TSK’dan Kuzey Irak’a ‘Pençe Kilit’ Operasyonu: Tüm Detaylar
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), “Pençe 1”, “Pençe 2” ve “Pençe Kartal” operasyonlarının devamı olarak, Irak’ın kuzeyine yönelik “Pençe Kilit” operasyonu başlattı. Pazar günü başlayan operasyon kapsamında Metina, Zap ve Avaşin-Basyan bölgelerindeki hedeflerin, hava kuvvetleri tarafından bombalandığı bildirildi.
Hedeflerin daha sonra Hakkari’nin Derecik ilçesinde konuşlu 34’üncü Hudut Tugay Komutanlığı’ndan Fırtına obüsleri ve çoklu namlulu roketatar ÇRNA ile ateş altına alındığı savunuldu. Top ve uçak seslerinin Derecik ile Çukurca’dan da duyulduğu haber verildi.
Akar: Belirlenen hedefler ele geçirildi
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, operasyonun ilk gününü kuvvet komutanları ile birlikte Hava Kuvvetleri Komutanlığındaki karargahtan takip ederken, operasyonun planlandığı şekilde yürütüldüğünü ve birinci safhada belirlenen hedeflerin ele geçirildiğini söyledi.
MSB: Meşru müdafaa hakkı doğrultusunda
Milli Savunma Bakanlığı’ndan (MSB) yapılan açıklamada da “terör örgütünün geniş çaplı saldırı hazırlığı içinde olduğu, PKK/KCK’nın Irak’ın kuzeyinde bazı bölgelerde varlığını halen sürdürmeye devam ettiği” ifade edilerek, operasyonun “terör saldırılarını bertaraf etmek amacıyla Birleşmiş Milletler Anlaşması’nın 51’inci maddesinden doğan meşru müdafaa hakkı doğrultusunda” yapıldığı da kaydedildi.
Pençe operasyonları Mayıs 2019’da başlamıştı
Türkiye, Kuzey Irak’a yönelik son dönem operasyonları 2018 yılında “Dicle Kalkanı (Kararlılık) Harekâtı” ile başlatmış daha sonra bu operasyonlar, ilki 2019 yılının Mayıs ayında başlatılan Pençe operasyonlarıyla devam etmişti. TSK unsurları, verilen bilgiye göre, PKK/KCK tarafından kullanılan mağara ve sığınakları imha ettikten sonra, askeri üsler kuruyor ve bölgede konuşlanıyor. Bu şekilde PKK/KCK’nın yeniden o bölgeye yerleşmesinin önüne geçilmesi hedeflenirken, keşif-gözetleme faaliyetlerinin de bu üsler üzerinden yapıldığı kaydediliyor.
Milli Savunma Bakanlığı, “Pençe Kilit” operasyonu öncesinde internet sitesi üzerinden bugüne kadar Pençe operasyonlarına ilişkin son gelişmeleri de şöyle duyurdu: “831 terörist etkisiz hale getirildi. Bin 281 adet çeşitli silah ele geçirildi. Bin 407 mağara kullanılamaz hale getirildi. Bin 812 adet el yapımı patlayıcı (EYP) imha edildi”.
Barzani’nin ziyaretinden iki gün sonra
Savunma Bakanlığı, PKK’nın operasyon hazırlığı içinde olduğu ve “Kilit Pençe” ile buna darbe vurulduğunu kaydetse de medyada operasyon yapılacağına dair çok sayıda haber yer aldığı görülmüştü.
İlaveten operasyonun, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi lideri Mesrur Barzani’nin Türkiye’yi ziyaret etmesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinin hemen akabinde düzenlendiği dikkat çekti. Bu da Barzani’nin operasyondan haberdar edildiği yorumları yapılmasına neden oluyor. Barzani, üç gün önce Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından, iki ülke arasında güvenlik ve istikrar alanlarındaki işbirliğinin genişletilmesinden memnuniyet duyduğunu söylemişti.
Mezopotamya Haber Ajansı, ay başında Türkiye’nin Irak sınır hattına askeri yığınak yaptığını; Zap, Metîna ve Avaşin bölgelerine yönelik operasyon başlatılacağını bildirmişti.
Haberde, “Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) ortaklığında yapılacağı belirtilen operasyon için günlerdir karayolu ile Hakkari’nin Çukurca ilçesinin köylerine sevk edilen asker ve zırhlı araçlar, sınırın hattında konuşlandırıldı” ifadeleri yer almıştı.
Kuzey Irak’ta yoğun çatışmalar
PKK’yla çatışmalar son yıllarda Kuzey Irak’a kayıyor. Dünya çapında silahlı çatışma verilerini tutan açık kaynak kodlu ACLED’e göre 2020’de PKK’ya yönelik operasyonların sadece yüzde 23’ü Türkiye sınırları içerisinde düzenlendi.
Yine ACLED’e göre, Irak’ta TSK ve PKK arasındaki çatışmalar 2021’de son 5 yıldaki en yüksek seviyeye ulaştı. 2021’de Türkiye ve Kuzey Irak’ta ayda ortalama 209 silahlı çatışma çıktı.
Uluslararası Kriz Grubu’na göre ise Türkiye’nin Bayraktar TB2 insansız hava araçlarını 2017’den itibaren Kuzey Irak’ta kullanmaya başlaması büyük bir kırılım yarattı. 2019’a gelindiğinde Türkiye’nin bölgedeki operasyonlarının yüzde 78’ini hava harekatları oluşturdu. Türkiye’nin “Kuzey Irak’taki varlığını güçlendirmesiyle” hava harekatlarının oranı azalırken, silahlı çatışmalar ve bombardımanlar arttı. Yine de hava harekatları 2021’de yüzde 58’lik oranla tüm operasyonlar arasında çoğunluğu oluşturmaya devam etti.
Irak ve Suriye’ye asker gönderilmesine izin veren Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi’nin süresi Ekim 2021’de 2 yıl uzatılmıştı.
(Kaynak: DW Türkçe, BBC Türkçe)
