Oya Baydar Kimdir? Hayatı, Eserleri
3 Temmuz 1940 yılında İstanbul’un Kadıköy İlçesi’nde dünyaya gelen Oya Baydar, babasının görevi nedeniyle çocukluğunun ilk dönemi Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde geçti. Eskişehir’de başladığı ilköğretim hayatını Sarıyer İlkokulu’nda tamamladı (1949).
Ortaokul ve liseyi Notre Dame de Sion Kız Lisesi’nde okudu, 1955 yılında mezun oldu. Lisedeyken babasını kaybetti ve annesiyle birlikte geçim sıkıntısı çektikleri için Fransızca dersleri vermeye başladı.
Lise yıllarında yazdığı ve Hürriyet gazetesinde tefrika edilen romanından aldığı telif ücretiyle Paris’e gitti, orada sosyalist çevrelerle iletişime geçti. Paris’te kurduğu iletişimin etkisiyle sosyoloji okumaya kadar verdi (Andaç 2001: 57). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nü bitirdi (1964).
1969’a kadar bölümde asistan olarak çalıştı; 1968’de “Türkiye İşçi Sınıfının Doğuşu” konulu doktora tezi kabul edilmediği için görevinden istifa etmesi öğrenci olaylarına neden oldu. 1966’da Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) üye oldu. Bir süre, ABD’de Columbia Üniversitesi’nde, sosyal bilimlerde istatistik yöntemleri konusunda çalıştı. 1969-70 arası Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde asistanlık yaptı. 1964-71 arasında yayımladığı bilimsel yayınlarında Oya Sencer adını kullandı.
Sosyalist Parti İçin Teori ve Pratik (1970-71) dergisinin kurucuları arasında yer aldı. 1971’deki askeri müdahaleden sonra tutuklanarak bir süre askeri cezaevinde yattı. Yeni Ortam ve Politika gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı (1972-79). 1974’te İlke dergisini çıkaranlar arasında yer aldı ve Türkiye Sosyalist İşçi Partisi’nin (TSİP) kuruluşuna katıldı. Yazılarıyla ilgili olarak hakkında Ceza Kanunu’nun 312, 142 ve 159. maddelerinden otuz civarında dava açıldı; 1980 askeri darbesinin ardından yurtdışına çıkmak zorunda kaldı.
Almanya’daki Türklere sosyal danışmanlık hizmeti verdi (1984-92). 1992’de Türkiye’ye döndü. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’nda Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nde redaktör, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi’nde yayın yönetmeni, Cumhuriyet’in 75. yılıyla ilgili Bilanço 98 dizisinde koordinatör olarak çalıştı.
Oya Baydar, Elveda Alyoşa ile 1992 Sait Faik Hikâye Armağanını, Kedi Mektupları adlı kitabıyla 1993 Yunus Nadi Roman Ödülünü, Sıcak Külleri Kaldı romanıyla 2001 Orhan Kemal Roman Armağanını, Erguvan Kapısı’yla 2004 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülünü, Çöplüğün Generali romanıyla TÜYAP Kitap Fuarı’nda 2009 yılı Dünya gazetesi yılın telif kitabı ödülünü kazanmıştır. 2001’de Türkiye Barış Girişimi’nin kurucusu ve sözcüsü olan yazar, aynı zamanda PEN Yazarlar Birliği üyesidir.
Oya Baydar’ın eserleri: Allah Çocukları Unuttu (1960 roman), Savaş Çağı Umut Çağı (1962 roman), Elveda Alyoşa (1991 hikaye), Kedi Mektupları (1992 roman), Hiçbiryer’e Dönüş (1998 roman), Cumhuriyet’in Aile Albümleri (1998 diğer), 75 Yılda Köylerden Şehirlere (1999 diğer), 75 Yılda Çarklardan Chip’lere (1999 diğer), 75 Yılda Çarkları Döndürenler (1999 diğer),
75 Yılda Değişen Yaşam, Değişen İnsan Cumhuriyet Modaları (1999 diğer), Sıcak Külleri Kaldı (2000 roman), Erguvan Kapısı (2004 roman), Kayıp Söz (2007 roman), Çöplüğün Generali (2009 roman), Bir Dönem İki Kadın (2011 hatıra), O Muhteşem Hayatınız (2012 roman), Yetim Kalacak Küçük Şeyler (2014 diğer), Surönü Diyalogları (2016 gezi yazısı), Yolun Sonundaki Ev (2018 roman).
