Enflasyon Neden Arttı? Merkez Bankası Açıkladı
TÜİK, ekim ayında tüketici fiyat endeksinin önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,89 artığını duyurmuştu. TCMB’de ekim ayı enflasyon gelişmelerinde artan enerji fiyatlarına dikkat çekerken, yıllık enflasyonda gıda ve temel mal dışındaki gruplarda da yükseliş yaşandığı belirtti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayı enflasyon gelişmelerinde artan enerji fiyatlarına dikkat çekti. TCMB’nin değerlendirmesine göre yıllık enflasyon gıda ve temel mal dışındaki gruplarda yükseliş kaydederken, bu artışa en belirgin katkı enerji ve tütün ürünlerinden geldi.
Banka Ekim ayında petrol, propan, bütan, kömür gibi enerji fiyatlarının dolar bazında kayda değer bir oranda yükseldiğini, Türk lirasındaki görünüm ile birlikte yurt içi enerji kalemlerinde yüksek fiyat artışları kaydedildiğini belirtti.
Bankanın değerlendirmesine göre, tütün ürünlerindeki fiyat artışının tüketici enflasyonuna etkisi 0,30 puan civarında oldu. TCMB’nin aylık fiyat gelişmeleri değerlendirmesinde lokanta ve otel grubu fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin hizmet yıllık enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği ifade edildi.
Temel mal yıllık enflasyonunun dayanıklı tüketim malları fiyat gelişmelerine bağlı olarak yavaşladığına dikkat çeken TCMB gıda yıllık enflasyonundaki gerilemede ise taze meyve fiyatlarındaki düzeltme hareketinin etkisinin hissedildiği belirtti.
TCMB’ye göre emtia fiyatları Ekim ayında enerji, metal ve tarımsal ürünler öncülüğünde olumsuz bir seyir izlemiş ve dış fiyat baskıları belirginleşti. Bu gelişmelere ek olarak, artan tedarik sıkıntıları ile birlikte üretici fiyatlarının enerji ve ara malı sektöründe belirgin olmak üzere alt gruplar genelinde yükseldiği de ifade edildi.
Merkez Bankası’nın değerlendirmesinde çekirdek göstergelere ilişkin ise şu ifadeler kullanıldı: Bu dönemde B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları sınırlı bir oranda gerilerken, göstergelerin yakın dönem eğilimlerinde Ekim ayında da yavaşlama kaydedilmekle birlikte yüksek seviyeler korunmuştur.
Ekim’de enflasyon yüzde 20’ye dayandı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Ekim’de tüketici fiyat endeksi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,89 arttı.
Aylık bazda artış yüzde 2,39 olarak kaydedildi. Ekim’de üretici enflasyonu ise yıllık yüzde 46,31 oldu. Böylelikle yıllık üretici enflasyonunda Haziran 2002’den bu yana en yüksek seviye izlendi. Rakamlar tüketici ve üretici enflasyonu arasındaki makasın da rekor seviyeye yükseldiğini gösterdi.
Enflasyonda yayılım 3 yılın zirvesine çıktı
Ekim ayında enflasyon sepeti içindeki fiyatı artan kalemlerin sayısı yükseliş ivmesine devam etti. TÜİK verilerine göre Ekim 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 46 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 38 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 331 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Böylelikle fiyatı artan kalem sayısı Ekim 2018’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. 2018 Ekim ayında fiyatı artan kalem sayısı 339 ile endeks tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
(Kaynak: Bloomberg HT)
