Leptospiroz Nedir? Bilinmesi Gereken Her Şey
Leptospirosis, insanları ve hayvanları etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. Çok çeşitli semptomlarla sonuçlanır ve bazı kişilerde hiç semptom görülmeyebilir. Spiral şekilli bir bakteriden (spiroket) kaynaklanır. Semptomlar arasında yüksek ateş, titreme, kas ağrıları, baş ağrısı, kusma, ishal ve sarılık (sarı cilt ve gözler) bulunur.
Haber Merkezi / Kesin tanı, kan veya idrar örneğinin laboratuvar testini gerektirir. Erken teşhis önemlidir çünkü hastalık erken tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bunlar arasında böbrek hasarı (nefroz), menenjit (beyin veya omurilik çevresindeki doku iltihabı), solunum sıkıntısı ve/veya karaciğer yetmezliği yer alır.
Leptospirozun semptomları oldukça değişkendir. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilir. Bazıları orta veya daha şiddetli grip benzeri semptomlar yaşayabilir. Bazıları hastalık tedavi edilmezse çok ciddi komplikasyonlarla karşılaşabilir.
Bozukluk karakteristik olarak iki aşamada ortaya çıkar. Septosemik faz aniden baş ağrısı, göz küresinin arkasında ağrı (retroorbital), iştahsızlık (anoreksi), şiddetli kas ağrıları, üşüme, terleme, bulantı, kusma ve ateş ile başlar. Kabızlık, ishal, soğuk algınlığı semptomları, öksürük, göğüs ağrısı, boyun tutulması ve nefes almada zorluk (nefes darlığı) da ortaya çıkabilir. Dalak büyümesi (splenomegali) ve karaciğer (hepatomegali) nadirdir ancak ortaya çıkabilir. Bu aşama genellikle dört ila dokuz gün sürer; tekrarlayan titremeler ve 39 derece C’nin (102 F) üzerine çıkan ateş ile birlikte, sonra azalır.
Hastalığın altıncı ila 12. günü, leptospirozun bağışıklık (veya ikinci) aşamasını işaret eder. Antikorlar kan serumunda görülür. Ateş ve daha önceki belirtiler tekrar ortaya çıkabilir ve beyni kaplayan zarların (meninksler) tahriş olmasına ilişkin belirtiler gelişebilir.
Yedinci günden sonra beyin omurilik sıvısının incelenmesi, hastaların en az yüzde 50’sinde normalden fazla hücre sayısının (pleositoz) olduğunu gösterir. İris ve irisin arkasındaki siliyer cisim iltihabı (iridosiklit), optik sinir (optik nörit) ve sinirlerin periferik hastalığı (nöropati) nadiren ortaya çıkabilir. Leptospirosis hamilelik sırasında edinilirse, iyileşme döneminde bile düşüğe neden olabilir.
İnsanlar genellikle su, yiyecek veya enfekte hayvanların idrarını içeren toprakla temas yoluyla enfekte olurlar. Hastalıkla ilişkili bakteri Leptospira, köpekler, kediler, sığırlar, atlar, domuzlar ve özellikle kemirgenler gibi birçok farklı hayvanın idrarında bulunabilir.
Hastalık, enfekte idrarın, kontamine yiyecek veya suyun yutulması, ciltte meydana gelen çatlaklar veya gözler veya burun gibi mukozal yüzeylerle temas yoluyla vücuda girmesiyle insanlara bulaşır. Hastalığın kişiden kişiye yayıldığı bilinmemektedir. Bakteriye maruz kalma ile hastalığın ortaya çıkması arasındaki normal süre iki ila 20 gün arasındadır.
Teşhis, enfeksiyonun erken evresinde (1-7. günler) Leptospira bakterisinin vücut sıvılarından kültürlenmesiyle konulabilir. 4. günden 10. güne kadar beyin omurilik sıvısının kültürü yapılır ve 10. günden sonra hastanın idrarının kültürü yapılabilir. Kan ve bağışıklık sistemiyle ilgili yapılabilecek başka testler de vardır.
Leptospirosis penisilin, oral doksisiklin, streptomisin, kloramfenikol ve eritromisin gibi antibiyotiklerle tedavi edilir. Leptospirosis hastalarında solunum sıkıntısının tedavisinde mekanik ventilasyon başarıyla kullanılmıştır. Antibiyotik tedavisiyle birlikte periton diyalizi, leptospirosisli hastalarda ciddi karaciğer ve böbrek yetmezliğinin tedavisinde başarıyla kullanılmıştır.
Hayvan idrarıyla kirlenmiş olabilecek sularda yüzmemek enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltabilir. Bunun mesleki tehlike oluşturabileceği işlerde çalışan kişiler, mümkünse cilt temasını önlemek için uygun koruyucu giysiler giymelidir. Evcil hayvan sahipleri, evdeki evcil hayvanların enfeksiyon kapma olasılığının farkında olmalıdır.
