Cumhur İttifakı’nın Hedefi ‘Yeni Anayasa’
AKP ve MHP’nin ana omurgasını oluşturduğu Cumhur İttifakı yeni anayasa hedefinden vazgeçmiş değil. MHP lideri Devlet Bahçeli’nin cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin aksaklıklarını giderecek yeni anayasa çağrısı yapması da bunun işareti olarak görülüyor.
Yeni anayasa konusunda geçmiş yıllardaki örneklerde olduğu gibi TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, inisiyatif almaya hazırlanıyor. Kurtulmuş, siyasi partilerin temsilcilerinin yer aldığı TBMM Başkanlık Divanı üyelerine verdiği yemekte, yeni anayasa ve içtüzük konusunu gündem getirdi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı sonrasında siyasi parti liderlerini ziyaret etmeyi, yeni anayasa ve TBMM içtüzük değişikliği konusunda ilk somut adımı atmayı planlıyor.
İktidar partisi ve ittifak ortağı MHP, uzun süredir “yeni anayasa” söylemini gündemde tutuyor. Ancak şimdiye kadar bu konuda somut bir adım atılmadı.
Yerel seçimlerden başarıyla çıkmayı uman Cumhur İttifakı ortakları, bu durumun yaratacağı psikolojik üstünlüğün ellerini daha da güçlendireceği düşünüyor ve bazı muhalefet partilerinden de destek alarak yeni anayasa için harekete geçmeyi planlıyordu.
Ancak gerek AKP gerek MHP’nin yerel seçim hesapları tutmadı; iktidar partisi ilk kez oy oranıyla CHP’nin ardından ikinci sırada yer aldı, elindeki birçok belediyeyi kaybetti. Buna rağmen iktidar bloğu, yeni anayasa hedefinden vazgeçmiş değil.
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin yerel seçim sonrasında yaptığı ilk grup toplantısında, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin aksaklıklarını giderecek yeni anayasa çağrısı yapması da bunun işareti olarak görülüyor.
TBMM Başkanı Kurtulmuş, inisiyatif üstlenmeye hazırlanıyor
Yeni anayasa konusunda geçmiş yıllardaki örneklerde olduğu gibi TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, inisiyatif almaya hazırlanıyor. 2011’de, dönemin TBMM Başkanı Cemil Çiçek, yeni anayasa için harekete geçmiş ve o dönem kurulan TBMM Uzlaşma Komisyonu’nda 60 maddede uzlaşma sağlanmasına karşın çalışma başarısızlıkla sonuçlanmış ve komisyon dağılmıştı.
Seçimden sonra yeni anayasa için harekete geçeceğini daha önce açıklayan Kurtulmuş, geçtiğimiz Salı günü, grubu bulunan siyasi partilerin temsilcilerinin yer aldığı TBMM Başkanlık Divanı üyelerine verdiği yemekte, yeni anayasa ve içtüzük konusunu gündem getirdi.
Kurtulmuş, 28. dönem parlamentosunun yeni anayasa ve TBMM içtüzük değişikliği konusunda divan üyelerinin görüşlerini aldı.
Edinilen bilgiye göre Başkanlık Divanı’ndaki siyasi temsilciler, Anayasa’nın değiştirilemez ilk 4 maddesi ile ilgili bir sorun olmadığını ve bu maddelerin kendileri için de “kırmızı çizgi” olduğu konusunda görüş birliğine vardı.
Ancak bu başlık açıldığı sırada DEM Parti’li TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder’in genel kurulu yönettiği için bulunmadığı ve toplantıya gecikmeli olarak katıldığı ifade edildi.
Edinilen bilgiye göre CHP’li TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, yeni anayasanın tüm siyasi partilerin seçim vaatleri arasında yer aldığını anımsatarak partisinin de demokratik, özgürlükçü bir anayasaya hayır demeyeceğine vurgu yaptı.
Yeni anayasa için siyasi parti liderleri ile görüşülmesi ve buna göre usulün belirlenmesi önerisi getiren Karaca, tutuklu Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın durumunu anımsattı.
Karaca, “Yeni anayasanın Meclis’in itibarını artıracağını konuşuyoruz. Ama bir milletvekili, anayasanın açık hükümlerine, anayasayı korumak, anayasaya uygunluk denetimi yapmakla görevli Anayasa Mahkemesi kararına rağmen, hala cezaevindeyse; biz demokratik temel hak ve özgürlüklerin öncelendiği bir anayasa yapacağız dersek, toplum nazarında inandırıcı olamayız” görüşünü dile getirdi.
Divan üyelerinin önerilerini not alan Kurtulmuş’un ise “Biz iyi niyetli bir çabayla başlayalım, eğer yapamazsak; mücadele ettik olmadı der, kapatırız” mesajı verdiği öğrenildi. Yeni anayasa ve içtüzük konusunda öncelikle siyasi parti liderlerini ziyaret edeceğini belirten, Kurtulmuş, net bir takvim vermedi.
Ancak, BBC Türkçe’den Ayşe Sayın‘a konuşan bazı divan üyeleri, Kurtulmuş’un TBMM’nin kuruluş yıldönümü olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı sonrasında ziyaretlere başlayacağı izlenimi aldıklarını ifade etti.
Parlamento aritmetiği ne diyor?
TBMM aritmetiği, hiçbir siyasi parti grubuna, tek başına anayasa değişikliği yetkisi vermiyor. Anayasa ve içtüzüğe göre, 600 üyeli parlamentoda anayasa değişikliğinin kabulü iki yöntemle mümkün.
TBMM’de anayasa değişikliğinin referandumsuz kabulü için 400 milletvekilinin “kabul” oyu kullanması gerekiyor. Anayasa değişikliğinin referanduma sunulabilmesi için 360 oy gerekiyor. Referandumda kabul edilmesi halinde ancak yürürlüğe girebiliyor.
Cumhur İttifakı’nı oluşturan AKP ve MHP’nin ise parlamentoda 315 sandalyesi bulunuyor, TBMM Başkanı Kurtulmuş’un oy hakkı olmadığı için bu sayı 314’te kalıyor.
HÜDAPAR ile yerel seçimde Cumhur İttifakı’dan kopan Yeniden Refah’ın sekiz milletvekili destek verse bile anayasayı değiştirecek çoğunluk sağlanamıyor. Ancak iktidar kanadının gözü, Meral Akşener’in genel başkanlığı bıraktığı İYİ Parti’de.
Bu partiden kopuşlar olabileceğini hesaplayan iktidar bloğu, parlamentodaki DEVA, Gelecek Partisi’nden bazı milletvekillerinin desteğinin alınabileceğini düşünüyor. Ancak yaygın görüş, böyle bir durumda bile CHP desteği olmadan yeni anayasanın yaşama geçirilmesini zor olduğu yönünde.
