Ankara: Yörük Dede Kümbeti
Yörük Dede Kümbeti; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Sakarya Mahallesi, Öksüzler Sokak üzerinde yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Kümbetin mimari elemanlarının değerlendirilmesi sonucu bu yapının 14’üncü yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Beş kenarlı planı ile ilgi çeken Yörük Dede Kümbeti’nin beden duvarları moloz taştan ve taşlar arası tuğla parçaları ile kasetli olarak yapılmıştır. Beden duvarları üzerindeki kasnak sekizgen kenarlıdır ve kasnakta üç sıra halinde tuğla hatıllar kullanılmıştır.
Binanın üzeri dıştan sekiz kenarlı piramit şeklindeki bir külahla örtülmüştür. Binanın en ilginç yanı, külahın alt sıralarında daha uzun kenarlı olan tuğlaların, yukarı doğru daraldıkça ebatlarının da küçülmesi ve mümkün olduğu kadar tuğla sayısının aynı tutulmaya çalışılmış olmasıdır.
Kümbetin iç planı da dışta olduğu gibi beş kenarlıdır. Ancak; kıble köşesinde yerleştirilmiş olan çok dar mihrap kenarı ile planın altı kenarlı hale getirilmiş olduğu hissini vermektedir. Batı yönündeki iki kenar ile doğudaki kenarları kırık sivri kemerli nişlerle genişletilmiştir. Türbenin giriş kapısının hemen solundaki köşeye küçük bir mihrap yapılmıştır.
Türbenin örtüsü, Selçuklu türbelerinin hemen hepsinde olduğu gibi konik çatı altında kubbeli olarak yapılmıştır. Beden duvarından kubbeye geçmeden önce küçük mukarnaslı pandantifl er yer alır. Türbe planı beş kenarlı olmasına karşın pandantifl erin altı tane oluşu dikkati çeker. Türbenin, Güney kapısının sol köşesine yerleştirilmiş olan mihrabın üst kenarları kubbe eteğine kadar çıkmaktadır ve böylece birbirine çok yakın olan altıncı kenar meydana gelmektedir. Kubbe içten kasnaksızdır.
