image

Gelecekteki Felaket: Süpervolkan Patlamaları

0

Endonezya’daki eski bir süper yanardağ üzerinde çalışan bilim insanları, bu tür volkanların bir süper patlamadan sonra binlerce yıl boyunca bile aktif kaldıklarını ve tehlikeli saçtıklarını keşfettiler.

Haber Merkezi / Araştırma ekibinin bir üyesi olan Curtin Üniversitesi merkezli John de Laeter Merkezi’nden Doç. Dr. Martin Danisik, araştırma sonuçlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede, süpervolkanların on binlerce yıllık aralıklarla birkaç kez patladığını, ancak volkanlarda hareketsiz dönemlerde ne olduğunun bilinmediğini söyledi.

“Bu uzun uyku dönemlerini anlamak, genç aktif süpervolkanlarda ne aradığımızı belirleyecek ve gelecekteki patlamaları tahmin etmemize yardımcı olacak.” diyen Danisik, açıklamasının devamında, “Süper patlamalar, Dünya tarihindeki en feci olaylar arasında yer alıyor ve neredeyse anında muazzam miktarda magma salıveriyorlar. Küresel iklimi, Dünya’yı ‘volkanik bir kışa’ çevirme noktasına kadar etkileyebilirler, bu da anormal derecede soğuk bir dönemle sonuçlanabilir. Volkanların nasıl hareket ettiğini öğrenmek, her 17.000 yılda bir meydana gelen kaçınılmaz bir süper patlamanın gelecekteki tehdidini anlamak için önemlidir” ifadelerini kullandı.

Araştırma ekibi, 75.000 yıl önce Toba süper patlamasından sonra geriye kalan magmanın kaderini, argon ve helyum gazlarının birikimine dayanan bağımsız zaman kayıtlarını içeren feldspat ve zirkon minerallerini kullanarak inceledi.

“Patlamaların yeniden meydana gelebileceğini düşünmeliyiz”

“Araştırma sonucu elde edilen veriler ile, süper patlamadan sonra 5000 ila 13.000 yıl boyunca, magmanın sızmaya devam ettiğini ve ardından kabuk bağladığını gösterdik. Katılaşmış arta kalan magma dev bir kaplumbağa kabuğu gibi yukarı doğru itildi” diyen Danisik, araştırmanın sonuçlarına ilişkin, “Bulgular, normal olarak gelecekteki tehlikeyi değerlendirmek için bir yanardağın altında sıvı magma aramayı içeren patlamaların mevcut bilgisine ve incelenmesine meydan okudu. Şimdi, bir yanardağın altında sıvı magma bulunmasa bile patlamaların yeniden meydana gelebileceğini düşünmeliyiz. Patlamanın olup olmayacağının yeniden değerlendirilmesi gerekiyor” dedi.

Açıklamasının son bölümünde Doç. Dr. Danisik, süpervolkanlar hakkında uyarılarda bulunarak, “Patlayan magmanın ne zaman ve nasıl biriktiğini, bu tür patlamadan önce ve sonra magmanın hangi durumda olduğunu öğrenmek, süpervolkanları anlamak için çok önemli” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

Çin, Çocukların Çevrimiçi Oyun Oynamasını Neden Kısıtladı?

0

Çin’de Eylül ayının başlarında çevrimiçi video oyunlara ilişkin yeni kurallar yürürlüğe girdi: 18 yaşın altındaki herkes haftada üç saatten fazla çevrimiçi video oyununun tadını çıkaramaz ve ayrıca, bu oyun süresi istenildiği zaman kullanılamaz.

Haber Merkezi / Çocuklar ve gençler sadece Cuma, Cumartesi, Pazar ve resmi tatil günlerinde oyun oynayabilir ve sadece 20.00 ile 21.00 arasında. Çevrimiçi oyun satıcıları yeni kurallara şimdiden uymuş durumda.

Ülkenin önde gelen oyun geliştiricisi Tencent, çocukların, yetişkin oturum açma bilgilerini kullanmasını önlemek için “gece yarısı devriyesi” adlı bir yüz tanıma sistemini kullanıma sundu. Sony PlayStation veya Microsoft Xbox gibi oyun konsolları 2000’den beri Çin’de yasak.

Çin’de 268 milyondan fazla insanı etkileyen bu yeni kısıtlamalar, anlaşılmaz ve kabul edilemez görünebilir. Devletin vatandaşlarının özel yaşamına büyük bir müdahalesi olarak da kabul edilebilir. Peki Çin yönetimi neden bunu yaptı?

Konuya ilişkin açıklama yapan Çinli yetkililer, video oyunlarının bir nesli yok etmesine izin verilemez diyor. Çin’in resmi haber ajansı Xinhua, yetkililerin bu kısıtlamaları gençleri korumanın bir yolu olarak uyguladıklarını söylüyor. Ayrıca, Xinhua ve diğer Çin devlet medyası, video oyunlarını “manevi afyon” ve “elektronik uyuşturucular” olarak tanımlıyor.

Çin devlet medyası tarafından yayınlanan istatistiklere göre, 18 yaş altı her 10 Çinlinin 6’sı sık sık çevrimiçi video oyunu oynuyor . Her 10 kişiden biri de okul haftasında her gün iki saatten fazlasını mobil cihazlarda çevrimiçi oyunlar oynayarak geçiriyor.

Çin’de bazı ebeveynler, “oyun bozuklukları” ile mücadele etmek için çocuklarını aylarca hiçbir elektronik cihaza izin verilmeyen askeri tarzdaki kamplara göndererek çözüm arıyor. Çinli yetkililer, çevrimiçi oyunların kötüye kullanılmasının çocukların okul ödevlerini ve kişisel gelişimlerini çok fazla etkilediğine ve sağlıklarını etkilediğini söylüyor.

Oyun bağımlılığı nedir?

Western Sydney Üniversitesi’nde dijital sağlık uzmanı ve psikolog olan Joanne Orlando, oyun bağımlılığının kumar bağımlılığına benzediğini söylüyor. Bir boş zaman etkinliğinden zorlayıcı ve yoğun davranışa giden çizgiyi geçtiğinizde, bağımlılık alanına girersiniz.

Dünya Sağlık Örgütü, bir kişinin oyun bağımlılığı teşhisi konulabilmesi için bu üç semptomu da göstermesi gerektiğini söylüyor.

Kontrolü kaybetmek

Okul, aile hayatı, iş, sağlık, sosyal ilişkiler üzerindeki olumsuz etkilere rağmen oyun oynamaya devam etmek. Orlando’ya göre, oyun zamanı bir bağımlılık geliştirmenin göstergesi değil, davranıştır. Çocuk zararlı davranışlar göstermediği sürece, oyun oynamak için harcanan zaman mutlaka bir endişe nedeni değildir.

Bununla birlikte, birçok modern çevrimiçi oyun özellikle çok çekici olacak şekilde tasarlanmıştır; akıllıca tasarlanmış görevler, ödüller; bunlar mümkün olduğunca fazla zaman harcamaya motive eden teşviklerdir. Kendini kontrol edemeyen bazı çocuklar, oyun oynamaya devam edebilirler. Çinli yetkilileri, video oyunlarını abartılı bir şekilde afyonla karşılaştırmasının nedeni bu dopamini ateşleyen tasarım öğeleridir.

Ebeveynler tarafından oyun oynama konusunda bazı sınırlar olması gerektiğini de ekleyen Orlando, ancak, “çevrimiçi video oyunu bağımlılığı geliştiren çocuklarla ilgili olarak, ebeveynler kendi davranışlarını ve ebeveynliklerini incelemeye teşvik ediyor” ifadelerini kullanıyor

Çin hükümetin çabalarına rağmen, çocuklar zekidir ve her zaman bu kısıtlamalardan kurtulmanın yollarını bulacaklardır. Çinli gençlerin yabancı platformlarda bulunan lisanssız oyunlara veya sanal özel ağlarda (VPN’ler) oyun oynamaya devam etmesi muhtemeldir.

Kurallara uymayan şirketlere yaptırım

Çinli çocuklar başka platformlarda çevrimiçi oyun oynamaya devam etmenin bir yolunu bulabilirken, yerel oyun satıcıları büyük darbe aldı. Çin’in en büyük oyun geliştiricileri Tencent ve NetEase’nin hisse fiyatlarının yaklaşık yüzde 10’unu kaybederek on milyarlarca dolarlık piyasa değeri kaybetti.

Çinli yetkililer, bu iki şirkete kara daha az odaklanmaya çağırdı. Xinhua haber ajansı, “Gereksinimlere uymayan şirketler katı bir şekilde cezalandırılacak” ifadelerinin yer aldığı haberlere yer verdi.

Paylaşın

Jüpiter’in Neden Bu Kadar Çok Uydusu Var?

0

Güneş sistemindeki diğer tüm gezegenlerin toplam kütlesinin iki katından daha büyük bir kütleye sahip olan Jüpiter, sayısız uyduyu sahip olmasına yardımcı olacak eşit derecede büyük bir yerçekimi kuvvetine sahiptir.

Haber Merkezi / Gökbilimcilere göre, gaz devinin şu an onaylanmış 79 uydusu var. Bu, Satürn’ün 82 doğrulanmış uydu sayısından daha az. Ancak, gökbilimciler sürekli olarak yenilerini keşfetmeye devam ettikleri için, hangi gezegenin daha çok uyduya sahip olduğu yarışı hala devam ediyor.

Satürn, gökbilimcilerin 20 yeni uydu keşfettiği 2019’da Jüpiter’den bu alanda tacı çaldı. Ancak, Carnegie Bilim Enstitüsü’ne bağlı gökbilimciler tarafından 2017’de Jüpiter çevresinde on iki yeni uydu keşfedildi. Dahası, Jüpiter’in güneş sistemindeki en fazla sayıda uyduya sahip olduğuna inanmak için iyi nedenler var.

Eylül 2020’de British Columbia Üniversitesi’nden gökbilimciler, çapı 800 metrenin üzerinde olan 45 aday uydu belirlediler. Ancak araştırmacılar gökyüzünün yalnızca küçük bir alanını incelediler ve Jüpiter’in yörüngesinde dönen bu küçük uydulardan 600’den fazla olabileceği sonucuna vardılar.

Bu aday uydular şu anda araştırılıyor, bu da yörüngelerini güvenilir bir şekilde doğrulamak için oldukça fazla zaman alacak. Ancak gökbilimciler uydularını kataloglamakla meşgulken, Jüpiter’in neden bu kadar çok uydusunun olduğunu anlamak için iyi bir zaman. Jüpiter’i bu alanda bu kadar özel kılan ne?

Jüpiter’in bu kadar çok uyduya sahip olmasının nedeni, Dünya’ya 300 kat daha büyük bir kütleye sahip olmasının çok ilgisi var. Dünya’nın ilk ve tek uydusu Ay, milyarlarca yıl önce devasa bir proto-gezegenin Dünya’ya çarpmasından sonra oluşmuştur. Ancak çoğu uydu, özellikle de gaz devlerinin çevresindeki, bu kadar heyecan verici bir geçmişe sahip değil.

Güneş’in etrafındaki dönüşünü 11.86 yılda tamamlıyor

Jüpiter ve onun gibi diğer devasa gezegenler, ufacık asteroitlerden volkanik aktiviteye sahip tam teşekküllü mini gezegenlere kadar değişen kayalık nesneleri ‘yakalama’ çekimine sahiptir. Kütlesi sayesinde sadece çok güçlü bir çekim kuvvetine sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda Güneş’ten de oldukça uzaktadır. Güneş’ten Dünya’dan yaklaşık 5 kat daha uzaktadır ve her 11.86 yılda Güneş etrafında tam bir dönüş tamamlar.

Bu mesafe, Jüpiter’in daha büyük bir etki veya kontrol alanı olmasına izin verir, çünkü Güneş’in yerçekimi etkisi uzaklaştıkça zayıflar. Jüpiter’in, Pasiphae ve Sinope’de olduğu gibi, 23,5 milyon mil kadar uzakta yörüngesinde dönen uyduları olması şaşırtıcı değil. Bu arada, güneşe en yakın iki gezegen olan Venüs ve Merkür’ün hiç uydusu yoktur, Dünya’nın ise bir uydusu ve Mars’ın iki küçük uydusu vardır.

Jüpiter’in birçok uydusundan en büyük dördü özellikle öne çıkıyor; Callisto, Io, Europan ve Ganymede; 1610’da ilk keşfeden İtalyan gökbilimci Galileo Galilei’nin onuruna Galile uyduları olarak adlandırılır.

Bu dört uydudan üçü Ay’dan daha büyüktür ve biri Ganymede, güneş sistemindeki en büyük uydudur. Aslında, Jüpiter’in en az 3.100 kilometre çapında olan bu en büyük dört uydusunun tümünü görmek için tek ihtiyacınız olan normal bir teleskop.

Paylaşın

İnsanlar İçin Mars’a Gitmek Güvenli Olacak Mı?

0

İnsanları Mars’a göndermek, bilim insanlarının ve mühendislerin bir dizi teknolojik ve güvenlik engelini aşmasını gerektirecektir. Aşılması gereken engellerden biri de güneşten, uzak yıldızlardan ve farklı galaksilerden gelen parçacık radyasyonunun oluşturduğu risk.

Haber Merkezi / Parçacık radyasyonu, kızıl gezegene gidiş-dönüş bir yolculuk boyunca insan yaşamı için çok ciddi bir tehdit oluşturur mu? Ve Mars görevinin zamanlaması, astronotları ve uzay aracını radyasyondan korumaya yardımcı olabilir mi? Bu iki kilit soruyu yanıtlamak, bu engelin üstesinden gelmek için uzun bir yol kat edildiği anlamına gelir.

Space Weather dergisinde yayınlanan yeni bir makalede, UCLA’dan araştırmacılar da dahil olmak üzere uluslararası bir uzay bilimci ekibi, bu iki soruyu “hayır” ve “evet” olarak yanıtlıyor.

Mars’a yapılacak bir uçuşun en iyi zamanı

Yani, uzay aracının yeterli korumaya sahip olması ve gidiş-dönüş süresinin yaklaşık dört yıldan kısa olması koşuluyla, insanlar Mars’a güvenli bir şekilde seyahat edebilmelidir. Ve Mars’a yapılacak bir insan görevinin zamanlaması gerçekten de bir fark yaratacaktır. Bilim insanları, Mars’a yapılacak bir uçuşun en iyi zamanının, güneş aktivitesinin zirvede olduğu, güneş maksimumu olarak bilinen zaman olacağını belirlediler.

Bilim insanlarının hesaplamaları, Mars’a gidip gelecek uzay aracını güneşten gelen enerjik parçacıklardan korumanın mümkün olacağını gösteriyor, çünkü güneş maksimumu sırasında, uzak galaksilerden gelen en tehlikeli ve enerjik parçacıklar, artan güneş aktivitesi tarafından saptırılıyor.

“Bu uzunlukta bir yolculuk düşünülebilir” diyen araştırma ekibinden jeofizikçi Yuri Shprits’e, “Mars’a uçuş yaklaşık dokuz ay sürüyor, bu nedenle uzay aracının fırlatma zamanlamasına ve mevcut yakıta bağlı olarak, bir insan görevinin gezegene ulaşması ve iki yıldan daha kısa bir sürede Dünya’ya dönmesi makul” diyor.

“Böyle bir görev uygulanabilir”

Shprits, ayrıca, “Bu çalışma, uzay radyasyonunun, uzay aracının ne kadar ağır olabileceği ve fırlatma zamanı konusunda katı sınırlamalar getirmesine ve Mars’a insan misyonları için teknolojik zorluklar ortaya koymasına rağmen, böyle bir görevin uygulanabilir olduğunu gösteriyor” dedi.

Araştırmacılar, dört yıldan daha uzun olmayan bir görev öneriyorlar çünkü daha uzun bir yolculuk, astronotları gidiş-dönüş sırasında tehlikeli derecede yüksek miktarda radyasyona maruz bırakacak.

Shprits ve meslektaşları, parçacık radyasyonun Mars’a yolculuk sırasında, vücudun farklı organları üzerindeki değişen etkileri de dahil olmak üzere, nasıl etkileyeceğini araştırdılar.

Araştırmada, nispeten kalın malzemeden yapılmış bir uzay aracı kalkanına sahip olmanın astronotları radyasyondan korumaya yardımcı olabileceğini, ancak kalkan çok kalınsa, maruz kaldıkları ikincil radyasyon miktarını gerçekten artırabileceğini belirlendi.

“Uzaydaki iki ana tehlikeli radyasyon türü, güneş enerjili parçacıklar ve galaktik kozmik ışınlardır; her birinin yoğunluğu güneş aktivitesine bağlıdır” diyen Shprits, galaktik kozmik ışın aktivitesinin güneş aktivitesinin zirvesinden sonraki altı ila 12 ay içinde en düşük olduğunu, güneş enerjili parçacıkların yoğunluğunun güneş maksimumu sırasında en yüksek olduğunu söyledi.

Paylaşın

Dişi Sinekkuşları, Erkek Gibi Görünerek Tacizden Kaçıyor!

0

İster insan ister hayvan olun, taciz kabul edilemez. Yine de, dişi sinek kuşları da dahil olmak üzere birçok canlının başına gelen bir şey. Yapılan yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre, sık sık erkek sinek kuşları tarafından taciz edilen dişi sinek kuşları buna bir çözüm bulmuş gibi.

Haber Merkezi / Sinekkuşlarını arkadaş canlısı ve sevimli olarak düşünme eğilimindeyiz ama onların dünyası aslında çok sert geçiyor. Örneğin, erkek sinekkuşları, dişi sinekkuşlarına çoğu zaman bir zorba gibi davranıyor.

Erkek sinekkuşları, bir dişi gördüğünde gagalar veya çarparak taciz ederler. Bu durum bazen seksle, bazen sadece baskınlık iddiası veya beslenmeyle ilgili.

Görünüşe göre, dişi sinekkuşları bu sorunu aşmanın bir yolunu bulmuş. Dişi sinekkuşları bu sorunu aşmak için zamanla, erkek sinek kuşlarına benzeyen bir dış görünüş geliştirmişler.

Washington Üniversitesi’nde bir biyolog olan Jay Falk’ın öncülük ettiği ekibin yaptığı yeni bir çalışmada, erkek sinekkuşları ve erkeğe benzeyen dişi sinekkuşları uyum içinde yaşıyor gibi görünüyor.

Falk ve ekibi,, sinekkuşlarının dış görünüşlerine göre nasıl etkileşime girdiğini görmek için bir deney yapmaya karar verir. Deneyde, sinekkuşlarını çekmek için nektarlı bir yemlik kullanıldı; sinekkuşlarının etkileşimlerini nasıl değiştirebileceklerini anlatmak için içi doldurulmuş sinek kuşları eklendi.

Falk ve ekibi, doldurulmuş ve gerçek sinekkuşları arasındaki saldırganlık eylemlerine baktıklarında, içi doldurulmuş renksiz dişilerin, içi doldurulmuş renkli dişilerden çok daha fazla saldırıya uğradığını buldular.

Falk, araştırmanın bulgularına ilişkin yaptığı değerlendirmede, bazı saldırıların cinsel çekimden kaynaklandığını ve erkeklerin mümkün olduğu kadar çok dişiyle çiftleşmek istediğini söyledi.

Falk, açıklamasının devamında, “Ancak açlık da dahil olmak üzere başka nedenler de var. Sinekkuşları, çok yüksek metabolik hızları nedeniyle her zaman yiyecek ararlar, bu yüzden çok arzu edilen miktarı elde etmek için birbirleriyle kavga ederler” dedi.

Washington Üniversitesi’nde bir biyolog olan Jay Falk, Orta Amerika’da yaşayan sinekkuşlarının bir türü olan beyaz boyunlu jakoben sinekkuşları (Florisuga Mellivora) üzerinde uzun süredir çalışıyor. Çalışma Current Biology dergisinde yayınlandı .

Paylaşın

Eşcinselliğin Evrimsel Açıklaması Nedir?

0

Görünüşte göre eşcinsel davranış ve Darwin’in evrim teorisi pek uyuşmuyor. Yine de aynı cinsiyetten davranış, dünya genelindeki insan popülasyonları arasında oldukça yaygın. Nature Human Behavior’da yayınlanan yeni bir araştırmada, genomlarımızda bu paradoksu çözebilecek zorlayıcı ipuçları buldular

Haber Merkezi / Queensland Üniversitesi Psikoloji Okulu’nda Doçent olan Brendan Zietsch liderliğindeki bilim insanlarının bulgularına göre, bazı bireylerde eşcinselliği tetikleyebilen genler, heteroseksüel bireylerin üremesini arttırabilirler. Başka bir deyişle, bazı insanlara evrimsel olarak avantajlı etkiler sunan genler, istenmeyen bir etki olarak sonraki nesillerde eşcinsel döllere neden olabilirler.

Bilim insanları, araştırmaları için, aynı cinsiyetten cinsel davranışlarla ilişkili genetik etkileri, çok sayıda genetik ve sağlık bilgisi içeren 477.522 kişiden oluşan bir veri üzerinden analiz ettiler.

358.426 kişiden oluşan bir örneklemde karşı cinsten cinsel davranış için aynı analizi yaptılar. Karşı cinsten veri setindeki katılımcılar, yaşamları boyunca kaç tane cinsel partnerleri olduğunu söylediler. Karşı cinsten cinsel partnerlerin sayısı, evrim sırasında daha fazla çocuğa yol açacak olan çiftleşme başarısının bir göstergesidir.

Bilim insanları, iki değişkenle ilişkili milyonlarca bireysel genetik varyantı araştırdılar; İnsanların hiç aynı cinsiyetten bir partneri olup olmadığı ve yaşamları boyunca kaç partneri olduğu gibi. Her değişken, genom boyunca yayılmış birçok ilişkili genetik varyanta sahipti. Ve bu varyantların her birinin küçük bir etkisi olsa da, toplamdaki etkileri önemliydi.

Sonuçlar büyük ölçüde benzer

Sonuç olarak, bu analiz, aynı cinsiyetten bir partnere sahip olmakla ilişkili genetik etkilerin, aynı cinsiyetten davranışlarda bulunmamış kişiler arasında daha fazla karşı cinsten partnere sahip olmakla da ilişkili olduğunu gösterdi.

Bilim insanları, sonuçları doğrulamak için çalışma koşullarını daraltarak bulgularını tekrarladılar. Spesifik olarak, aynı analizi ağırlıklı olarak veya yalnızca aynı cinsiyetten partnerleri olan bir birey örneği üzerinde gerçekleştirdiler. Sonuçlar büyük ölçüde benzer oldu.

Bilim insanları son olarak, fiziksel çekiciliğin, risk alma eğiliminin ve deneyime açıklığın da sonuçları etkileyip etkilemediğini test etti.

Brendan Zietsch, araştırmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Başka bir deyişle, bu değişkenlerle ilişkili genler hem aynı cinsiyetten cinsel davranışla hem de heteroseksüellerde karşı cinsten partnerlerle ilişkilendirilebilir mi? Her durumda, bu değişkenler için önemli bir rolü destekleyen kanıtlar bulduk, ancak ana sonuçların çoğu açıklanamadı. Dolayısıyla, bu genlerin tam olarak nasıl evrimsel bir avantaj sağladığına dair hala sağlam bir teorimiz yok. Ancak, bir kişiyi genel anlamda ‘daha çekici’ yapan karmaşık faktörlerin bir karışımı olabilir,” dedi ve şöyle devam etti;

“Bu bulgular aynı zamanda evrimsel bir bilgisayar simülasyonu tarafından da doğrulandı. Tabii ki, bu konudaki son söz bu değil. Önemli sınırlamalar, genel popülasyonu temsil etmeyebilecek Batılı beyaz katılımcıları içeren örnekleri içerir. İkincisi, bugün bireylerde bildirilen karşı cinsten cinsel partnerlerin sayısı, evrimsel geçmişimizdeki aynı üreme avantajını yansıtmayabilir. Öyle olsa bile, bu hipotez, şimdiye kadar önerilen insanlarda aynı cinsiyetten davranış için en sağlam açıklama gibi görünüyor.”

“Politik hassasiyetler nedeniyle…”

“Bazı insanların, aynı cinsiyetten cinsel davranışların genetiği ve evrimi gibi hassas konuları incelemenin uygunsuz olduğuna inandığının farkındayım. Benim bakış açım, insan davranışı biliminin insan doğasının gizemlerine ışık tutmayı amaçladığı ve bunun ortak noktalarımızı ve farklılıklarımızı şekillendiren faktörleri anlamayı içerdiğidir” diyen Zietsch. “Politik hassasiyetler nedeniyle cinsel tercih veya benzeri konuları incelemekten kaçınsaydık, normal insan çeşitliliğinin bu önemli yönlerini karanlıkta bırakırdık” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

Karıncaları Olağanüstü Kazıcılar Yapan Nedir?

0

Karıncalar hakkında bildiğimiz bir şey varsa, o da, karmaşık bir tünel ağıyla birbirine bağlanan çok katmanlı yuvalar inşa edebilen olağanüstü kazıcılar olduklarıdır. Şimdi, bir grup araştırmacı, karıncaların tünellerini inşa etme sürecini daha iyi anlamak için X-ışını görüntülemeyi kullandı; bulgular inanılmaz.

Haber Merkezi / Bilim insanları, uzun zamandır karıncalarla ilgileniyorlar ve kolektif davranışlarını inceliyorlar. Karıncalar, kolonilerini korumak için kendilerini verimli bir toplulukta örgütleyebilen sosyal böceklerdir; birbirinden iyi aralıklı birkaç karınca birey gibi davranırken, birbirine yakın bir grup karınca daha çok katı ve sıvı özelliklere sahip tek bir birim gibi davranır.

California Teknoloji Enstitüsü’nde (Caltech) bir mühendis olan José Andrade, karınca yuvası sanatı örneklerini gördükten sonra tünel karıncalarını daha fazla keşfetmek için harekete geçti. Bir karınca yuvasının örneğini gördüğünü ve ne muhteşem bir yapı diye düşündüğünü söyleyen Andrade, “Karıncaların nasıl kazılacağını bilip bilmediğini merak ettim” dedi.

Andrade, araştırmaya nasıl başladıklarına ilişkin yaptığı açıklamada “Ne yaptıklarını bilip bilmediklerini sormak için hiçbir karıncayla görüşmedik, ancak kasıtlı bir şekilde kazdıkları hipoteziyle başladık” ifadelerini kullandı.

Uzun bir süreç

İlk adım, karıncaları yetiştirmek ve onlarla nasıl çalışılacağını öğrenmekti. Ancak bir yıldan fazla süren çok uzun bir ilk adımdı. Karıncaların daha sonra bir X-ray görüntüleyiciye yüklenecek olan küçük toprak kaplarını kazmasını sağlamak için çok fazla deneme yanılmaya neden oldu.

Araştırma sırasında karıncaların kaprisli olduklarını öğrendiklerini belirten Andrade, “Bu karıncaları bir kaba koyduğumuzda, bazıları hemen kazmaya başlardı ve inanılmaz ilerlemeyi sağlarlardı. Bazıları ise, saatler hiç kazmıyorlardı. Bazıları da bir süre kazıyor ve sonra durup ara veriyordu” dedi.

Sonunda her şeyi ayarladıklarında, araştırmacılar bardakları alıp içindeki tüm tünellerin 3 boyutlu taramasını yaratan bir teknik kullanarak röntgen çekti. Bu, simülasyonlar oluşturmalarına ve karıncaların tünellerini yüzeyin daha da altına genişlettiklerinde kaydettikleri ilerlemeyi göstermelerine ve davranışlarında birkaç kalıp belirlemelerini sağladı.

Karıncalar, tünellerini bardakların iç kısmı boyunca kazdılar; mümkün olduğunca düz ve dik olarak, durma açısı olarak bilinen noktaya kadar. Bu, taneli bir malzemenin çökmeden önce yığılabileceği en dik açıdır. Araştırmacılar ayrıca tünellerin fiziği hakkında bir şeyler keşfettiler. Karıncalar toprak tanelerini çıkarırken, tünel içindeki ve çevresindeki parçacıkların tüm fiziksel etkileşimlerini değiştiriyorlar.

Peki ya ilk hipotezleri? Karıncalar gerçekten ne yaptıklarını biliyorlar mı? Araştırmaya göre öyle değil. Andrade, araştırmanın sonucuna ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Kumda sistematik olarak yumuşak noktalar aramadılar. Aksine, fizik yasalarına göre kazmak için çalıştılar” ifadelerini kullandı. Araştırma PNAS dergisinde yayınlandı.

Paylaşın

Cep telefonuna ara vermek için 5 neden

0

Akıllı telefonların hayatımızı kolaylaştırdığı inkar edilemez. Dünyanın öbür ucunda oturan bir insanla sadece bir tuşa dokunarak iletişime geçebiliyor ve internetten her türlü bilgiyi saniyeler içinde bulabiliyoruz. Bir başka gerçek de, cep telefonlarının ciddi sağlık riskleriyle karşı karşıya getirmesidir.

Haber Merkezi / Cep telefonlarında uzun süre gezinmek, boyun rahatsızlıklarına ve kuru gözlere neden olabilir. Cep telefonlarının verdiği sağlık hasarları sadece fiziksel sağlığınızla sınırlı kalmaz. Çevrimiçi ortamda çok fazla kalmak stres düzeyini ve güvensizliği artırabilir. İşte cep telefonlarına ara vermek için beş geçerli neden;

Gözlerinize zarar verir;

İnsan gözleri oldukça hassastır ve cep telefonunun mavi ekranı, sınırlı kullanılmadığı takdirde kolayca gözlere zarar verebilir. Cep telefonu ekranı fotoreseptör hasarına, baş ağrısına, bulanık görmeye ve hatta kuru gözlere neden olabilir. Belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, cep telefonunuzun bunlardan sorumlu olma ihtimali vardır. Gözlerinize için bir mola verin, sizden 20 m uzaktaki bir şeye odaklanın ve cep telefonunun verdiği hasarı en aza indirmek için düzenli olarak göz kontrolü yapın.

Karpal tünel ve selfie bilek sorunu;

Akıllı telefonunuzu günde 5-6 saat kullanırsanız ileride bu rahatsızlıklardan muzdarip olabilirsiniz. Araştırmalar, hem karpal tünel hem de selfie bilek rahatsızlığının gençler arasında büyüyen bir sorun olduğunu gösteriyor. Bu rahatsızlıklar bilek ağrısı, uyuşma, karıncalanma hissi ve iğne batması gibi sorunlara yol açabilir. Belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, doktorunuzla görüşün ve ekran sürenizi azaltın. Sırt ağrısı ve boyun ağrısı, aşırı cep telefonu kullanımıyla ilişkili diğer sorunlardır.

Cilt çatlaklarına neden olabilir;

Cep telefonlarının çeşitli mikrop ve bakterilere ev sahipliği yaptığını gösteren birkaç çalışma var. Bu patojenler cildinize bulaşabilir ve cilt ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Telefonu kulaklarınıza veya yanağınıza yakın tuttuğunuzda, mikroplar cildinize geçer ve cilt lekelerine ve sivilcelerin çıkmasına neden olabilir. Erken yaşlanma bile aşırı cep telefonu kullanımının bir işaretidir. Riski azaltmak için telefonunuzu düzenli olarak alkollü mendillerle temizleyin.

Uyku düzeninizi bozabilir;

Vücudunuzun normal ve sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için düzenli olarak 7-8 saat uyumanız gerekir. Ancak aşırı cep telefonu kullanımı nedeniyle birçok kişi uykusuzluk sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Ya cep telefonlarının ekranına bakarak uyukluyorlar ya da yatma saatinden sonra dönüp duruyorlar. Düzensiz bir uyku düzeni sizi huysuz yapabileceği gibi aşırı yemek yemenize de neden olabilir.

Stresli hissetmenize neden olabilir;

Cep telefonlarının sizi daha stresli hissettirmesinin iki nedeni vardır. Birincisi uykusuzluktan, ikincisi internetten aşırı bilgi tüketiminden dolayı. İster sosyal medya hesabınızda, ister internette geziniyor olun, ikisi de zamanla bunalmış hissetmenize neden olabilir ve kortizol seviyesini yükseltebilir. Cep Telefonu bağımlılığı ayrıca kaygı, depresyona da yol açabilir.

Gün boyu cep telefonuna bakmaktan kaçınmak kesinlikle kolay değil. Bu nedenle, ekran başında geçirdiğiniz süreyi kısaltmanıza yardımcı olacak bazı temel kurallar belirleyin:

  • Yemek yerken telefonunuzu göremeyeceğiniz bir yere koyun
  • Sabah ilk iş olarak telefonunuza bakmayın
  • Yatmadan önce sosyal medya zaman gezinmeyin
  • Yatmadan en az 3 saat önce cep telefonunu kullanmayı bırakın
Paylaşın

Mars’ta Koloni Kurmanın Anahtarı: Mağara Girişleri

0

Mars’ın bu kadar ıssız, çorak bir manzara olmasının nedenleri var. Ne kalın bir atmosfere ne de bir manyetik alana sahip olan Kızıl Gezegenin yüzeyi, Dünya’da görülenden 900 kat daha fazla radyasyonla her gün bombalanıyor. Ancak bazı yerler korunaklı. Yeni araştırmalar, mağara girişlerinin normalde Mars’ı vuran zararlı radyasyondan korunduğunu buldu.

Haber Merkezi / Bu, onları hem gelecekteki yerleşim yerleri hem de uzaylı yaşam belirtileri aramak için yapılan robotik görevler için ideal hale getirebilir. Son on yıldaki uzay araştırmalarındaki inanılmaz ilerlemelere rağmen, bu yüzyılda Mars’a yerleşme fikrini ciddiye alacaksak, üstesinden gelinmesi gereken birçok zorluk var. Tabii tek yönlü intihar görevlerinden hoşlanmıyorsak!

Mars’a ayak basmaya cesaret edecek kadar cesur herhangi bir astronotu öldürecek çevresel tehlikeler açısından sıkıntısı yok. Birincisi, gezegen Dünya’nın deniz seviyesindeki basıncının sadece %0.7’sine sahip, yani Mars’a gidecek herhangi bir insan tam basınçlı bir elbise giymeli veya basınç kontrollü bir odanın içinde durmalı, aksi halde oksijen kan dolaşımından akmaz, vücut şişer ve kanar.

Sonra birde radyasyon sorunu var. Mars, Güneş’e Dünya’dan daha uzaktadır ve Dünya’daki benzer bir görülen görülen metrekare başına enerjinin kabaca %60’ını alır. Ancak Mars’ın enerjik parçacıkları saptıracak bir manyetik alanı olmadığından, kağıt inceliğinde atmosferle birleştiğinde, yüzeyi Dünya’dan çok daha yüksek radyasyon seviyelerine maruz kalmakta. Ayrıca, kozmik ışınlara ve güneş rüzgarına da düzenli maruz kalmanın yanı sıra, güçlü güneş patlamaları nedeniyle ara sıra ölümcül radyasyon patlamaları da maruz kalmakta.

Mars Odyssey sondası tarafından yapılan ölçümler, Mars’ta devam eden radyasyon seviyelerinin, Uluslararası Uzay İstasyonunda astronotların deneyimlediğinden en az 2,5 kat daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu, günde yaklaşık 22 milirad eder ve bu da yılda 8000 milirad (8 rad)’a eşittir. Karşılaştırma için, yeryüzündeki insanlar ortalama 0,62 rad/yıl’a maruz kalmaktadır.

Kızıl Gezegeni kolonileştirmeye yönelik herhangi bir girişim, radyasyona maruz kalmanın minimumda tutulmasını sağlayacak önlemler gerektirecektir. Şimdiye kadar önerilen fikirlerin bazıları, seramikle kaplanmış şişirilebilir modüller kullanılarak doğrudan zemine inşa edilmiş habitatları veya hatta yer üstü habitatları içeriyor.

“Yeterli koruma sağlayabilir”

Ancak, halihazırda mevcut olan doğal barınaklardan yararlanmak daha iyi bir fikir olabilir. Mars, yüzeyinde derin çukurlar, mağaralar ve lav tüpü yapıları bulunmakta. İspanya Ulusal Havacılık ve Uzay Teknolojisi Enstitüsü’nde Daniel Viúdez-Moreiras liderliğindeki araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre , bu mağaraların çoğu insan yerleşimcilere yeterli koruma sağlayabilir.

Araştırmacılar, mağaralar ve girişleri, çoğunlukla yüzeyde bulunan zararlı iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyondan doğal korumaları nedeniyle, yaşam kanıtlarını koruyabilecek yaşanabilir ortamlar ve bölgeler olarak önerdiler.

Araştırmacılar, “Mağara girişlerinin sayısal simülasyonları, yıl boyunca ve gezegenin herhangi bir yerinde, hem maksimum anlık hem de kümülatif dozlarda UV radyasyonunda iki büyüklükten daha fazla bir azalma olduğunu gösteriyor” dedi.

Araştırmacılar, Mars mağaralarındaki UV radyasyon seviyelerinin bazı durumlarda yüzeyde bulunan değerlerin ~%2’si olduğunu buldular.

Dahası, aktif radyasyon miktarı, Dünya benzeri fotosentez için gereken minimumdan hala daha yüksektir. Başka bir deyişle, mağara girişleri hem insanları hem de bitki besin kaynaklarını barındırabilir. Bununla birlikte, kanserle ilişkili elektromanyetik radyasyon türü olan iyonlaştırıcı radyasyonun UV radyasyonu ile aynı şekilde engellenip engellenmediği açık değildir.

Viúdez-Moreiras, “İyonlaştırıcı radyasyon, UV radyasyonu ile tam olarak aynı davranışı göstermiyor. Ancak, iyonlaştırıcı radyasyonun çukur kraterlerde ve mağara tavan pencerelerinde de güçlü bir şekilde zayıflamasını bekliyoruz” dedi.

“Tharsis şehri”

Mars Odyssey’in termal emisyon görüntüleme sistemi (THEMIS) ile birlikte Mars Reconnaissance Orbiter Context Camera sistemi (CTX) gibi cihazlar tarafından son birkaç on yılda kaydedilen yüksek çözünürlüklü yüzey görüntüleme verileri , Tharsis çıkıntısının en iyi bölge olabileceğini düşündürmektedir.

Mars’taki mağara adayları. Arsia Mons, Pavonis Mons ve Ascraeus Mons olmak üzere üç devasa kalkan volkanı da içeren bu bölgede 1000’den fazla uygun mağara tespit edilmiştir. Tharsis şehri, Mars’taki ilk insan yerleşimi için harika bir isim gibi görünüyor.

Paylaşın

Jüpiter’in ‘Enerji Krizinin’ Arkasındaki Sır

0

Yeni bir araştırma, Jüpiter’in onlarca yıldır gökbilimcileri şaşırtan ‘enerji krizinin’ çözümünü ortaya çıkardı. Gökbilimciler, gaz devinin üst atmosferinin ayrıntılı bir küresel haritasını oluşturdular ve Jüpiter’in güçlü auroralarının gezegen çapında ısıtma sağlamaktan sorumlu olduğunu doğruladılar.

Haber Merkezi / Nature’da yayınlanan yeni araştırma , Jüpiter’in on yıllardır astronomları şaşırtan ‘enerji krizi’nin çözümünü ortaya çıkardı.

Hawai’deki Keck Gözlemevi’nden gelen verileri kullanan gökbilimciler, gaz devinin üst atmosferinin en ayrıntılı ancak küresel haritasını oluşturdular ve ilk kez Jüpiter’in güçlü auroralarının gezegen çapında ısıtma sağlamaktan sorumlu olduğunu doğruladılar.

Araştırma ekibinden Dr James O’Donoghue, araştırmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “İlk olarak Leicester Üniversitesi’nde Jüpiter’in en üst atmosferinin küresel bir ısı haritasını oluşturmaya çalıştık. Sinyal, o zamanlar Jüpiter’in kutup bölgelerinin dışında herhangi bir şeyi ortaya çıkaracak kadar parlak değildi, ancak bu çalışmadan öğrendiğimiz derslerle bunu başardık.” ifadelerini kullandı.

Açıklamasına, “Keck teleskopunu kullanarak olağanüstü ayrıntılı sıcaklık haritaları ürettik. Önceki çalışmalardan beklendiği gibi, aurora içinde sıcaklıkların çok yüksek başladığını gördük, ancak şimdi Jüpiter’in aurora alanının yüzde 10’dan daha azını kaplamasına rağmen gözlemleyebiliyoruz. gezegen, her şeyi ısıtıyor gibi görünüyor” ifadeleriyle devam eden O’Donoghue, “Bu araştırma, Leicester’da başladı ve Japonya’daki JAXA’da sona ermeden önce Boston Üniversitesi ve NASA’da devam etti. NASA’nın Jüpiter yörüngesindeki Juno uzay aracından ve JAXA’nın bir gözlemevi olan Hisaki uzay aracından elde edilen veriler bu çalışmayı başarılı kıldı” dedi.

Araştırma ekibindeki bir diğer gök bilimci Dr Stallard’da araştırmaya ilişkin şunları söyledi; Dev gezegenin tepesindeki ince atmosferde çok uzun süredir devam eden bir bilmece var. Son 50 yılda, her Jüpiter uzay görevinde, yer tabanlı gözlemlerle birlikte, sürekli olarak ekvator sıcaklıklarını çok fazla sıcak olarak ölçtük.

Bu ‘enerji krizi’ uzun süredir devam eden bir sorundu; modeller, auroradan ısının nasıl aktığını düzgün bir şekilde modelleyemiyor mu, yoksa ekvator yakınında bilinmeyen başka bir ısı kaynağı var mı? Bu araştırma, bu bölgeyi benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla nasıl haritaladığımızı açıklıyor ve Jüpiter’de ekvatoral ısıtmanın doğrudan auroral ısıtma ile ilişkili olduğunu gösterdi.”

Aurora, yüklü parçacıklar bir gezegenin manyetik alanına yakalandığında meydana gelir. Bunlar, ışık ve enerjiyi serbest bırakmak için atmosferdeki atomlara ve moleküllere çarparak gezegenin manyetik kutuplarına doğru alan çizgileri boyunca spiraller çizerler. Jüpiter’de, volkanik uydusu Io’dan fışkıran malzeme, Güneş Sistemi’ndeki en güçlü auroraya ve gezegenin kutup bölgelerinde muazzam ısınmaya yol açıyor.

Jovian auroraları uzun zamandır gezegenin atmosferini ısıtmak için başlıca aday olmasına rağmen, gözlemler şimdiye kadar bunu doğrulayamamıştı. Üst atmosferik sıcaklığın önceki haritaları, yalnızca birkaç pikselden oluşan görüntüler kullanılarak oluşturulmuştur. Bu, gezegen genelinde sıcaklığın nasıl değişebileceğini görmek için yeterli bir çözünürlük değildi, sadece ekstra ısının kaynağına dair birkaç ipucu veriyordu.

Araştırmacılar, farklı uzamsal çözünürlüklerde atmosferik sıcaklığın beş haritasını oluşturdular; en yüksek çözünürlüklü harita, iki derece boylam ‘yüksek’ ve iki derece enlem ‘geniş’ kareler için ortalama sıcaklık ölçümünü gösteriyor. Gök bilimciler 10.000’den fazla bireysel veri noktasını taradı, yalnızca yüzde beşten daha az bir belirsizliğe sahip noktaları haritaladı.

Gaz devlerinin atmosferlerinin modelleri, ekvatordan kutuplara doğru çekilen ve kutup bölgelerinde alt atmosferde biriken ısı enerjisiyle dev bir buzdolabı gibi çalıştıklarını öne sürüyor. Bu yeni bulgular, hızla değişen auroraların, kutup yönündeki akışa karşı enerji dalgalarını harekete geçirebileceğini ve ısının ekvatora ulaşmasına izin verebileceğini gösteriyor.

Leicester Üniversitesi’ndeki uzay bilimciler, Jüpiter’in atmosferik ısınmasının ardındaki mekanizmayı ortaya çıkarmak için Japon Uzay Ajansı (JAXA), Boston Üniversitesi, NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Ulusal Bilgi ve İletişim Teknolojileri Enstitüsü’nden (NICT) meslektaşlarıyla birlikte çalıştı.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos