Psödo Hurler Polidistrofisi Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

Psödo Hurler polidistrofisi (mukolipidoz tip III), UPD-N-asetilglukozamin-1-fosfotransferaz olarak bilinen kusurlu bir enzimle karakterize nadir görülen genetik bir metabolik bozukluktur. Bu kusurlu enzim, nihayetinde vücudun çeşitli dokularında belirli kompleks karbonhidratların (mukopolisakkaritler) ve yağlı maddelerin (mukolipidler) birikmesine neden olur.

Haber Merkezi / Bu bozukluğun semptomları I-hücre hastalığının (mukolipidoz tip II) semptomlarına benzerdir, ancak daha az şiddetlidir ve ilerleyici eklem sertliği, omurganın eğriliği (skolyoz) ve/veya ellerin iskelet deformitelerini (örneğin, pençe eller) içerebilir.

Kalça eklemlerinin bozulmasıyla birlikte büyüme gecikmeleri tipik olarak Psödo Hurler polidistrofisi olan çocuklarda gelişir. Ek semptomlar arasında göz kornealarının bulanıklaşması, yüz hatlarının hafif ila orta derecede kaba olması, hafif zihinsel engellilik, kolay yorulma ve/veya kalp hastalığı yer alabilir. Psödo Hurler polidistrofisi otozomal resesif bir özellik olarak kalıtılır.

Bu bozukluk, lizozomal depo bozuklukları olarak bilinen bir hastalık grubuna aittir. Lizozomlar, belirli yağları ve karbonhidratları parçalayan, hücrelerin içindeki zarlara bağlı parçacıklardır. Psödo Hurler polidistrofisiyle ilişkili kusurlu lizozomal enzimler, vücudun birçok dokusunun hücreleri içinde belirli yağlı maddelerin (mukolipidler) ve belirli kompleks karbonhidratların (mukopolisakkaritler) birikmesine yol açar.

Çoğu durumda, Psödo Hurler polidistrofisi olan çocuklar 2-4 yaşına kadar semptom göstermezler. Bozukluk sıklıkla yavaş ilerlemesine rağmen spesifik semptomlar ve ilerleme hızı vakadan vakaya değişebilir.

İlk belirtiler ellerde ve omuzlarda sertlik içerebilir. Bazı durumlarda ellerde pençe benzeri şekil bozuklukları meydana gelebilir. Bu semptomlar belirli görevlerde (örn. giyinmek) zorluğa neden olacak şekilde ilerleyebilir. Sonunda karpal tünel sendromu gelişebilir. Karpal tünel sendromu, el bileği içindeki karpal tünelden geçen medyan sinirin sıkışması (periferik sinir sıkışması) ile karakterize nörolojik bir hastalıktır. Bu bozukluğun belirtileri el ve bileği etkiler ve ağrı, uyuşukluk, parmak uçlarında his kaybı ve/veya yanma veya “iğne batması” gibi olağandışı hissi içerebilir.

Psödo Hurler polidistrofisi ile ilişkili ek semptomlar arasında omurganın yan yana eğriliği (skolyoz), kalçanın dejenerasyonu, bükülmüş veya bükülmüş bir konumda kalıcı olarak sabitlenen eklemler (kontraktürler) ve boy kısalığı yer alabilir. Kalça ve eklem kontraktürlerinin ilerleyici dejenerasyonu yürüme güçlüğüne neden olabilir veya etkilenen bireyleri karakteristik paytak yürüyüşle yürümeye zorlayabilir.

Etkilenen çocuklarda ayrıca kaba yüz özellikleri, göz yüzeyinde (kornea) bulanıklaşma (opaklık), gözleri kaplayan sinir açısından zengin zarı (retina) etkileyen anormallikler (hafif retinopati) ve korneanın düzensiz eğriliği (hiperopik astigmatizma) gelişebilir.

Psödo Hurler polidistrofisi olan birçok çocuğun zekası normal olmasına rağmen, bazılarında hafif zihinsel engellilik veya öğrenme güçlüğü gelişebilir. Bazı vakalarda, etkilenen çocuklarda aort yetmezliği gelişir; bu, aort kapağının zayıflayarak kapağın kapanmasını önlediği ve kanın vücudun ana arterinden (aort) kalbin odalarından birine (sol ventrikül) geri akışına izin verdiği bir kardiyovasküler rahatsızlıktır. Aort yetmezliğinin belirtileri çarpıntı, yorgunluk, nefes darlığı ve göğüs ağrısını içerebilir.

Psödo Hurler polidistrofisi otozomal resesif bir özellik olarak kalıtsaldır. Genetik hastalıklar biri babadan, diğeri anneden alınan iki gen tarafından belirlenir.

Resesif genetik bozukluklar, bir bireyin her bir ebeveynden aynı özellik için aynı anormal geni miras almasıyla ortaya çıkar. Bir kişi hastalık için bir normal gen ve bir de hastalık geni alırsa, kişi hastalığın taşıyıcısı olacaktır, ancak genellikle semptom göstermeyecektir. Taşıyıcı olan iki ebeveynin her ikisinin de kusurlu geni geçirme ve dolayısıyla etkilenmiş bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %25’tir. Anne-baba gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her gebelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de normal genler alma ve söz konusu özellik açısından genetik olarak normal olma şansı %25’tir.

Araştırmacılar, Psödo Hurler polidistrofisinin, kromozom 4’ün (4q21-q23) uzun kolunda yer alan GNPTAB olarak bilinen UDP-N-asetilglukozamin-1-fosfotransferaz genindeki bozulma veya değişikliklerden (mutasyonlardan) kaynaklandığını belirlediler. İnsan hücrelerinin çekirdeğinde bulunan kromozomlar, her bireyin genetik bilgisini taşır.

İnsan kromozom çiftleri 1’den 22’ye kadar numaralandırılır ve ek olarak erkeklerde bir X ve bir Y kromozomu ve kadınlarda iki X kromozomu içeren 23. cinsiyet kromozomu çifti bulunur. Her kromozomun “p” ile gösterilen kısa bir kolu ve “q” ile gösterilen uzun bir kolu vardır. Kromozomlar ayrıca numaralandırılmış birçok banda bölünmüştür. Örneğin “kromozom 4q21-q23”, 4. kromozomun uzun kolundaki 21-23 arasındaki bantları ifade eder. Numaralandırılmış bantlar, her kromozomda bulunan binlerce genin konumunu belirtir.

Araştırmacılar, varyant psödo-Hurler polidistrofisinin (mukolipidoz IIIC), kromozom 16 üzerinde bulunan GlcNAc-fosfotransferaz alt birim genindeki mutasyonlardan kaynaklandığını belirlediler.

Psödo Hurler polidistrofisinin semptomları, UPD-N-asetilglukozamin-1-fosfotransferaz olarak bilinen kusurlu bir enzimden kaynaklanır. Bu kusurdan dolayı bazı lizozomal enzimler doğru hedeflerine (yani lizozomlara) ulaşamazlar. Lizozomlar, belirli yağları ve karbonhidratları parçalayan, hücrelerin içindeki zarlara bağlı parçacıklardır.

Lizozomal enzimler yanlışlıkla hücrelerin dışına salgılanır ve etkilenen bireylerin serumunda ve sıvılarında lizozomal enzimlerin yükselmesine neden olur. Lizozomal enzimlerin hücrelerdeki lizozomlara ulaşamaması, bazı yağlı maddelerin (mukolipidler) ve bazı kompleks karbonhidratların (mukopolisakkaritler) hücrelerde birikmesine neden olur ve bu da hastalığın belirtilerine neden olur.

Kapsamlı bir klinik değerlendirmeye, ayrıntılı hasta öyküsüne ve karakteristik bulguların tanımlanmasına dayanarak Psödo Hurler polidistrofisi tanısından şüphelenilebilir. Çeşitli özel testler tanıyı doğrulayabilir. Bu testler, serumda yüksek lizozomal enzim aktivitesinin veya beyaz kan hücrelerinde veya kültürlenmiş bağ dokusu hücrelerinde (fibroblastlar) azalmış enzim seviyelerinin tespit edilmesini içerir.

Psödo Hurler polidistrofisinin kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi, her bireyde görülen spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, uzmanlardan oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. Çocuk doktorları, ortopedi cerrahları, kardiyologlar, göz uzmanları ve diğer sağlık profesyonellerinin, etkilenen bir çocuğun tedavisini sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlaması gerekebilir.

Cerrahi, karpal tünel sendromu, iskelet malformasyonları ve kalça dejenerasyonu dahil olmak üzere Psödo Hurler polidistrofisi ile ilişkili çeşitli semptomların tedavisinde kullanılabilir. Kornea nakli karışık sonuçlarla gerçekleştirildi. Fizik tedavi ve egzersiz eklem sertliğini iyileştirebilir. Bazı durumlarda kalp kapakçığının değiştirilmesi gerekebilir. Diğer tedaviler semptomatik ve destekleyicidir.