Samsun: Seyyid Kutbiddin Camii ve Türbesi
Seyyid Kutbiddin Camii ve Türbesi; Samsun’un İlkadım İlçesi, Kökçüoglu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Seyyid Kutbiddin’in kimliği hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla beraber Abdulkadir Geyşani Hazretleri’nin torunu olduğu söylenmektedir. Kendisi ve hayatı hakkında şöyle bir rivayet bulunmaktadır;
1853 Yılında Rus Donanmasının Sinop baskını sırasında 3-5 savaş gemisi de Samsun açıklarına kadar gelerek şehri topa tutar. Şehirde karşılık verecek bir kuvvet bulunmamaktadır. Ancak Seyyid Kutbiddin’in bulunduğu eski mezarlıktan top atışları ile karşılık verilir ve hasar alan Rus gemileri de geriye dönmek zorunda kalır.
Seyyid Kutbiddin Cami ve Türbesi tuğladan yığma olarak yapılmış tek katlı, kırma çatılı ve Marsilya kiremitli birleşik bir yapı konumundadır. Caminin kuzey ve doğusu “L” şeklinde ahşap kemerli son cemaat yeri ile çevrilidir. Tavan ve taban döşemeleri ahşap olup, gömme tavan göbeği mevcuttur.
Yapının girişinde M. 1292 yılında yapıldığı yazmaktadır. Caminin güney yöndeki duvarına bitişik vaziyette türbe yer almaktadır. Beşik tonozlu mekanda tek bir sandukadan oluşan türbenin içinde M. 1404 yılında yapıldığına dair sonraki onarımlarda yazılmış bir Arapça metin bulunmaktadır.
Bu onarımlar sırasında türbe ve caminin tuğla duvarları travertenle kaplanmış, caminin kemerli son cemaat yeri camekanla kapalı hale getirilmiş, ahşap tavan yenilenmiştir. Cami yuvarlak kemerli pencerelerle aydınlatılmıştır. Samsun’un en eski mezarlıklarından biri olan ve içinde Selçuklu ve Osmanlı mezar taşlarının ve mezar yapılarının bulunduğu mezarlık alanı ise geniş bir alan yayılmaktadır.
