alma ölçeği geliştirdi.

Haber Merkezi / Flinders Üniversitesi’nden Profesör Mike Kyrios ve Dr Dan Fassnacht liderliğindeki bir araştırma ekibi, ölçülebilir bir aşırı satın alma ölçeği uygulayabilen tanı kriterleri geliştirdi.

Profesör Kyrios, araştırmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Aşırı Satın Alma Derecelendirme Ölçeği’nin Satın Alma-Alışveriş Bozukluğunun ciddiyetini ölçmede önemli bir ilk adımı oluşturduğunu vurgulayarak, “Önerilen tanı kriterlerine dayanan aşırı satın alma veya alışverişin ciddiyetini değerlendirmek için hiçbir önlem yoktur ve bu, devam eden araştırma çabalarını sınırlandırmaktaydı” dedi.

Kadınların ve gençlerin daha yüksek aşırı satın alma eğiliminde olduğunu belirten Kyrios, açıklamasının devamında şunları ifade etti;

“Eksiklikleri gidermek için kullandığımız bir strateji”

“Satın alma, kendimizde gördüğümüz eksiklikleri gidermek için kullandığımız bir strateji gibi görünüyor. Kendi değerlerinden daha emin olmayanların aşırı satın alma veya alışverişe yenik düşmeleri ve ilgili yararsız inançlar geliştirmeleri daha olası”

“Bir dereceye kadar açıklıyor”

Satın almanın faydaları hakkında güçlü inançlara sahip olmanın aşırı satın alma ciddiyetinin önemli göstergeleri olduğunu açıklayan Dr. Dan Fassnacht ise, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Bir nesneyi satın almanın duygusal güvenliğe yol açacağına veya nesneyi satın almamanın fırsat kaybına yol açacağına dair güçlü inançlar, insanların neden satın alma dürtülerini kontrol edemediklerini bir dereceye kadar açıklıyor” ifadelerini kullandı.

Araştırma grubu, bulguların aşırı satın alma tedavilerinin geliştirilmesi için önemli etkileri olduğunu düşünüyor.

Paylaşın

Diyabet İçin Vegan Diyeti: Avantajları Ve Dezavantajları

0

Sağlıklı bir diyet diyabetin yönetiminde önemli bir rol oynar. Diyebetiniz varsa, vegan bir diyetin bu rahatsızlığı yönetmenize yardımcı olup olmayacağını merak ediyor olabilirsiniz. Eğer vegan diyetiyle ilgileniyorsanız, başarılı olmak için nasıl yemek planlayacağınızı, alışveriş yapacağınızı ve kendi kendinizi nasıl izleyeceğiniz çok önemlidir.

Haber Merkezi / Vegan diyeti, diyabeti kontrol altına almada yardımcı olabilecek tek diyet olmasa da, durumu kontrol altında tutmak için iyi bir diyettir. İşte, diyabet için vegan diyeti, avantajları ve dezavantajları ve diyette nasıl başarılı olunacağı konusunda 3 günlük örnek bir yemek planı.

Vegan diyeti nedir ve nasıl yapılır?

Vegan diyeti, et, süt ve hayvansal ürünlerden tamamen arındırılmış bir diyet türüdür. Onun için, tüm beslenme ihtiyaçlarınızı karşıladığınızdan emin olmak için dikkatli bir planlama gerektirir.

Genel olarak, karbonhidratlar kan şekeri düzeylerini protein ve yağdan daha fazla etkilediğinden, diyabetli kişilerin karbonhidrat alımlarını gün boyunca tutarlı tutmaları gerekir.

Yemekler ve atıştırmalıklar, karbonhidrat, protein ve sağlıklı yağ ile dengelenmelidir, çünkü öğününüze karbonhidrat olmayan yiyecekleri dahil etmek, karbonhidratların kan şekeriniz üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.

Diyabet için vegan bir diyet uyguluyorsanız, yemek ve atıştırmalık hazırlamak için kullanabileceğiniz bazı karbonhidrat, protein ve yağ örnekleri;

  • Karbonhidratlar; Tam tahıllı un (ekmek, makarna), pirinç, patates, yulaf, irmik, kinoa, meyve (taze, dondurulmuş veya şekersiz konserve), mısır
  • Proteinler; Soya fasulyesi ve soya fasulyesi ürünleri, fasulye, mercimek, bezelye, yer fıstığı, ağaç kuruyemişleri, fındık ezmesi, tohumlar
  • Yağlar; Zeytinyağı, avokado yağı, avokado, fındık ve tohumlar, hindistancevizi, bitki bazlı sürülebilir ürünler

Ek olarak, bir tür sindirilemeyen karbonhidrat olan lif, çoğu bitki bazlı gıdada bulunur. Lif, bu gıdaların daha doyurucu olmasına ve ayrıca kan şekeri etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.

Sahip olduğunuz diyabet tipine, fiziksel aktivite seviyenize, yaşınıza, cinsiyetinize ve diğer bazı faktörlere bağlı olarak, bir diyetisyen, her öğünde ihtiyacınız olan en uygun karbonhidrat miktarını belirlemenize yardımcı olabilir.

Avantajları;

Bir vegan diyetinin diyabet için potansiyel avantajları, kan şekeri yönetimi, insülin duyarlılığı ve kilo yönetimini içerir.

  • Kan şekeri yönetimi; Araştırmalar, vegan bir diyetin geleneksel bir diyete göre biraz daha iyi kan şekeri yönetimi ile sonuçlandığını ortaya koymaktadır
  • İnsülin hassasiyeti; İnsülin, normal glikoz seviyelerini korumaya yardımcı olan anahtar hormondur. Araştırmalar, hayvan proteinlerinin insülin direncinin gelişimine bitki proteinlerinden daha güçlü bir şekilde katkıda bulunabileceğini öne sürüyor
  • Kilo yönetimi; Vegan beslenme, tip 2 diyabetli kişilerin kilolarını kontrol etmelerine yardımcı olarak faydalı olabilir. Kilo vermek, insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olabilir ve vegan diyetler, yağ ve kalorilerde omnivor diyetlerden daha düşük olma eğilimindedir, bu da kilo vermeyi kolaylaştırabilir

Dezavantajları;

Genel olarak vegan diyetinin diyabetli insanlar içi bazı potansiyel dezavantajları vardır. Dikkatli bir planlama ile bu olumsuzluklar önlenebilir.

Besin eksiklikleri; Vegan diyeti yapanlar, özellikle B12 vitamini, B6 vitamini, demir, kalsiyum, omega-3 yağları, iyot ve çinko eksiklikleri olmak üzere diğer insanlara göre belirli besin eksiklikleri riski altındadır. Bununla birlikte, tüm bu besin maddelerini, diyetinize bu besinlerin iyi kaynakları olan bitki bazlı gıdaları takviye ederek aşabilirsiniz.

İşte bu besinlerin vegan kaynaklarına bazı örnekler;

  • B12 Vitamini; Güçlendirilmiş besin mayası, güçlendirilmiş tahıllar
  • B6 Vitamini; Nohut, patates, muz, güçlendirilmiş tahıllar
  • Demir; Zenginleştirilmiş tahıllar, beyaz fasulye, bitter çikolata, mercimek, ıspanak, tofu
  • Kalsiyum; Zenginleştirilmiş portakal suyu, tofu, güçlendirilmiş tahıllar, şalgam yeşillikleri, lahana
  • Omega-3 yağları; Chia tohumları, keten tohumları, kanola yağı, soya fasulyesi yağı
  • İyot; Deniz yosunu, iyotlu tuz, soya sütü, badem sütü
  • Çinko; Güçlendirilmiş tahıl, kabak çekirdeği, kaju fıstığı, nohut, badem, barbunya fasulyesi

Yetersiz protein; Vegan diyeti yapanların optimal sağlığı korumak için yeterli protein ve doğru amino asit çeşitliliğini almaları da zor olabilir. Protein, yeni vücut dokuları oluşturmak için gereklidir ve amino asitler sağlığınızda çeşitli roller oynar.

Vegan protein kaynakları şunlardır;

  • Soya; Tofu, tempeh, soya fıstığı, siyah soya fasulyesi, soya sütü
  • Baklagiller; Nohut, siyah fasulye, barbunya, yer fıstığı, fıstık ezmesi, mercimek, bezelye
  • Kuruyemişler; Badem, fındık, macadamia fıstığı, fındık yağı, fındık sütü
  • Tohumlar: Chia tohumu, keten tohumu, ayçiçeği çekirdeği, kabak çekirdeği, ayçiçek yağı
  • Tahıllar: Kinoa, yulaf, teff, amaranth
  • Protein tozları; Bezelye proteini, soya proteini

Aşırı karbonhidrat; Özellikle diyabetli insanları etkileyebilecek vegan diyetinin son bir dezavantajı, kan şekeri seviyenizi etkileyebilecek karbonhidratlarda aşırıya kaçmanın kolay olmasıdır. Bitkisel gıdalar hayvansal gıdalardan daha fazla karbonhidrat içerir, bu nedenle vegan beslenme doğal olarak omnivor beslenmeye göre daha fazla karbonhidrat içerir. Karbonhidratlar bir bütün olarak sağlıksız değildir ve kesinlikle diyabet için sağlıklı bir diyetin parçası olabilir, ancak sağlıklı kan şekeri seviyelerini korumak için alımınızı sınırlı hale getirmek önemlidir. Sizin için en uygun karbonhidrat miktarı hakkında sağlık danışmanınızla konuşun.

İşte diyabet için üç günlük vegan yemek planı;

1.gün

  • Kahvaltı; Taze meyveli yumurtasız Fransız tostu
  • Atıştırmalık; Havuç ve kereviz ile humus
  • Öğle yemeği; Pirinç, tempeh ve sebze kasesi
  • Atıştırmalık; Fırında pişmiş çıtır lahana cipsleri ve kavrulmuş badem
  • Akşam yemeği; Nohut ve patates
  • Atıştırmalık; Çikolatalı badem ezmesi protein topları

2. gün

  • Kahvaltı; Vişne çikolatalı hindistan cevizi sütü chia pudingi
  • Atıştırmalık; Taze meyve ve ayçiçeği tohumu ile hindistan cevizi yoğurdu
  • Öğle yemeği; Fıstık miso soslu gökkuşağı kinoa salatası
  • Atıştırmalık; Çıtır kavrulmuş nohut
  • Akşam Yemeği: İtalyan usulü siyah fasulye köftesi
  • Atıştırmalık; Fıstık ezmesi proteinli kupa kek

3 gün

  • Kahvaltı; Nihai yüksek proteinli kahvaltı burritoları
  • Atıştırmalık; Vanilyalı chai latte smoothie
  • Öğle yemeği; En iyi vegan simit sandviçi
  • Atıştırmalık; Guacamole ve mini tatlı biber
  • Akşam yemeği; Brokoli ve edamame ile spagetti, tavada kızartma kabak
  • Atıştırmalık; Fıstık ezmeli muzlu kek
Paylaşın

Biyolojiye Meydan Okuyan Yaratıklar: Çıplak Köstebek Fareleri

0

Dünyanın en güzel memelileri olmasalar da, çıplak köstebek fareleri (Heterocephalus Galbe) kesinlikle en şaşırtıcıları arasındadır. Bu kemirgen, olması gerekenden 10 kat daha uzun yaşıyor, acıya karşı dayanıklı ve kansere karşı büyük ölçüde bağışık kazanmış. Çıplak köstebek fareleri, kırışık pembe derilerinin altında yaşam iksirinin sırrını saklıyor olabilirler.

Haber Merkezi / Adından da anlaşılacağı gibi, çıplak köstebek farelerinin vücutlarında kıl veya tüy yoktur. Bu bir memeli için neredeyse duyulmamış bir şey. Bu sürpriz olmamalı, böyle özel bir yaratık benzersiz bir görünümü hak ediyor.

Çıplak köstebek fareleri, Doğu Afrika’ya özgü bir türdür. Çıplak köstebek fareleri, yüzeyin birkaç metre altında, çok karmaşık tünel ağları içinde yaşarlar. Yüzeyin birkaç metre altında sıcaklık asla yükselmez veya düşmez, bu yüzden koruyucu tüye veya kıla ihtiyaç yoktur. Çıplak köstebek farelerinin sahip oldukları bir kaç tüyden oluşan bıyık ve gezinmelerine yardımcı olan birkaç özel vücut kıllıdır.

Vücut sıcaklıklarını düzenlemek için herhangi bir çevresel baskının olmaması, çıplak köstebek farelerinin soğukkanlı olarak evrimleşmesini sağlamıştır; gezegendeki bu tür tek memelidir.

Çıplak köstebek fare kolonileri, arı kolonilerine benzer. Çıplak köstebek fareleri, tek üreyen dişi olan bir kraliçe tarafından yönetilen 300 bireyden oluşan kolonilerde yaşar; evet, tıpkı arılar gibi. Köstebek farelerin çiftleşme ve sosyal olarak etkileşim kurma şekli, memelilerden çok belirli böcek türlerine benzer. Bu davranış, eusosyallik olarak bilinir. Diğer köstebekler gibi, çıplak köstebek faresinin en büyük varlığı dişleridir.

Kanser direnci

Çıplak köstebek fareleri ile ilgili en şaşırtıcı şey çıplak gözle görülemez; kansere karşı olağanüstü direnç. Çıplak köstebek farelerinde çok az belgelenmiş kanser vakası vardır ve bilim insanları bir gün onları neyin koruduğunu belirleyip insanlara aktarmayı umuyorlar.

Bazı araştırmalar, çıplak köstebek farelerinin hücrelerinin, kanser hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına izin vermeyen, yapısal ve besinsel destek sağlayan farklı bir madde ağına sahip olduğunu göstermektedir.

Bazı insanlar kapsaisin (acı biberleri acı yapan madde) aldıklarında şoka girebilirler, ancak çıplak köstebek fareleri maddeyle temas ettiklerinde herhangi bir acı hissetmezler. Çıplak köstebek fareleri, güçlü bir asitle karşılaştıklarında, ağrıya duyarlı sinirlerindeki moleküller, asidi bir anestetik haline getirir. Bu nedenle, zarar vermek yerine, güçlü bir asit aslında çıplak köstebek farelerini uyuşturur.

Çıplak köstebek fareleri, tıpkı bizim gibi, yoğun ısıya veya basınca maruz kaldıklarında acı hissederler, ancak normalde ağrıya neden olması gereken belirli kimyasalları etkisiz hale getirme yetenekleri bilim insanlarının büyük ilgisini çekmektedir. Örneğin, çeşitli hastalıklar nedeniyle dokularında asit birikmesine bağlı kronik ağrı çeken birçok insan var. Köstebek farelerinin biyolojisine dayalı bir ilaç harikalar yaratabilir.

Birbirleriyle yakın ve yeraltında yaşamaya alışkın olan çıplak köstebek fareleri, düşük oksijen koşullarına oldukça dayanıklı olacak şekilde evrimleşmiştir. Oksijen kullanımları o kadar verimlidir ki, oksijen olmadan beş saate kadar yaşayabilirler.

Oksijenin düşük veya hiç olmadığında, memeliler hücrelerinde enerji üretimine güç sağlamak için fruktoz kullanırlar. Bu metabolik yol bu güne kadar sadece bitkilerde belgelenmiştir. Bu durum, bir gün, kalp krizi ve felç gibi oksijen yoksunluğu krizlerinden mustarip hastalar için yeni bir tedaviye dönüştürülebilir.

30 yıla kadar yaşayabilirler

Çoğu durumda, vücut büyüklüğü ile yaşam süresi arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Genel olarak konuşursak, vücut ne kadar büyükse, yaşam süresi de o kadar uzundur ve bu özellikle memeliler için de geçerlidir. Çıplak köstebek farelerinin vücut büyüklükleri göz önüne alındığında 4-6 yıl yaşamaları beklenebilir. Ancak 30 yıla kadar yaşayabilirler.

Bunlar çıplak köstebek fareleri hakkında en şaşırtıcı gerçeklerden bazıları. Birçok kişi komik görünümlerine yüksek sesle gülebilir, ancak bugün öğrendiğimiz bir şey varsa, bu kemirgenlerin bir gün birçok insanın hayatını kurtarabilecek inanılmaz güçlere sahip olduğudur.

Paylaşın

Kılıçdaroğlu: Gençlerimiz, Umudu Dışarı Bağlıyorlar

0

İzmir’de düzenlene Fütürizm Çalıştayı’nda konuşan CHP Lideri Kılıçdaroğlu, gençlerin iş bulamadıkları için yurtdışına gitmeye çalışmalarına ilişkin, “Gençlerimiz, kendi alanlarıyla ilgili sağlıklı bir çalışma ortamı bulamadıkları için umudu dışarı bağlıyorlar. En büyük kaybımız, yüksek yetenekli insanlarımızın geleceklerini dışarıda aramalarıdır” ifadelerini kullandı.

Haber Merkezi / CHP Lideri Kılıçdaroğlu, konuşmasında Nazım Hikmet’ten de dizeler okudu; “‘Bugün Pazar. Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar. Ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün bu kadar benden uzak, bu kadar mavi olduğunu gördüm, bu kadar geniş olduğuna şaşarak kımıldamadan durdum’

Konuşmasında, “Çocuklarımızın merak duygusunu sağlayamazsak yüksek eğitim inşasını sağlayamayız. O nedenle eğitimcilere, üniversitelere çok ama çok ihtiyacımız var.” ifadesini kullanan Kılıçdaroğlu’nun Fütürizm Çalıştayı’nda yaptığı açıklamaları şöyle;

“12 Eylül, 15 Temmuz sonrası pek çok bilim insanının üniversite dışında bırakılması, KHK’lar ile görevlerine son verilmesi gerçekten çok büyük bir kayıp. Üniversite bilgi üretecek ki üretilen bilgiyi sanayici elle tutulur bir metaya dönüştürebilsin. Eğer üniversite bilgi üretemezse sizin büyüme şansınız yoktur. Üniversiteler gerçekten üniversite mi, bunu hep birlikte sorgulamamız lazım. En başta bu sorgulamayı yapacak olan, siyaset kurumudur.

“En büyük kaybımız, yüksek yetenekli insanlarımızın geleceklerini dışarıda aramalarıdır”

‘İnsanoğlu tekerleği 1 milyon yılda keşfetti’ diyorlar. 21. yüzyıldayız. Her saniyede birden fazla buluş var. Biz, kendi ülkemizde yüksek yetenek inşasını sağlayamazsak hızlı ve sağlıklı büyüme şansımızı kaybederiz. Yüksek yetenek inşası deyimini bir kurultayda konuşmuştum. Özü şu: Bir ülkenin nüfusunun ortalama yüzde ikisi, zeki insanlardan oluşuyor ve bu insanlar, toplumu sürükleyen yeni buluşlara imza atan insanlar. Bu insanlara yeni olanaklar sağlanması ve karşılaştıkları sorunların çözülmesi lazım. İngiltere’de buharla çalışan motorun keşfi, yüksek yetenek inşasını sağlayan bir ülkenin başarısıdır. Bütün sömürgelerden en yetenekli insanlar gelmiştir oraya. Bugün yüksek yetenek inşası konusunda en büyük çabayı gösteren ülke ABD’dir. Dünyanın her tarafından en yetenekli insanları ülkede topluyor. Gençlerimiz, kendi alanlarıyla ilgili sağlıklı bir çalışma ortamı bulamadıkları için umudu dışarı bağlıyorlar. En büyük kaybımız, yüksek yetenekli insanlarımızın geleceklerini dışarıda aramalarıdır.

Nazım Hikmet’ten dizeler

Nazım’ın bir şiiri vardı, aklımda kaldı. ‘Bugün Pazar. Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar. Ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün bu kadar benden uzak, bu kadar mavi olduğunu gördüm, bu kadar geniş olduğuna şaşarak kımıldamadan durdum’ diyor. Çocuklarımızın merak duygusunu sağlayamazsak yüksek eğitim inşasını sağlayamayız. O nedenle eğitimcilere, üniversitelere çok ama çok ihtiyacımız var.”

Paylaşın

İnsanlar Kıyafet Giymeye İlk Ne Zaman Başladı?

0

İnsanlar moda trendleriyle oldukça tuhaflaşabilirler, öyle ki kıyafetlerin her şeyden önce pratik ve işlevsel olması gerektiğini unutacak kadar. Elbiseler olmadan, insanlar sıcak Afrika savanlarından göç edemez ve buzul çağları gibi uzun soğuk dönemlerde asla hayatta kalamazdı.

Haber Merkezi / İnsanların giydiği ilk kıyafetler, hayvan kürkü ve postu, çimen, yaprak gibi doğal olarak bulunan malzemelerden yapılmıştır. Kıyafetlerle ne zaman süslenmeye başladığımız ise belli değil, ancak Fas’ın Atlantik Kıyısındaki Contrebandiers Mağarası’nda 120.000 yıl önceye ait giyim imalat aletleri bulundu.

Almanya’daki Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü’nden Emily Hallett liderliğindeki araştırma ekibi, Pleistosen insanlarının ne yediğini belirlemek için gittikleri mağarada daha ilginç bir şey buldular.

Kıyafetler, sadece birkaç yüz yıl içinde ayrışıp yok oldukları için fosilleşmezler. Ama onları şekillendirmek için kullanılan araçlar çok daha sağlam oldukları için uzun süre kalabilirler. Hallett liderliğindeki araştırma ekibi, Fas’taki mağaralarda, deri ve kürk yapmak için postları kazımakta kullanılan düzinelerce alet keşfettiler.

Aletlerden bazıları, derilerden ve postlardan dokuları kazımak için ideal olan geniş, yuvarlak uçlu bir şekilde oyulmuş sığır kaburgalarıydı. Bu aletler, günümüzde aynı işi yapan zanaatkarların postları işlemek için kullandıkları aletlere oldukça benziyor.

Araştırma ekibi, toplamda 90.000 ila 120.000 yıl öncesine tarihlenen 62 farklı kemik aleti tespit ettiler. Bu keşif çok önemli, ancak ilk insanlar kıyafet yapmaya başladıklarında daha kaba aletler kullanmış olmalılar, bu nedenle ilk kıyafetler, bundan çok daha eski tarihleri işaret ediyor.

Bu kemik aletlerin zaman çizelgesi, insanların Afrika’dan yaptıkları büyük göçün hemen öncesine gelir. Bu çok mantıklı, çünkü ilk insanlar, soğuk Avrasya’ya yürüyüşte hayatta kalabilmeleri için kıyafetlere ihtiyaçları vardı.

Bu kıyafetlerin nasıl göründüğüne gelince, işte bu büyük bir muamma. Öncelikle pratik olup olmadıklarını veya sembolik süslemeler içerip içermediklerini ancak tahmin edebiliriz. Hallett ve meslektaşları bu aletleri kopyalayarak, Pleistosen avcı-toplayıcılarının kullanabileceği doğal malzemelerden deneysel olarak giysiler üretmek istiyorlar. Kuşkusuz eğlenceli olacak; amaç, bu eski süreçte gerekli olan zaman ve emeğin türünü daha iyi anlamak.

Paylaşın

İklim Değişikliği: Balıklar Yavaş Yavaş Boğuluyor

0

İklim değişikliğini düzeltmek için hemen çalışmaya başlasak bile, anlamlı bir ilerleme oldukça uzun zaman alacaktır. Santa Barbara ve Güney Carolina Üniversitesi’nden yapılan yeni araştırma, balıkların yavaş yavaş boğulduğu konusunda bizi uyarıyor.

Haber Merkezi /  Ekolojideki değişikliklerin yanı sıra iklim değişikliği, su sıcaklığı ve okyanusun daha derin katmanlarının çözünmüş oksijen içeriğini kaybetmesine neden oluyor. Bu da balıkları ya yüzeye yaklaşmaya ya da boğulmaya zorluyor.

Önemsiz bir konu gibi görünebilir, ancak bu değişim deniz ekosistemlerinde geniş çaplı değişikliklere neden oluyor. Bulgular, 15 yıllık kayıtlara, anketlere ve ölçümlere dayanmaktadır.

Bu bulgular, değişen derinliklerde alınan su numunelerindeki çözünmüş oksijen, sıcaklık, tuzluluk ölçümlerini ve belirli balık türlerinin toplanma eğiliminde olduğu ortalama derinlik araştırmalarını içeriyor.

Veriler, 1995’ten 2009’a kadar her sonbaharda toplanırken araştırma ekibi, Güney Kaliforniya’daki Anacapa ve Santa Cruz adaları arasındaki üç resife odaklandılar.

Bu süre zarfında 23 balık türünde derinlik değişiklikleri gözlemlediler. Bu balık türlerinden dördü daha derin sulara doğru kayarken, diğer 19 balık türü düşük oksijen koşullarına tepki olarak yüzeye doğru hareket ettiler.

Araştırmada yer alan bilim insanları, çalışmalarının nispeten küçük bir alanı kapsadığını, ancak araştırmanın nihai amacı olan çok çeşitli derinlikleri içerdiğini kabul ediyor.

Bu daha dar alan aslında kafa karıştırıcı faktörlerin azaltılmasına yardımcı oluyor, çünkü çoğu koşulun (derinlik dışında) tüm araştırma alanlarında sabit olmasına izin veriyor.

Bilim insanları, balıkların düşük oksijenli suyu sevmediğini göstermek için laboratuar deneyleride gerçekleştirdiler.

Araştırma ekibi, iklim değişikliğinin deniz ekosistemleri üzerinde ve dolaylı olarak Dünyadaki tüm yaşam üzerinde oldukça ciddi olumsuz etkileri olabileceğini açıklıyor.

UC Santa Barbara Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden araştırmacı Milton Love, “türlerin hayatta kalamayacakları derinlik aralıklarına zorlandıkları bir nokta bile görebiliyorduk.” dedi.

Ayrıca, birçok balık türünün de yüksek su sıcaklıklarına tahammül edemediğini ve daha düşük derinliklere doğru göç ettiğini gösteren önceki araştırmalara da atıfta bulunan araştırma ekibi, “bu faktörler birçok türü imkansız bir durumda bırakabilir; çok derinlerde nefes alamazlar, yüzeye çok yakın olurlarsa ısıya dayanamazlar” ifadelerini kullanıyorlar.

İklim değişikliğini düzeltmek için hemen çalışmaya başlasak bile, anlamlı bir ilerleme oldukça uzun zaman alacaktır.

O zamana kadar, politika yapıcıların balık türlerinin karşılaştığı baskıları tanıması ve bunlara tepki vermesi ve onları mümkün olan en iyi şekilde koruyan düzenlemeler yapması ya da dünya okyanuslarında geniş çaplı ekolojik çöküşü riske atması gerekiyor.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos