Bartonelloz Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Bartonelloz, Bartonella cinsine ait bakterilerin neden olduğu, ortaya çıkan bir bulaşıcı hastalık grubudur. Bartonella , pireler, bitler veya tatarcıklar dahil olmak üzere esas olarak taşıyıcılar (vektörler) tarafından bulaşan en az 22 adlandırılmış bakteri türü içerir. 

Haber Merkezi / Hem evcil hem de vahşi hayvanlar bu vektörler tarafından Bartonella türleri ( Bartonella spp) ile enfekte edilebilir. Bartonella türleri arasında en az 14’ü hayvanlardan insanlara bulaşabilen hastalıklarla (zoonotik hastalık) ilişkilendirilmiştir. Bu zoonotik türlerden birkaçı insanlara refakatçi hayvanlar (köpekler ve kediler) tarafından, tipik olarak bir ısırık veya tırmalama yoluyla bulaşabilir.

Bartonella spp bakterilerinden birinin neden olduğu tanımlanan insan hastalıkları arasında kedi tırmığı hastalığı ( Bartonella henselae ), Leş hastalığı ( Bartonella bacilliformis ) ve siper ateşi ( Bartonella quintana) yer alır.). Bartonella türleri ayrıca deri (basiller anjiyomatozis), karaciğer (peliosis hepatis), kalp (endokardit), göz (nöroretinis), kan (bakteriyemi) ve beyin (ensefalit) hastalıklarıyla ilişkilendirilmiştir.

Bartonella enfeksiyonu her zaman aşikar hastalığa neden olmaz. Bir dizi çalışma, Bartonella testi pozitif (seropozitif) olan ancak bilinen tipik Bartonella semptomları öyküsü olmayan klinik olarak sağlıklı insanları saptamıştır. Hastalananlar genellikle tedavi olmaksızın sona erme eğiliminde olan (kendi kendini sınırlayan) hafif hastalık geliştirir.

Ancak Bartonella bazı kişilerde ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Kanser için bağışıklığı baskılayıcı tedavi görenler, organ nakli hastaları ve HIV/AIDS’li kişiler gibi bağışıklığı baskılanmış hastaların ciddi, yaşamı tehdit eden hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir.

İnsanlarda Bartonella türlerinden birinin neden olduğu tespit edilen hastalıklar arasında Kedi Tırmığı Hastalığı, Oroya Ateşi ve Siper Ateşi yer alır.

Kedi tırmığı hastalığı: Bartonella henselae’nin ( B. henselae ) neden olduğu CSD , semptomları hafif ila şiddetli arasında değişebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Çoğu hastada hastalık tedavi olmaksızın 2-4 ay içinde kendiliğinden düzelse de, ciddi vakaları olan kişilerde ve/veya HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda antibiyotik tedavisi önerilir.

Oroya Ateşi: Bartonella bacilliforminin ( B. bacilliformis ) neden olduğu Oroya Ateşi, başlangıçta yalnızca Peru And Dağları’nda meydana geldiği düşünülen nadir bir bulaşıcı hastalıktır. Diğer Güney Amerika ülkeleri daha yakın zamanda dahil edilmiştir. Dünyanın diğer bölgelerine seyahat eden bireylerde yeni hastalık vakaları bulundu.

Siper Ateşi: Bartonella quintan a’nın ( B. quintan a ) neden olduğu siper ateşi , bakteriye maruz kaldıktan sonraki birkaç gün veya beş haftaya kadar semptomlar gösterir. Etkilenen kişilerde ani ateş, titreme, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bacak ve sırt ağrısı ve/veya diğer anormallikler gelişebilir.

Bartonella enfeksiyonunu teşhis etmek zor olabilir. Serolojik testler, pozitif sonuçlar bulunduğunda bartonellozun laboratuvar tespitinde en uygun maliyetli tanı aracıdır. 

Kedi tırmığı hastalığı tipik olarak herhangi bir tedavi olmaksızın genellikle 2 ila 4 ay içinde geçer. Terapi semptomatik ve destekleyicidir. Gerektiğinde ateş düşürücüler (ateş düşürücüler) ve analjezikler uygulanabilir. İlgili lenf düğümlerine lokal ısı uygulanabilir. Kedi tırmığı hastalığı genellikle uzun vadeli sağlık etkileri olmaksızın çok iyi bir prognoza sahiptir.

Etkilenen lenf nodu irin üretir (süpürer) ve büyür ve/veya ağrılı hale gelirse, nodun boşaltılması gerekebilir. İrin bir iğne ile boşaltılması (aspirasyon) kesi yapmaktan daha iyidir. Rahatsızlığı gidermek için genellikle bir aspirasyon yeterlidir.

Antibiyotikler şiddetli veya sistemik hastalık için düşünülebilir. 5 günlük azitromisin kürü ile lenf nodu boyutunun daha hızlı küçüldüğü gösterilmiştir. Etkili kabul edilen diğer antibiyotikler arasında rifampin, siprofloksasin, gentamisin ve trimetoprim/sülfametoksazol yer alır.

Bartonella henselae genellikle penisilin, amoksisilin ve nafsilin’e dirençlidir. Doksisiklin ve rifampin kombinasyonu, nöroretiniti tedavi etmek için tercih edilen ilaçlardır. Endokardit komplikasyonu için etkili antibiyotik tedavisi, en az 2 hafta boyunca bir aminoglikozid ve ardından 6 hafta boyunca doksisiklin veya seftriakson içermelidir.

Oroya ateşi için tercih edilen tedavi, antibiyotik kloramfenikolün uygulanmasıdır (Salmonella ile sık, araya giren enfeksiyon nedeniyle). Siprofloksasin de tavsiye edilmiştir. Antibiyotik tedavisi, Oroya ateşi ile ilişkili akut ateşli hastalığı hızla tedavi edebilir. Şiddetli anemiyi tedavi etmek için kan nakli gerekebilir.

Verruga peruana’nın antibiyotik tedavisi için tipik olarak rifampin ve streptomisin önerilir. Bu bozukluğun diğer tedavisi semptomatik ve destekleyicidir. Oroya ateşi, bakteriyi insanlara bulaştıran tatarcıklardan kaçınılarak önlenebilir. Böcek kovucular, cibinlikler ve uzun etkili böcek ilaçları bu böceklere maruz kalmanın önlenmesine yardımcı olabilir.

Tetrasiklin grubu antibiyotikler (doksisiklin, tetrasiklin) siper ateşi tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Komplike olmayan hastalık, doksisiklin ve gentamisin’e yanıt verir. Kloramfenikol, ağır karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği gibi tetrasiklin kullanımının istenmediği durumlarda, dokuz yaşından küçük çocuklarda ve hamilelerde önerilen alternatif bir ilaçtır. Makrolidler ve seftriakson da etkili olmuştur.

Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda ve karaciğer veya diğer organlar tutulmuşsa daha uzun süreli bir tedavi önerilir. AIDS ve basiller anjiyomatozu olan hastalarda birincil antibiyotik seçenekleri eritromisin veya doksisiklindir. Rifampin ile birlikte doksisiklin, şiddetli hastalığı olan hastalarda etkilidir. Bu vakalarda sıklıkla gerekliyse uzatılmış bir tedavi.

Bağışıklığı baskılanmış hastalar için hastalığın seyri çok daha şiddetli ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edici olabilse de, bu hastalar tipik olarak uygun antibiyotik kullanımı ve komplikasyonların yönetimi ile hastalıkta tam düzelme yaşarlar.

Bağışıklığı baskılanmış hastaların antibiyotiklere yanıtı, bağışıklığı olan hastalardan önemli ölçüde daha dramatiktir. Bazı araştırmacılar, daha az öldürücü suşların bağışıklığı baskılanmış hastaları enfekte etme eğiliminde olduğuna ve belki de antibiyotiğe daha fazla yanıt verdiğine inanmaktadır.

Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.