Akaryakıt Ürünlerine 2 Ayda 12 Kez Zam Geldi

Yazılı bir açıklama yapan CHP’li Ahmet Akın, açıklamasında, “Son iki ayda akaryakıt ürünlerine zaten 12 defa gelmiştir. LPG otogaz; 5 defa zamlanarak litre fiyatı 1 lira 82 kuruş artmıştır. Benzin 4 defa zamlanarak litre fiyatı 1 lira 18 kuruş artmıştır. Motorin de 3 defa zamlanarak litre fiyatı 87 kuruş artmıştır. Başka bir deyişle vatandaşlarımız yalnızca son iki ayda bir depo LGP otogaz alırken 91 lira; bir depo benzin alırken 59 lira, bir depo motorin alırken de 44,5 lira daha fazla ödemeye başlamıştır.” ifadelerine yer verdi.

Haber Merkezi / CHP’li Akın, açıklamasında, akaryakıta yapılan her zammın bütün sektörlerde domino etkisi yaratarak iğneden ipliğe her ürünün fiyatını artırdığına dikkat çekerek, “Kara kış öncesi akaryakıt ürünleri yapılacak her zam domino etkisiyle enflasyonu yükseltecektir. Yalnızca son iki ayda bir depo artık 44 lira ile 91 lira daha pahalıya dolmaya başladı. Kötü ekonomi politikalarının faturası vatandaşlarımıza kesiliyor” sözlerine yer verdi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, yaptığı yazılı açıklamada yanlış ekonomi kararlarının temel bir girdi olan enerji faturalarını artırdığına dikkat çekti. Akaryakıt ürünlerine yapılacak her zammın bütün sektörleri etkilediğini söyleyen CHP’li Akın, özetle şunları dile getirdi:

Türkiye’de derin bir ekonomik kriz ve buna bağlı olarak enerji buhranı yaşanırken; kötü ekonomi politikalarının faturası vatandaşlarımıza çıkarılmaktadır. Merkez Bankası’nın Türk Lirası’na değer kaybettiren faiz kararının ardından akaryakıt ürünlerine fahiş oranda yeni bir zam yapılması beklenmektedir. Vatandaşlarımızın alım gücü günden güne erirken akaryakıt ürünlerine yeni yapılacak zamlar bütün sektörlerde maliyetleri artıracağı için iğneden ipliğe her ürünün zamlanması anlamına gelecektir. Kara kış öncesi akaryakıt ürünlerine yapılacak her zam domino etkisiyle enflasyonu yükseltecektir.

Akaryakıt ürünlerine iki ayda 12 zam!

Yalnızca son iki ayda akaryakıt ürünlerine zaten 12 defa gelmiştir. LPG otogaz; 5 defa zamlanarak litre fiyatı 1 lira 82 kuruş artmıştır. Benzin 4 defa zamlanarak litre fiyatı 1 lira 18 kuruş artmıştır. Motorin de 3 defa zamlanarak litre fiyatı 87 kuruş artmıştır. Başka bir deyişle vatandaşlarımız yalnızca son iki ayda bir depo LGP otogaz alırken 91 lira; bir depo benzin alırken 59 lira, bir depo motorin alırken de 44,5 lira daha fazla ödemeye başlamıştır.

12 kilogramlık mutfak tüpü de yalnızca son 2 ay içerisinde 146,5 liradan 180,5 liraya yükselmiştir. Yalnızca son iki ayda mutfak tüpüne yapılan zam oranı yüzde 23,2 olmuştur. Mutfak tüpünün yeni zamlarla yıl bitmeden 200 liraya çıkacağı belirtilmektedir. Vatandaşlarımız hayat pahalılığı nedeniyle zaten tenceresinde kaynatacak temel gıda ürünlerine ulaşmakta zorlanırken; şimdi tencereyi kaynatacak tüpü almakta da zorlanmaktadır.

Paylaşın

Benzin Ve Motorine Yeni Zam Yolda

20 Kasım Cumartesi’den geçerli olmak üzere benzinin litre fiyatına 52, motorinin litre fiyatına ise 50 kuruş zam yapılacağı duyuruldu. Zamdan sonra İstanbul Avrupa yakasında benzinin litre fiyatı 8,65 , motorinin litre fiyatı ise 8,72 TL olacak.

Haber Merkezi / Benzin ve motorine 20 Kasım tarihinden geçerli olmak üzere yeni zam gelecek. Sektör kaynakları benzine 20 Kasım Cumartesi’den geçerli olmak üzere litre başına 52 kuruş zam yapılacağını belirtti. Motorinde 20 Kasım tarihinden geçerli olmak üzere 50 kuruş zam yapılacak.

LPG tarafında ise 52 kuruşluk zam beklentisi olduğu, fakat bu zammın Pazartesi gününe de kalabileceği belirtildi. Benzinde söz konusu tutarda zam gerçekleşmesi durumunda İstanbul Avrupa yakasında ortalama benzin fiyatları 8,65 TL seviyesine çıkacak. Motorinde ise fiyatlar 8,72 TL olacak.

Paylaşın

Diyarbakır’da Ekmeğe Yüzde 17 Zam

Diyarbakır’da ekmeğe yüzde 17 zam yapılırken, konuya ilişkin açıklama yapan Diyarbakır Fırıncılar Odası Başkanı Emin Güngör, maliyetler yüksek olduğu için fırıncıların ekmekte fiyat yükseltmek zorunda kaldığını söyledi.

Bianet’te yer alan habere göre; Diyarbakır’da ekmeğe yüzde 17 zam geldi. 400 gramlık ekmeğin fiyatı 3,5 TL oldu.

Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odası geçtiğimiz Şubat’ta 400 gram ekmeğin 500 grama çıkartarak 3 TL olan ekmek fiyatını 3,5 TL yapmıştı. Yapılan zam tepkilere neden olunca Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu zammı iptal edilmişti. Fakat fırıncılar ekmeği 3 TL’den satmaya devam etmişti.

Fakat alınan yeni kararla kentte 420 gramlık ekmeğin gramajı 400 grama çekildi ve fiyatı 3,5 TL’ye çıkartıldı.

Fırıncılar 5 lira olmasını istiyor

Tigris Haber’den Gönül Morkoç’un aktardığına göre fırıncılar zammının nedeni maliyetlerin yükselmesine bağladı. 15 gün önce 170 lira olan 50 kilo unun torbası 251 liraya yükseldi.

Diyarbakır Fırıncılar Odası Başkanı Emin Güngör, maliyetler yüksek olduğu için fırıncıların ekmekte fiyat yükseltmek zorunda kaldığını söyledi. 15 gün içinde una yüzde 50 zam geldiğini belirten Güngör, “Doğalgaza yüzde 48 zam geldi. 420 liraya aldığımız odunu şimdi yüzde yüz zamla 800 liraya alıyoruz” dedi.

Güngör, 3 lira 50 kuruşun da yetersiz olduğunu fırıncının mevcut zamlara karşı korunması için ekmek fiyatının 5 liraya yükseltilmesi gerektiğini söyledi.

“Ocak’ta bir zam daha bekliyoruz”

Mücadele Gazetesi’nden Fatih Suruç’a konuşan fırıncı Alaattin Ocak da bunun geç kalınmış bir zam kararı olduğunu ve Ocak’ta aynı gramajla ekmeğin 5 TL olması gerektiğini söyledi. Son zamanlarda artan maliyetle zorlandıklarını aktaran Ocak şöyle konuştu:

“Elbette yerinde olan rayiç ama fırıncının talebini karşıladı mı? Bugünün şartlarına göre aynı gramajla en az 5 TL olması lazım. Şimdi ekmek 400 gram 3,5 lira bunun fırıncının ayakta durabilmesi için bir önceki rayiçe göre bizim bu ekmeği beş liraya satmamız lazım. Her şeye zam geldi mesela bir poşet en son 150 adedinin 9 liraya alıyorduk bugün 20 lira oldu. Maya 95 TL’den 160 oldu. Un 130 TL’den 140 oldu. Şimdi ise bize maliyeti fırıncılara 241 TL’dir”

Paylaşın

Son 10 Ayda 11 Bin 466 Şirket Kapandı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ekim ayına ilişkin kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Açıklanan verilere göre, 2021 Ekim’de 1599 şirket kapanırken, yılın ilk 10 ayında kapanan şirket sayısı 11 bin 466 oldu.

Haber Merkezi / Ekim ayında kapanan şirket sayısı 2020’nin aynı ayına göre yüzde 19 artarken, kapanan kooperatif sayısı ise yüzde 43 yükseldi. 2021’in ilk 10 ayında ise, geçen yılın aynı dönemine göre kapanan şirket sayısı yüzde 3.1, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 9.6 azalırken, kapanan kooperatif sayısı ise yüzde 6 arttı.

TOBB verilerine göre, ekimde kapanan şirket ve kooperatiflerin; 460’ının toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımında, 235’inin inşaat ve 213’ünün de imalat sektöründe olduğu görüldü.

Kurulan şirket sayısı azaldı

Diğer yandan, ekimde bir önceki aya göre kurulan şirket sayısının yüzde 8.3, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısının yüzde 10.2 ve kurulan kooperatif sayısı yüzde 3.1 azaldığı görüldü. Yılın ilk 10 ayında ise, geçen yılın aynı dönemine göre kurulan şirket sayısı yüzde 6.6 artarken, kurulan kooperatif sayısı yüzde 7.1, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 13 azaldı.

Ekim 2021’de, Ekim 2020’ye göre kurulan şirket sayısı yüzde 9, kurulan kooperatif sayısı yüzde 20.1 ve kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 23 oranında düştü. Tüm bu bilgiler ışığında, 2021’de toplam 90 bin 918 şirket ve kooperatifin kurulduğu görüldü.

Paylaşın

DİSK, Asgari Ücret Talebini Açıkladı: Net 5 Bin 200 TL

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2022 yılı için asgari ücret talebini Genel İş Genel Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısıyla duyurdu. DİSK Yönetim Kurulu adına açıklama yapan Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu, “Asgari ücretin 1936’da yasalaşmasından bu yana 85 yıl geçti. 1974’te asgari ücretin ulusal düzeyde saptanmasının üzerinden ise 47 yıl geçti. Türkiye oldukça uzun bir asgari ücret geleneğine sahiptir. Asgari ücret için verilen mücadele ülkemiz işçi hareketinde önemli bir yer tutmaktadır.” dedi.

Haber Merkezi / “DİSK asgari ücretin saptandığı Asgari Ücret Tespit Komisyonunda maalesef temsil edilmiyor. Bunu önemli bir eksiklik olarak görmemize rağmen asgari ücretin sadece masa başında belirlenemeyeceğinin bilincinde olarak yıllardır asgari ücret tespit sürecine aktif biçimde müdahale etmeye, asgari ücret konusunda üyelerimizin ve çalışanların farkındalığını artırmaya ve mücadeleyi yükseltmeye devam ediyoruz.” diyen Çerkezoğlu, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı;

“Her yıl kapsamlı asgari ücret raporları ile asgari ücret taleplerimizin bilimsel temellerini ortaya koyuyoruz. Daha önemlisi asgari ücret belirleme sürecini sadece masa başı müzakere sürecinden bir mücadele sürecine dönüştürmeye çalışıyoruz.

Önümüzdeki günlerde asgari ücrete ilişkin kapsamlı bir araştırma yayımlayacağız ancak asgari ücretin henüz müzakereler başlamadan çok önemli bir gündem haline gelmesi nedeniyle DİSK olarak temel görüşlerimizi ve taleplerimizi bir an önce kamuoyu ile paylaşmak istedik.

Asgari ücret sürecinde bütün emek örgütlerinin ortak bir tutum alması ve ortak politikalarla asgari ücret mücadelesi yürütmesinin son derece önemli olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede geçmiş yıllarda DİSK, TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ tarafından açıklanan asgari ücrete ilişkin politikaların arkasında olduğumuzu bir kez daha açıklıyor ve bu yıl da benzer bir ortak tutumun son derece yararlı olacağını düşünüyoruz.

Asgari ücretin milyonların meselesi olduğunun farkında olarak aşağıdaki tespit ile talepleri kamuoyu ile paylaşıyor ve önümüzdeki günlerde bunlar için mücadeleyi yükselteceğimizi ilan ediyoruz.”

Talepler

DİSK Yönetim Kurulu adına açıklama yapan Çerkezoğlu, DİSK’in taleplerini maddeler halinde şu ifadelerle paylaştı:

  • Gerek 2018’den bu yana devam eden ekonomik kriz gerek Covid-19’un yaratmış olduğu iş ve gelir kayıpları, gerekse son aylarda giderek tırmanan fiyat artışları geniş emekçi kesimlerin alım gücünü düşürmüş ve pahalılığı en önemli toplumsal sorunlardan biri haline getirmiştir. Bugün Türkiye’de geçinebilmek emekçilerin en temel sorundur.
  • Pahalılığın panzehiri ücretlerin ve emek gelirlerinin artırılmasıdır. Bu nedenle 2022 asgari ücreti için oldukça güçlü bir beklenti oluşmuştur. Asgari ücretin insanca yaşamaya yetecek bir düzeye yükseltilmesi için güçlü bir toplumsal talep var. Bu talep sonuna kadar haklıdır ve insanca bir yaşamı olanaklı kılan asgari ücret artışı mümkündür.
  • İşçi sınıfı, emekçiler uzun çalışma saatleriyle ve ağır koşullar altında çalışarak, üreterek değer yaratmakta, ekonomiyi büyütmektedir. İşçilerin bunun karşılığından adil ve insanca yaşayacak bir ücrete hakkı vardır. Ancak bütün ekonomik göstergeler, emekçilerin ülkenin büyümesinden ve artan üretimden payını alamadığını; tersine yoksullaştığını ve sömürünün arttığını ortaya koymaktadır.
  • Asgari ücret düzeyi şu anda açlık sınırının altındadır. 10 bin TL’yi aşan yoksulluk sınırı ile asgari ücret arasında ise büyük bir uçurum vardır.
  • TL’nin hızla değer kaybetmesi nedeniyle asgari ücret dolar cinsinden son 15 yılın en düşük düzeyine gerilemiştir. Böylece Türkiye işgücü maliyeti açısından tekrar bir “ucuz emek cenneti” haline gelmiştir.
  • Asgari ücret genel ücret düzeyi açısından önemli bir göstergedir. Ücretlerin alt sınırı olan asgari ücretin diğer ücret ve emek gelirlerini de yukarı çekmesi gerekir. Bu nedenle asgari ücret gelir bölüşümü açısından kritik bir öneme sahiptir.
  • Ancak asgari ücret ülkemizde ücretlerin alt sınırı olmaktan çıkmış ve son yıllarda giderek ortalama ücret haline gelmeye başlamıştır. Avrupa ülkeleri içinde asgari ücret civarında ücretle çalışanların oranının en yüksek olduğu ülke Türkiye’dir.
  • Asgari ücrette yaşanan artışlar diğer emek gelirlerine yansımadığı için (özel sektördeki diğer ücretler, kamu işçisi ücretleri, memur maaşları ve emekli aylıkları asgari ücretten çok daha düşük arttığı için) ortalama ücretlerle asgari ücret arasında makas kapanmakta ve giderek daha fazla işçi asgari ücret civarında ücretlerle çalışmaya mahkûm olmaktadır.
  • Bugün asgari ücret dediğimizde sınırlı bir işçi kesiminin değil milyonların ücretini konuşuyoruz. Asgari ücret memleket ücreti haline gelmiştir.
  • Türkiye’nin bir asgari ücretliler toplumu haline gelmesinin temel sebebi sendikalaşmanın ve toplu iş sözleşmesi kapsamının son derece düşük olması ve mevzuatta var olmasına rağmen işverenlerin istememesi nedeniyle teşmil sisteminin uygulanmamasıdır. Öte yandan AKP hükümetleri asgari ücretteki artış oranlarını memur maaşlarına, emekli aylıklarına ve kamu işçisinin ücretlerine yansıtmaktan kaçınmaktadır. Tüm bunların sonucunda Türkiye, giderek bir asgari ücretliler toplumu haline gelmektedir.
  • Bu kadar geniş kesimleri kapsayan asgari ücret üzerinde oldukça ağır bir vergi ve kesinti yükü söz konusudur. 2021 yılında brüt asgari ücretten 750 TL’den fazla vergi ve kesinti yapılmaktadır. Emekçiler tarafından ödenen dolaylı vergilerle asgari ücretin net harcanabilir kısmı daha da azalmaktadır.
  • Asgari ücret ülkemizde uluslararası standartların aksine işçinin ailesi hesaba katılmadan sadece kendisi için hesaplanmaktadır.

DİSK’in asgari ücret talepleri ise şu ifadelerle açıklandı:

  • Asgari ücret ülkemizde en düşük ücret değil ortalama ücret haline gelmiştir. Asgari ücret tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
  • Asgari ücret sadece işçinin kendisinin değil ailesinin de geçim şartları dikkate alınarak adil bir düzeyde saptanmalıdır.
  • Asgari ücret baskılanmış ve güdümlü resmi enflasyona göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına ekonomik büyüme asgari ücret artışında esas alınmalıdır.
  • Asgari ücret net ödenmelidir. Ücretlerin asgari ücret kadar kısmından vergi alınmamalı ve asgari ücretliye bütçeden sosyal güvenlik pirim desteği sağlanmalıdır.
  • Asgari ücret sonrası ücretlere uygulanacak vergi dilimi yüzde 10 olmalıdır. Vergi dilimlerine uygulanacak tarife enflasyon, ekonomik büyüme ve yeniden değerleme oranları dikkate alınarak saptanmalıdır.
  • Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır.
  • Asgari ücret saptanırken bütün ücretlerde iyileşme sağlayacak vergi ve pirim desteği sağlanmalıdır.
  • En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyinde olmalıdır.
  • Diğer emek gelirlerindeki artışlar (ücretler, maaşlar, yevmiyeler ve emekli aylık ve gelirleri) asgari ücret artışının altında kalmamalıdır.
  • Yasada yer alan teşmil mekanizması (toplu iş sözleşmelerinin sendikasız işyerlerine ve işçilere genişletilmesi) etkin biçimde uygulanmalıdır.
  • Sendikalaşma ve toplu pazarlık önündeki engeller kaldırılmalı ve böylece Türkiye bir asgari ücretliler toplumu olmaktan çıkarılmalıdır.

Bütün ücretlere 1.000 TL iyileştirme yapılmalıdır!

  • Ücretlerin asgari ücret kadar kısmı için 1.000 TL tutarında vergi ve pirim indirimi sağlanmalıdır. Bu destek Hazine tarafından karşılanmalıdır. Böylece bütün çalışanların ücretlerinde 1.000 TL iyileştirme mümkün olacaktır.

Asgari ücret net 5.200 TL olmalıdır!

  • Gerek yoksulluk sınırı gerek gıda fiyatları artışı ve gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında asgari ücreti en az net 5.200 TL olmalıdır. Dört kişilik bir ailenin asgari geçim şartlarını belirleyen yoksulluk sınırının Kasım 2021 itibarıyla 10 bin 200 TL’yi aştığını, Aralık 2021’de ve 2022 yılında daha da yükseleceğini dikkate alarak (bir hanede iki asgari ücretli çalışan olduğu varsayımı ile) asgari ücretin yoksulluk sınırının yarısından az olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Bu nedenle 2022 yılı asgari ücreti 5.200 TL olmalıdır.

En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir!

  • 2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Yasa’dan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. Günümüzde emekli aylıkları Hazine tarafından karşılanan farkla 1.500 TL’ye tamamlanmaktadır. Emekli aylıklarında alt sınır asgari ücret olmalıdır.
Paylaşın

Açlık Sınırı 2 Bin 988, Yoksulluk Sınırı 10 Bin 335 TL

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), ‘Açlık Ve Yoksulluk Eylül 2021 Dönem Raporu’nu yayınladı. Buna göre, eylül ayında açlık sınırı 2 bin 988 TL olurken, yoksulluk sınırı ise 10 bin 335 TL oldu. 

Haber Merkezi / Araştırma kapsamında İzmir’de açlık sınırı 3 bin 225 lira olarak belirlenirken, İzmir’i İstanbul 3 bin 100 lira ile takip etmektedir. Ankara’da ise açlık sınırı 2 bin 871 lira olarak tespit edilmiştir.

Sağlıklı beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı bir biçimde beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 791 TL’dir. Bu değer yetişkin bir kadın için 763 TL, 15-18 yaş bir genç için 842 TL, 4-6 yaş arası bir çocuk için 558 TL’dir.

Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 2 bin 955 TL olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda harcamaları için yapması gereken zorunlu tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 10 bin 221 TL’ye ulaşmaktadır.

18 yılda açlık sınırı 6.3 kat arttı

2003 yılının eylül ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15,7 liraya sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 98.49 liraya sağlıklı beslenebilmektedir. Buna göre 18 yıllık zaman zarfında açlık sınırı 6.3 katına çıktı. Aynı dönemde enflasyon ise 5.63 katına yükseldi. Buna göre açlık sınırındaki artış genel enflasyonda yaşanan artışın üzerinde gerçekleşti.

Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük harcama tutarı 25.44 TL, yetişkin bir erkeğin 26.37 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 28.07 TL, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 18.62 TL’dir.

Sağlıklı beslenme için en önemli harcama süt ve süt ürünlerine

Günlük harcamalarda Eylül 2021’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 35.18 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 19.84 TL’dir. Sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı 14.47 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 6.62 TL’dir. Katı yağ ve sıvı yağ ise 7.09 TL’lik masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 1.84, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 4,62 TL harcama yapılması gerekmektedir.

Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 35.7 ile en yüksek paya sahiptir. Et, yumurta ve kuru baklagil grubunun payı yüzde 28.2 ile ikinci sıradadır. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 14.7’dir. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 9.34’dür. Diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 11.9’dur. Bu ay mevsimsel etki ile sebze ve meyvenin payı azalırken, diğer tüm harcama kalemlerinde artış yaşanmıştır.

Aile bireylerine göre harcama gereksinimi

Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gerekinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 15-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 98.49 TL’lik harcama içinde en maliyetli tüketim 9.81 TL ile 15-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır.

Paylaşın

Merkez Bankası, Politika Faizini Yüzde 15’e İndirdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) , bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını (politika faizi) 100 baz puan indirerek yüzde 15’e düşürdü. TCMB, eylül ve ekimde de toplamda 300 baz puanlık faiz indirimine gitmişti.

Haber Merkezi / Karar sonrası Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, “Kurul, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir” denildi. Açıklamada, ayrıca, “Gelişmiş ülke merkez bankaları enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini değerlendirmektedir” ifadesi de kullanıldı.

Bankadan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 16’dan yüzde 15’e indirilmesine karar vermiştir.

Küresel iktisadi faaliyette yılın ilk yarısında yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa rağmen salgında yeni varyantlar küresel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır.

Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artış uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır.

Başlıca tarımsal emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim koşullarının küresel gıda fiyatları üzerinde olumsuz yansımaları görülmektedir.

Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmekle birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini değerlendirmektedir. Bu çerçevede, gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.

Öncü göstergeler yurt içinde iktisadi faaliyetin dış talebin de etkisiyle güçlü seyrettiğine işaret etmektedir. Aşılamanın toplumun geneline yayılması salgından olumsuz etkilenen hizmetler, turizm ve bağlantılı sektörlerin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine olanak tanımaktadır.

Dayanıklı tüketim malları talebi yavaşlarken, dayanıksız tüketim mallarında toparlanma devam etmektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimiyle yılın geri kalanında yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir.

Enflasyonda son dönemde gözlenen yükselişte; gıda ve başta enerji olmak üzere ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve talep gelişmeleri etkili olmaktadır.

Para politikası duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu etkileri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, bireysel kredilerle ilgili gelişmeler yakından takip edilmektedir.

Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizleri değerlendirerek politika faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar vermiştir.

Kurul, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.

TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.

Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir.

Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.

Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir.

Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacaktır.”

Paylaşın

“İşlem Limitlerini Belirleme” Yetkisi Hazine’ye Verildi

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de yaptığı değişiklik ile “işlem limitlerini belirleme” yetkisi  Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verildi. Değişikliğin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz kararı öncesinde gelmesi dikkat çekti.

Haber Merkezi / Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Resmi Gazete’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de yapılan değişiklik yayımlandı. Tebliğdeki değişiklik ile Hazine “işlem limitlerini belirleme” yetkisine sahip oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından düzenlemeye dair yapılan açıklamada “Döviz alım satımı piyasada alıcılar ve satıcılar arasında serbestçe gerçekleşmektedir. Düzenlemenin serbest piyasaya müdahalesi kesinlikle söz konusu değildir” denildi.

Tebliğ’de yapılan değişiklikler

Resmi Gazete’de tebliğin 30’uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “zorunlu halleri değerlendirmeye” ibaresinden sonra gelmek üzere “işlem limitlerini belirlemeye” ibaresi eklendiği belirtildi.

Bu madde Hazine Müsteşarlığı’nın tebliğin tatbik edilmesi için gerekli göreceği her türlü tedbiri almaya yetkili olduğu belirliyor. Müsteşarlığın “mücbir sebep hallerini, veya zorunlu halleri değerlendirmeye, tereddütlü hususları gidermeye ve Tebliğde öngörülen haller dışında kalan özel durumları inceleyip sonuçlandırmaya yetkilidir” ifadeleri yer alan tebliğe eklenen “işlem limitlerini belirlemeye” ibaresi ile Hazine’nin döviz işlemlerinde limit belirleyebileceği belirtiliyor.

Tebliğde ayrıca döviz alım satımında kimlik tespitine ilişkin tüm işlemler yerine sadece 100 dolar ve üzeri döviz işlemlerinde kimlik tespiti isteneceğine dair bir değişiklik yapıldı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı açıklaması;

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından düzenlemeye dair yapılan yapılan açıklamada “Bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Düzenlemeye yönelik bazı yorumların yapıldığı görülmüştür. Düzenleme ile döviz bürolarında alım satım işlemlerinde kimlik ibrazı limiti 100 doların üstü ve karşılığı Türk Lirası olarak yeniden belirlenmiştir” denilerek şöyle devam edildi;

Söz konusu değişiklikte “işlem limitlerini belirlemeye” ifadesi ise sadece kimlik ibrazına yönelik olup, bu ifade 100 dolar limitini artırma veya azaltmaya yönelik bir yetkilendirmeyi ifade etmektedir. Döviz alım satımı piyasada alıcılar ve satıcılar arasında serbestçe gerçekleşmektedir. Düzenlemenin serbest piyasaya müdahalesi kesinlikle söz konusu değildir.”

Ayrıca Tebliğ’in 18’inci maddesinin 7’nci fıkrasında yer alan “mevcut ortaklar dışında kişilere” ibaresi yürürlükten kaldırıldı.

Paylaşın

1 Milyon 255 bin Üniversite Mezunu İşsiz

Genç İşsizler Platformu hazırladığı ‘Kasım 2021 İşsizlik ve İstihdam Raporu’nu yayınladı. Raporda, üniversiteli olup iş gücünün dışında kalanların sayısının 1 milyon 255 bin kişi olduğu belirtilirken, üniversite mezunlarının birçoğunun alanları dışında çalıştığı bilgisine de yer verildi.

Rapora göre 15-34 yaş arasındaki 492 bin genç 1 yıldan uzun süredir iş arıyor. 1 yıldan fazla süredir iş arayan üniversiteli sayısı da 233 bin.  Eğitim düzeyinin artması, iş bulmanın zorlaşması ve ortalama ömrün uzamasıyla birlikte genç işsizliğinin 35 yaşa kadar devam ettiği belirtilen raporda, 15-34 yaş arasında 2 milyon 379 bin gencin dar tanımlı işsiz, 3 milyon 806 bin kişinin de geniş tanımlı genç işsiz olduğu da aktarıldı.

Genç İşsizler Platformu Sözcüsü Dr. Murat Kubilay raporda son 4 hafta içinde iş başvurusu yapıp 2 hafta içinde işe başlamaya hazır olan fakat iş bulamayanların ‘dar tanımlı’ işsizliği, iş bulma ümidini tümden yitirenlerin, iş başvurusu yapmasa da çalışmaya hazır olanların ‘geniş tanımlı’ işsizliği temsil ettiğini hatırlattı.

Bu haliyle TÜİK’in ön plana çıkardığı 15-24 yaş arası dar tanımlı genç işsizliğin yüzde 22 olduğuna vurgu yapan Platform, “Oysa dar tanımlı işsizliğin çok üzerinde, yüzde 31,8 oranında geniş tanımlı genç işsizlik var” dedi.

Eğitim düzeyinin artması, iş bulmanın zorlaşması ve ortalama ömrün uzamasıyla birlikte genç işsizliğinin 35 yaşa kadar devam ettiğini belirten Platform 15-34 yaş arasında 2 milyon 379 bin gencin dar tanımlı işsiz, 3 milyon 806 bin kişinin de geniş tanımlı genç işsiz olduğunu aktardı.

673 bin kişi ümidini kesti

Rapordan detaylar şöyle:

  • İktisadi buhran ve pandemi nedeniyle genç istihdamda; 2017’den sonra 398 bin kişilik kayıp yaşandı.
  • Olumsuz emek piyasası koşullarından ötürü ümidini tümden yitirip iş gücü dışında kalan genç sayısı 673 bin.
  • İş bulma ihtimali düşük olduğu için iş başvurusu yapmayan, aktif olarak iş arayan ama hemen başlayamayacak olan ve iş bulsa çalışmaya hazır gençlerin sayısı 754 bine ulaştı.

Genç kadın işsizliği erkeklerden fazla

  • 15-34 yaş grubundaki işsizlerin yanı sıra 10 milyon 423 bin genç iş gücünün içinde yer almıyor.
  • 995 bin üniversite mezunu işsize ek olarak 1 milyon 257 bin mezun iş gücünde dahi bulunmamakta ve iktisaden atıl kalmakta.
  • Kadınlar ve erkekler arasındaki iş gücüne katılım farkı en çok ilköğretim ve altındaki eğitim düzeyinde belirgin. Bu eğitim düzeyindeki 4 milyon 46 bin kadın iş gücün yok
  • Üniversite mezunu 970 bin kadın yükseköğrenim düzeylerine rağmen iş aramamakta; iş gücüne katılımda kadın-erkek farkı yükseköğretime rağmen kapanmamakta.
  • Bu yaş grubunda iş gücüne girmeyen erkek sayısı 3 milyon 180 bin iken kadın sayısı 7 milyon 243 bin.

1 milyon 255 bin üniversiteli işsiz

  • Bu dönemde mezun sayısındaki büyük artış üniversiteli işsizliğine neden oldu ve yüzde 19,6 oran ile 5 üniversiteliden 1’i işsiz duruma düştü.
  • Artan üniversite sayısı ile üniversiteli çalışan sayısı da arttı. İşe ilk giriş ücretleri asgari ücret düzeyinde ve bazen altında kalıyor; ayrıca kayıt dışı çalışma oldukça yaygın. Birçoğu mesleki alanlarında değil, vasıfsız işlerde çalışıyor.
  • Üniversite mezuniyeti iş garantisi sağlamıyor. 6 milyon 327 bin mezunun yalnızca 4 milyon 77 bini iş bulabildi.
  • Yeterli istihdamın yaratılamaması sonucu üniversiteli işsiz sayısı 995 bine çıktı. Mezunların birçoğu alanları dışında çalışıyor.
  • Üniversiteli olup iş gücünün dışında kalanlar 1 milyon 255 bin kişi.

492 bin genç 1 yıldan uzun süredir iş arıyor

  • İşsiz kişi sayısı ve oranlarındaki artışa ek olarak işsizlik süresi de gittikçe uzuyor. 1 yıldan fazla süredir iş arayan 15-34 yaş arası genç sayısı, 492 bin ile yüksek seyrini koruyor.
  • 1 yıldan fazla süredir iş arayan üniversiteli sayısı da 233 bin ile yüksek düzeyde seyrediyor. Üniversite mezunlarının uzayan iş arama süreleri KYK kredi borçlarının ödenememesine yol açıyor.

(Kaynak: bianet.org)

Paylaşın

Tarım-ÜFE Yüzde 23,10 Arttı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ‘Ekim 2021 Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’ verilerini açıkladı. Buna göre, tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 23,10, aylık yüzde 1,68 arttı.

Haber Merkezi / Tarım-ÜFE’de, ekimde bir önceki aya göre yüzde 1,68, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 15,92, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23,10 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 22,06 artış gerçekleşti.

Sektörlerde bir önceki aya göre tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 1,65, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 4,22 artış, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 0,15 azalış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 1,28 artış, tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 4,10 artış, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 3,02 azalış gerçekleşti.

Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, yüzde 2,84 ile çeltik ve yüzde 3,29 ile üzüm oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 79,66 ile lifli bitkiler, yüzde 38,18 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar ve yüzde 37,47 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 17,23 ile turunçgiller oldu.

Bir önceki aya göre azalış gösteren alt gruplar sırasıyla, yüzde 6,02 ile yumuşak çekirdekli meyveler ve sert çekirdekli meyveler, yüzde 4,91 ile tropikal ve subtropikal meyveler ve yüzde 1,93 ile sebze, kavun-karpuz, kök ve yumrular oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 23,47 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler, yüzde 20,43 ile lifli bitkiler ve yüzde 8,65 ile turunçgiller oldu.

Ekim 2021’de, endekste kapsanan 92 maddeden, 25 maddenin ortalama fiyatında azalış olurken 16 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 51 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Paylaşın