Aşırı İşlenmiş Gıdalar ‘Bilişsel Gerileme’yi Hızlandırıyor
Yeni bir araştırma, hazır ambalajlı çorbalar, soslar ve hazır yemekler gibi aşırı işlenmiş gıdaları bilişsel gerilemeyle ilişkilendirdi. Araştırmada, 10 bin Brezilyalı 10 yıldan uzun süre boyunca gözlemlendi.
Daha önceki araştırmalar sosisli sandviç, patates kızartması, gazlı içecekler, kurabiye, kek ve diğer keyif verici gıdaları obezite, kalp ve dolaşım sorunları, diyabet ve kanser gibi sağlık sorunlarıyla ilişkilendirmişti fakat yeni bir araştırma bu listeye bilişsel gerilemeyi de ekledi.
CNN’in haberine göre yeni araştırma bu gıdaları tüketmenin beynin yürütme işlevini, yani bilgiyi işleme ve karar verme becerisini kontrol eden bölümleri de dahil olmak üzere genel bilişsel gerilemeye katkıda bulunabileceğini ortaya koydu.
Aşırı işlenmiş gıdalar çalışma tarafından “işlenmemiş gıdaları çok az içeren veya hiç içermeyen ve genellikle tatlandırıcılar, renklendiriciler, emülgatörler ve diğer kozmetik katkı maddeleri içeren gıda maddelerinin (yağlar, şekerler, nişasta ve protein izolatları) endüstriyel formülasyonları” olarak tanımlanıyor.
Araştırma, en fazla miktarda aşırı işlenmiş gıda tüketen erkek ve kadınların, bu yiyecekleri yemeyenlere göre yüzde 28 daha hızlı genel bilişsel gerileme oranına sahip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, aşırı işlenmiş gıdalarla beslenmeyen akranlarına kıyasla yürütme işlevlerinde yüzde 25 daha hızlı bir gerileme görüldü.
Harvard Tıp Fakültesi’nde nöroloji profesörü ve Boston’daki Massachusetts Genel Hastanesi’nde genetik ve yaşlanma araştırma birimi direktörü olan Rudy Tanzi, CNN’e yaptığı açıklamada, “Daha fazla çalışmaya ve tekrara ihtiyaç duymakla birlikte, yeni sonuçlar epey ikna edici ve doğru beslenmenin beyin sağlığını koruma, geliştirme ve yaşlandıkça beyin hastalıkları riskini azaltmadaki kritik rolünü vurguluyor” dedi.
Araştırma pazartesi günü 2022 Alzheimer Derneği Uluslararası Konferansı’nda sunuldu. Çalışmada 10 bin Brezilyalı 10 yıldan uzun süre boyunca gözlemlendi. Araştırmaya katılanların yarısından biraz fazlası kadın, beyaz ya da üniversite mezunuydu. Yaş ortalaması 51’di.
Çalışmaya göre, Brezilya’da toplam kalori alımının yüzde 25 ila 30’u ultra işlenmiş gıdalardan geliyor.
ABD’de ise bu rakam yüzde 58. Birleşik Krallık’ta bu oran yaklaşık yüzde 57.
Araştırma, “Günlük kalorilerinin %20’sinden fazlasını işlenmiş gıdalardan alan kişilerde, %20’den daha az alan kişilere kıyasla genel bilişsellikte %28, yürütme işlevindeyse %25 daha hızlı bir gerileme olduğu” sonucunu ortaya koydu.
Günde 2 bin kalori tüketen kişiler için bu, günlük 400 kalori veya daha fazla aşırı işlenmiş gıda tüketmelerine karşılık geliyor.
Çalışma, aşırı işlenmiş gıdaları tüketme olasılığı en yüksek kişilerin “daha genç, kadın, beyaz, daha yüksek eğitim ve gelire sahip olduklarını, hiç sigara içmemiş olma ihtimallerinin daha yüksek ve şu anda alkol tüketicisi olma ihtimallerinin daha düşük olduğunu” saptadı.
Araştırmada insanların yemek pişirmek ve kendi yiyeceklerini hazırlamak için daha fazla zaman harcaması önerildi.
(Kaynak: Independent Türkçe)
