Böbrek Üstü Bezleri (Adrenal Bezler) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi
Böbrek Üstü Bezleri (Adrenal Bezler), böbreklerin üst kısımlarına yapışmış olarak bulunan sarımtrak renkli olan iki bezdir. Diğer endokrin bezlerde olduğu gibi kan damarı bakımından zengin olan bu bezlerin böbreklerle doğrudan bir ilişkisi yoktur.
Adrenal Bezler (Böbrek Üstü Bezleri) ,yapısı ve salgıladığı hormonları farklı olan 2 tabakadan meydana gelir. Adrenal Bezlerin pembemsi görünümündeki dış kısmına kabuk (Adrenal Korteks) iç kısmına ise öz bölgesi (Adrenal Medulla) denir.
Korteks hormonlarının az salgılanması durumunda kandaki ACTH miktarı artar. Bu durumda deri tunç rengini alır,kan basıncı azalır,iştahsızlık artar,kaslarda zayıflama ve genel halsizlik görülür. Sodyum ve klorun dışarı atılması artarken vücut sıvısında potasyum miktarı artar.
Bu bezlerin kabuk kısmından hormon salgılanması hipofizin ön lobundan salgılanan ACTH hormonu ile düzenlenir.
Böbrek Üstü Bezi bozulma nedenleri
Böbrek Üstü Bezinin doğru bir şekilde çalışmamasının çeşitli nedenleri olabilir. Bu durum Böbrek Üstü Bezinden kaynaklanabileceği gibi vücudun başka bir bölgesinde sorunun temelini oluşturabilir. Beyinde bulunan hipofiz bezlerinde sorun olması halinde Böbrek Üstü Bezinin çalışmasını sağlayan hormonları üretemez.
Böylece Böbrek Üstü Bezlerinde sorun ortaya çıkabilir. Böbrek Üstü Bezinde meydana gelen hastalık ya da enfeksiyondan kaynaklı olarak da sorun meydana gelebilir. Aşırı çalışması ya da az çalışması sorun oluşturabilir.
Böbrek Üstü Bezi hastalıkları nelerdir?
Cushing Sendromu
Vücudun gereğinden fazla kortizol üretmesi cushing sendromuna yol açmaktadır. Kortizol böbreküstü bezi aracılığı ile üretilen bir hormondur ve günlük yaşamın devamı için gereklidir. Bu hormon uyku düzeninin ayarlanmasında ve stresli olaylara cevap vermede vücuda yardımcı olmaktadır. Kortizol hormonunun aşırı şekilde üretilmesi tüm vücuda zarar verebilir.
Böbrek Üstü Bezi Kanseri
Böbrek Üstü Bezinin kanseri çok nadir olarak görülen bir hastalıktır. 2 milyon kişiden birinde görülen bu hastalık, hormonların aşırı üretimi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Kanser ile beraber kortizol ve Böbrek Üstü Bezinden kaynaklanan hormonlar fazla üretilebilir. Vücudun verdiği tepki hormon fazlalığına bağlı olarak değişmektedir.
Hiperaldosteronism
Potasyum ve sodyum düzeyini kontrol eden aldosteronun gereğinden fazla salgılanması ile ortaya çıkan bir Böbrek Üstü Bezi hastalığıdır. Yüksek tansiyona neden olur. Genellikle 30-50 yaş aralığında bulunan kadınlarda görülür. Bu hastalık Böbrek Üstü Bezinde ortaya çıkan tümörden kaynaklanmaktadır.
Sodyum kaybı ve potasyum kaybına neden olmaktadır. Hiperaldosteronism nedeniyle yattıktan hemen sonra kalkma ile beraber gelişen kan basıncı azalışı da görülmektedir. Diğer belirtileri arasında aşırı su içme, kabızlık, aşırı tuvalete çıkma, baş ağrısı ve kas güçsüzlüğü bulunmaktadır. Bazı hastalarda ise hiçbir şekilde belirti gözlenmez.
Böbrek Üstü Bezinin tedavisi nasıl yapılır?
Hastalıkların tedavisi görülen semptomlara göre değişiklik göstermektedir. Tedavinin şekline doktor ile beraber karar vermek gereklidir. Böbrek Üstü Bezi tümörünün tedavisinde ameliyat yapılmaktadır. Tümörün iyi huylu olma durumuna, kanser olup olmadığına ve boyutuna göre gerekli tedavi yöntemi uygulanmaktadır.
Cerrahi yöntemler arasında robotik cerrahi, açık cerrahi ve laparoskopik cerrahi bulunmaktadır. En uygun cerrahi yöntem seçilerek hasta tedavi edilir. Yapılan ameliyatla tümör ve tümörü çevreleyen doku çıkarılır.
