Adnan Özyalçıner Kimdir? Hayatı, Eserleri

18 Şubat 1934 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Adnan Özyalçıner, ilkokulu bitirmeden bir yıl evvel babasını kaybetti. Özyalçıner’in savaş yıllarına denk gelen çocukluk ve ilk gençlik yılları maddi sıkıntılar içinde geçti. İlk ve ortaöğrenimini Kâğıthane 3. Pansiyonlu İlkokulu (1947) ile Eyüp Ortaokulunda (1950) tamamlayan yazar, daha sonra İstanbul Erkek Lisesinden mezun oldu (1955).

İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ndeki öğrenimini yarıda bıraktı (1960). İstanbul’un çeşitli semtlerinde eczacı çıraklığı (1948), manavlık (1951-54), dokuma atölyesinde kâtiplik (1955), dergi ve kitap dağıtıcılığı gibi işlerde çalıştı. 1964’te Sivas ve Bitlis’te yedek subay öğretmen olarak askerlik görevini yaptı. 1967’de şair ve yazar arkadaşı Sennur Sezer’le evlendi, Ayşe Bengi ve Ahmet Emre adlı iki çocukları dünyaya geldi.

Kim dergisi ve Varlık Yayınları’nda başladığı düzeltmenlik işini Cumhuriyet gazetesinde sürdürdü (1959-81). “Sabah Ajansı” başlıklı yazısının yayımlandığı Yeni a dergisi toplatıldı (27. sayı, Haziran 1974), kendisi de komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla ağır ceza mahkemesinde yargılandı ve aklandı. Türkiye Yazarlar Sendikası’nın kuruluşuna katıldı (1974); 15 yıl sendikanın genel sekreterliğinde bulundu. 1980’deki askeri darbeden sonra TYS sorumlusu olarak sendikayı illegal örgüte dönüştürmek suçlamasıyla yargılandı ve aklandı (1983).

Kemal Özer ve Edip Özyörük’le birlikte aylık edebiyat dergisi a’yı (29 sayı, 15 Ocak 1956-Haziran 1960) çıkardı, bu dergide Onat Kutlar, Erdal Öz, Kemal Özer, Demir Özlü gibi isimlerle birlikte yazılarını yayımladı. 1970’li yıllarda kaleme aldığı Buruk Acı ve Buğulu Gözler adlı romanları ile Dönüş adlı öyküsü Türkân Şoray imzasıyla yayımlandı, daha sonra sinemaya uyarlandı. Adnan Özyalçıner, daha sonra Ferit Öngören ve Refik Durbaş’ın çıkardığı ve a dergisinin devamı niteliğindeki Yeni a (27 sayı, Nisan 1972-Haziran 1974) dergisinin son beş sayısını yönetti.

Yazarlar ve Çevirmenler Yayın ve Üretim Kooperatifi’nin (YAZKO) yöneticiliğini ve ikinci başkanlığını yaptı. Yazko Edebiyat (1980-84) ve Yazko Çeviri (1981-83) ve Hürriyet Gösteri (1984-86) dergilerinin yazı işleri sorumluluğunu üstlendi. Daha sonra Hürriyet Vakfı Yayınları basın sorumlusu oldu (1986-88), Simavi Yayınları’nda çalıştı. Radyo ve televizyon programları da hazırladı; 1995’te Radyo Umut’ta “Öykü Defteri” adlı programı hazırlayıp sundu; 1998’de TRT-2’deki “Ateşi Çalmak” programının “Emeğin Haritası” bölümünü hazırladı. Sennur Sezer ile birlikte “Kızlar Sınıfı” ve “Seyyar Kamil” adlı televizyon yapımlarının senaryolarını yazdı.

Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği, Dil Derneği, Nazım Hikmet Vakfı Danışma Kurulu ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesidir. Öyküleri Almanca, Fransızca ve Bulgarca yayımlanan antolojilerde yer aldı.

Sur adlı kitabı ile 1964 Sait Faik Hikâye Armağanı; Yağma ile 1972 Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü; Gözleri Bağlı Adam ile 1978 Sait Faik Hikâye Armağanı (Selçuk Baran ile paylaştı); “Çamlıca” röportaj-öyküsüyle 1980 Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Başarılı Gazetecisi Ödülü; Keloğlan ile Köse ile 1990 Sıtkı Dost Çocuk Edebiyatı Ödülü (birincilik); Cambazlar Savaşı Yitirdi ile 1991 Haldun Taner Öykü Ödülü (N. Ay ile paylaştı); “Babıali Ölüyor mu?” ile 1993 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Türkiye Gazetecilik Başarı Ödülü gibi ödüllerin sahibidir.

Adnan Özyalçıner’in eserleri: Öykü: Panayır (1960), Sur (1963), Yağma (1971), Gözleri Bağlı Adam (1977), Cambazlar Savaşı Yitirdi (1991), Alaycı Öyküler (1991), Sağanak (1993), Yazdan Kalma Bir Gün (1999), Ayak İzleri (2000 Röportaj Öyküler), Aradakiler (2001), İç (2008 Aslı Solakoğlu ile birlikte),

Çocuk kitapları: Kırmızı Çini Kase (1976), Garip Nasıl Okuyacak (1977), Ölümsüzleşen Bahçe (1980), Sabırtaşı Çatladı (1980), Anıtların Öyküleri (1981), Devlet Kuşu (1988), Anadolu’dan Öyküler (Sennur Sezer ile 1995), Keloğlan ile Köse (Sennur Sezer ile 1989), Tarihten Öyküler (2003), Masal Evi (Sennur Sezer ile 2005), Keloğlan Bir Gün (2008), Masal Okuyorum (Derleme, Sennur Sezer ile 2012),

Roman: IV. Murad ve Mirgün Bahçeleri (1997) (sonraki baskılarında adı Güç ve Güzellik olarak değiştirilmiştir),

İnceleme: Tarihin Işıldağı (1989) ,İstanbul’un Taşı Toprağı Altın, İstanbul Yaşamı ve Folkloru (Sennur Sezer’le birlikte, 1995), Üç Dinin Başkenti İstanbul (2003), Edebiyatın Ağır İşçisi Cevdet Kudret (Der., 2007), Edebiyatın Kırk Ayaklı Karıncası: Asım Bezirci (Haz., 2009), Gidelim Kağıthaneye (Sennur Sezer’le birlikte, 2010), Benim Taşlıtarlam, İstanbulum 2 (Adnan Özer’le birlikte, 2010), Karagümrüklü Yıllar, İstanbulum 3 (2010), Öyküleriyle İstanbul Anıtları (Sennur Sezer’le birlikte, 2010),

Halk hikayesi: Âşık Garip ile Şahsenem (2007),

Derleme: Emek Öyküleri (Sennur Sezer’le birlikte, 1999), Halk Şiirinden Seçmeler (Sennur Sezer’le birlikte, 2007).

Paylaşın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir