Maraş: Afşin, Eshab-ı Kehf Külliyesi ve Camii
Eshab-ı Kehf Külliyesi ve Camii; Kahramanmaraş’ın Afşin İlçesi, Beyceğiz Mahallesi, Pınar Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Selçuklu Sultan I. İzzeddin Keykavus (1211-1220) ve I. Alaeddin Keykubad (1220- 1237) zamanlarında Maraş Valisi Nusretüddin Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır. Külliye 1216-1230 yılları arasında inşa edilmiştir. Afşin’in 8 km. batısında, yüksek bir tepenin yamacında kurulmuştur. Cami, kervansaray, ribat ve planı saptanamayan birçok küçük yapıdan oluşmaktadır. Külliye’ye Dulkadir Beyliği ve Osmanlı devleti zamanında da eklemeler yapılmıştır.
Eshab-ı Kehf Camii, Eshab-ı Kehf mağarasının girişinde bulunmaktadır. Kayaya oyulmuş, geniş kemerle birbirine bağlı, iki tonozlu mağara bölümünün önünde üç bölümlü yapı yer almaktadır. Caminin doğusunda, ikisi tonozlu, biri küçük kubbe ile örtülü üç bölümlü son cemaat yeri vardır. Cami, Selçuklu Ulu Camileri geleneğine uygundur.
Bir bölümü kayalara oyulmuş olan ribat, iki katlı bir yapıdır. Alt katı kesme taştan, üstü tuğladandır. Güneydeki yapıya görkemli bir taç kapıdan girilir. Taç kapı iç içe bordürlerle bezelidir. Mukarnaslı, yıldız geçmeli bordürlerin ortasında bitkisel ve geometrik rozetler yer alır.
Taç kapıdan girilen uzun koridorun sağında, üç kemerle açılan başka bir salon, salonda ise kemerle bağlanan tonozlu mescit ile buna dikey eyvan yer alır. Kervan yolları üstünde olmayan kervansaray binasının ise, külliyenin ziyaretçilerini barındırdığı sanılmaktadır. Kervansaray açık avlu çevresinde sıralanmış odalardan oluşmaktadır. Avlunun köşelerindeki eyvanlar; çapraz, öbür mekânlar ise sivri tonozla örtülüdür.
