ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini söyledi ve ekledi: Şimdi Hamas da aynısını yapması gerekiyor.

Anlaşma, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırısıyla başlayan ve 10 aydan fazla süredir devam eden savaşın sona erdirmeyi amaçlıyor.

Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 40 artarak 40 bin 139’a yükseldi. Gazze’de İsrail saldırılarında yaralananların sayısı ise 134 artarak 92 bin 743’e çıktı.

Gazze’de İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarılırken, saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulandı. Sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’in Gazze’de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması için hazırlanan ABD teklifini kabul ettiğini söyledi ve Hamas’a da aynısını yapması çağrısında bulundu. Blinken, Hamas’ın söylediği eksikliklerin giderilip giderilmediğini açıklamadı.

Blinken, günün erken saatlerinde İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile Tel Aviv’de 2 buçuk saat süren bir görüşme yaptıktan sonra konuştu.

“Köprü kurucu” olarak tanımlanan teklifin İsrail’in Gazze’deki iki stratejik koridorun kontrolüne ilişkin taleplerini karşılayıp karşılamadığı konusunda gazetecilere açıklama yapmayan Blinken, “Bugün Başbakan Netanyahu ile yaptığım son derece yapıcı görüşmede kendisi bana İsrail’in köprü önerisini desteklediğini teyit etti. Bir sonraki önemli adım Hamas’ın ‘evet’ demesi” dedi.

Blinken, “Şimdi aynı şeyi yapmak Hamas’ın görevi ve ardından taraflar arabulucuların yardımıyla biraraya gelmeli ve bu anlaşma kapsamında verdikleri taahhütleri nasıl uygulayacaklarına dair net anlayışlara ulaşma sürecini tamamlamalılar” diye konuştu.

7 Ekim’de çatışmaların başlamasından bu yana Ortadoğu’ya yaptığı dokuzuncu ziyarette Blinken, İsrail’deki temaslarının ardından Mısır ve Katar’a gideceğini de söyledi.

ABD, Mısır ve Katar aylardır bir anlaşmaya varmak için arabuluculuk yaptı; ancak görüşmeler defalarca tıkandı. Ateşkes görüşmeleri, geçen hafta Doha’da yapılan iki günlük toplantının ardından bu hafta Kahire’de devam edecek.

Netanyahu da Blinken ile “iyi ve önemli bir görüşme” yaptığını ve “ABD’nin İsrail’in hayati güvenlik çıkarlarına gösterdiği anlayışı ve rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik ortak çabaları” takdir ettiğini söyledi. Netanyahu, ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında azami sayıda rehinenin serbest bırakılması için çaba sarf edildiğini de kaydetti.

ABD’nin iyimserlik ifadelerine ve Netanyahu’nun ofisinin görüşmeyi olumlu olarak nitelendirmesine rağmen, Hamas, son tekliften derin bir memnuniyetsizlik duyduğunu ifade etmişti.

Blinken’in İsrail’e gidişinden saatler sonra Hamas, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu arabulucuların çabalarını engellemekten, bir anlaşmayı geciktirmekten ve Gazze’deki İsrailli rehineleri Filistinliler’in maruz kaldığı aynı saldırıya maruz bırakmaktan sorumlu tuttuğunu da açıkladı.

Blinken, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’la görüşmesi öncesinde yaptığı açıklamada da, “Bu belirleyici bir an. Rehineleri eve götürmek, ateşkes sağlamak ve herkesi kalıcı barış ve güvenlik için daha iyi bir yola sokmak için muhtemelen en iyi, belki de son fırsat. Bu işi bitirmenin zamanı geldi” ifadelerini kullanmıştı.

Blinken daha sonra da Başbakan Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ile ayrı ayrı görüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Blinken’ın Gallant ile görüşmesinde, rehinelerin serbest bırakılmasını güvence altına almak, insani yardımın artmasına izin vermek ve daha geniş bölgesel istikrar için gerekli koşulları yaratmak üzere ateşkes anlaşması üzerinde acil bir anlaşmaya varılması gerektiğini yinelediği kaydedildi.

Açıklamada Gazze’de artan çocuk felci tehdidinden bahsedilmedi ancak Blinken basın toplantısında gazetecilere, Gazze’deki Filistinliler’in durumunun iyileştirilmesi için atılması gereken adımlar konusunda ordunun başındaki Gallant ile “ayrıntılı bir görüşme” yaptığını söyledi.

Blinken, “Bu hastalığa karşı aşılanması gerekenlerin aşılanabilmesini sağlamak için ayrıntılı bir plan üzerinde çalışıyoruz” dedi. Viral hastalık nedeniyle en çok 5 yaşın altındaki çocuklar ve özellikle de normal aşılama rejimleri savaş nedeniyle kesintiye uğradığından 2 yaşın altındaki bebekler risk altında.

Üç aşamalı çözüm

Teklif Hamas’ın 7 Ekim saldırısı sırasında kaçırılan tüm rehineleri serbest bırakacağı üç aşamalı bir süreç öngörüyor. Buna karşılık İsrail de Gazze’deki güçlerini geri çekecek ve Filistinli tutukluları serbest bırakacak.

Hamas İsrail’i, silah kaçakçılığını önlemek için Gazze-Mısır sınırı boyunca ve kuzeydeki evlerine dönen Filistinliler’i arayabilmek için bölgeyi ikiye bölen bir hat boyunca askeri varlığını sürdürme yönündeki taleplerine yenilerini eklemekle suçluyor. İsrail bunların yeni talepler olmadığını, daha önceki bir önerinin açıklığa kavuşturulması olduğunu kaydediyor.

Yetkililer ABD’nin İsrail ve Hamas’ın pozisyonları arasında kalan tüm eksiklikleri tamamlayacak öneriler sunduğunu söyledi. ABD’nin taslağına resmi yanıtların bu hafta verilmesi bekleniyor ve daha önceki birçok girişimde olduğu gibi görüşmeler çökmezse ateşkes ilan edilebilir

Mısırlı bir yetkili de Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrailli bir heyetin ateşkes çabalarının bir parçası olarak Mısırlı yetkililerle görüşmeler yaptığını söyledi.

Pazar günü saatler süren görüşmede Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan “Philadelphi koridoru” üzerinde durulduğunu ancak bir ilerleme sağlanamadığını belirten yetkili, devam eden müzakereler konusunda isminin açıklanmaması koşuluyla konuştu.

Yetkili, İsrail’in sınırın ve Gazze’yi ikiye bölen doğu-batı güzergahının kontrolünü elinde tutmakta hala ısrarcı olduğunu söyledi. Yetkili, heyetin görüşmelerinde yeni bir şey sunmadığını söyledi.

(Kaynak: VOA Türkçe)