Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, Kürt seçmenlerin kayyım atamaları ile ilgili algı, tutum ve beklentilerini incelemek amacıyla 15-28 Ekim tarihleri arasında yaptığı saha araştırmasının sonuçlarını açıkladı.
Ağrı, Antep, Batman, Bingöl, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Şırnak, Van, İstanbul, Ankara ve Mersin’i kapsayan araştırma kapsamında, 18 yaş ve üzeri kendini Kürt olarak tanımlayan toplamda 1725 katılımcıya görüşleri soruldu. Araştırmaya yanıt veren katılımcıların yüzde 51,4’ünün erkek, yüzde 48,6’sının ise kadınlardan oluştuğu aktarıldı.
İlk bölümde katılımcıların demografik ve sosyoekonomik veriler ışığında Kürt seçmenin profilini anlaşılmasını sağlayacak sorular, ikinci bölümde ise Kürt seçmenin kayyım atamalarına yaklaşımı ve Kürt sorununun çözümü noktasındaki etkisi üzerinde duruldu. Araştırmada ayrıca, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) yanı sıra Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) de kayyım uygulaması karşısındaki tutumunun Kürt seçmende nasıl algılandığının ele alındığına yer verildi.
Araştırmaya katılanlar, “2023 Milletvekili Genel Seçimleri’nde kime oy verdiniz?” sorusuna, yüzde 40,4’ü DEM Parti, yüzde 22,3’ü AKP, yüzde 10’u CHP oy verdiğini söyledi. Oy kullanmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 22,1 kaydedildi.
Araştırmada, “Kayyım atamaları hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?” sorusuna, “Bilgi sahibiyim” oranı yüzde 64,8, “Bilgi sahibi değilim” diyenlerin oranı yüzde 23,2, “Ne bilgi sahibiyim ne değilim” diyenlerin oranı ise yüzde 12 olarak ölçüldü.
Araştırmada, katılımcıların kayyım atamaları hakkında bilgi sahibi olup olmadıkları yönündeki soruya, “Çok bilgi sahibiyim” diyenlerin yüzde 40’ının MHP’li seçmen olması dikkat çekerken, DEM Parti seçmeni bu oranın gerisinde kaldı. DEM Parti seçmenin yüzde 37,3’ü kayyımlara dair, “Çok bilgi sahibiyim” derken, yüzde 43,1’i ise “Biraz bilgim var” yanıtını verdi.
Katılımcıların kayyım atamaları hakkında bilgi sahibi olup olmadığıyla bağlantılı olarak, “Belediyelere kayyım atanmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu yöneltildiği araştırmada, “bilgi sahibi olduğunu” belirten katılımcıların yüzde 83,9’u “Yanlış buluyorum” derken, yalnızca yüzde 10,5’lik bir dilim “Doğru buluyorum” yanıtı verdi.
Araştırmada, “Belediyelere kayyum atanmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna katılımcıların 74,2’si “Yanlış buluyorum”, yüzde 14’ü “Ne yanlış ne doğru buluyorum”, yüzde 11,8’i ise “Doğru buluyorum” yanıtı verdi.
Araştırmada, “Kayyım atamalarının neden yapıldığını düşünüyorsunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 61,5’i, “Kürt halkının iradesini yok saymak” diye yanıtladı. Söz konusu bölümde, katılımcıların yalnızca yüzde 5,7’si “Güvenlik ve terörle mücadele” yanıtını verdi.
Araştırmanın devamında katılımcılar, “Kayyım atamalarının Kürt meselesinin çözümüne etkisi nedir?” şeklindeki soruya ise, katılımcıların yüzde 79,1’i “Kürt meselesinin çözümünü zorlaştırır” dedi. İlgili bölümde, Kararsız olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 13,7 iken, Kürt meselesinin çözümünü kolaylaştıracağı düşünenlerin oranı ise yüzde 7,2’de kaldı.
“Hükümetin kayyım atamalarına devam edeceğini düşünüyor musunuz?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 66,4’ü “Evet”, yüzde 18,3 “Hayır”, yüzde 15,2 “Kararsızım” yanıtını verdi.
“DEM Parti’nin kayyım atamaları konusundaki tutumunu nasıl buluyorsunuz” yönündeki soruya, katılımcıların yüzde 24,6’sı “Yetersiz görüyorum”, 23,7 “Yeterli görüyorum” cevabını verdi. Söz konusu bölümde ayrıca DEM Parti’nin kayyım atamaları konusundaki tutumunun bölge bazlı incelemesinde ise, “Türk illerinde” yeterli görenlerin oranı “Kürt illerinde” yeterli görenlerin oranına göre daha fazla olarak kaydedildiği belirtildi.
Araştırmada kayyım atamaları konusunda DEM Parti’nin yanı sıra CHP’nin tutumunun nasıl görüldüğüne de odaklanıldı. Katılımcılara, “Ana muhalefet partisi olan CHP’nin kayyum atamaları konusundaki tutumunu nasıl buluyorsunuz?” sorusu yöneltildi. Soruya, katılımcıların yüzde 36,1’i “Yetersiz görüyorum”, yüzde 15,8’i “Yeterli görüyorum” yanıtını verdi.
Ortak mücadele vurgusu
“Kayyum atamalarının durması için ne yapılmalı?” sorusuna katılımcıların yüzde 36,5’i “Bütün muhalefet partileri birlikte hareket etmeli”, yüzde 19,9’u “DEM Parti daha etkili bir şekilde mücadele etmeli”, yüzde 13,3’ü “Erken seçim yapılmalı”, yüzde 5,3’ü “Sivil protestolar yapılmalı”, yüzde 4,5’i “Uluslararası baskılar artırılmalı”, yüzde 2,3’ü “Boykot geliştirilmeli, sandığa gidilmemeli” dedi.
Saha araştırmasında en dikkat çeken sorulardan birisi de, katılımcılara yöneltilen, “Sizce Van Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyumun geri çektirilmesinin sebebi nedir?” sorusu oldu. Katılımcıların yüzde 53’ü bu soruyu, “Kürtlerin iradelerine sahip çıkması, protesto ve sivil eylemler geliştirmesi” şeklinde yanıtladı.
Bu oranı yüzde 11,5 “Toplumsal muhalefetin bu uygulamaya karşı çıkması”, yüzde 5,4 “Hukuksuz bir uygulama olması”, yüzde 4,5 “Seçimlerden hemen sonra olması, zamanlama hatası”, yüzde 3,9 “Uluslararası baskılar”, yüzde 3,8 “Hükümet içindeki fikir ayrılıkları” yanıtları izledi.
(Kaynak: Mezopotamya Ajansı)
