Batman: Hallan Çemi Höyüğü
Hallan Çemi Höyüğü; Batman’ın Kozluk İlçesi, Kaletepe (Dahlıkê) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Kaletepe Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Höyük, Kaletepe Köyünün kuş uçumu 1.5 km güneyinde Batman Barajı göl alanının batı kıyısındadır. Kaletepe köyü, Kozluk İlçe Merkezinin kuş ucumu 22.74 km kuzeybatısındadır.
Hallan Çemi Höyük, göl alanı içinde kalacağı için M. Rosenberg ve H. Togul tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında 1990 yılında keşfedilmiştir. Bölgede yapılan incelemelerde yontma taş aletler ve bezemeli taş kaplar bulunmuştur.
Bunun üzerine Rosenberg başkanlığında, ABD’deki Delawere Üniversitesi, ODTÜ TEKDAM (Aşağı Fırat Eski Eserleri Kurtarma ve Değerlendirme Araştırma Merkezi) ve Diyarbakır Müzesi tarafından 1990-94 yıllarında dört sezonluk kazı çalışmaları yapılmıştır.
Yapılan kazı çalışmaları sonucunda ve radyokarbon analizlerine göre Hallan Çemi, Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’a (PPN) bir başka deyişle MÖ 11. binyıldan itibaren yerleşim gördüğü anlaşılmaktadır.
Günümüzde Batman baraj suyunun belirli dönemlerde yükselmesinden dolayı höyük tamamıyla su altında kalmaktadır. Suyun geri çekildiği dönemlerde ise açığa çıkan höyüğün sınırlarında, yüzeyde havanelleri, ezgi taşları, taş kap parçaları, biley taşları, kemik aletler ve kemik amulet gibi buluntulara açığa çıkmaktadır.