12. Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü’nün Sahibi Belli Oldu
12. Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü, Venezuelalı siyasetçi Maria Corina Machado’ya verildi. Ödül, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) Strazburg’daki sonbahar genel oturumunun açılış gününde düzenlenen özel bir törenle takdim edildi.
Haber Merkezi / Ödül, bu güne kadar, sırasıyla tutuklu Osman Kavala’ya (2023), Vladimir Kara-Murza’ya (2022), Maria Kalesnikava’ya (2021), Loujain Alhathloul’a (2020) ve birlikte İlham Tohti ve İnsan Hakları Gençlik Girişimi’ne (2019), Oyub Titiev’e (2018), Murat Arslan’a (2017), Nadia Murad’a (2016), Ludmilla Alekseeva’ya (2015), Anar Mammadli’ye (2014) ve Ales Bialiatski’ye (2013) verildi.
Temmuz 2024’te Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro’nun tartışmalı bir seçim sonrası yeniden seçilmesinden bu yana Venezuela’da saklanarak yaşayan 56 yaşındaki politikacı Maria Corina Machado, bu ödülü kazanan ilk Latin Amerikalı isim oldu. Machado’nun ödülünü kızı Ana Machado aldı.
Machado, ülkesindeki “insan hakları ihlallerini kınama konusundaki kararlığından” dolayı ödüle layık görüldü. Ödül, dünya çapındaki insan hakları savunucularını onurlandırıyor ve 60 bin Euro, bir kupa ve bir diplomayı kapsıyor.
AKPM Başkanı Theodoros Rousopoulos, ödül töreninin açılışında, “Bugün cesaretleri, kararlılıkları ve güçleriyle bize özgürlüğe giden yolu gösteren kadın ve erkekleri kutlamak her zamankinden daha önemli” diye konuştu.
Rousopoulos, Vaclav Havel Ödülü’nü daha önce kazanan 11 kişiden 6’sının bugün hapiste olduğunu belirterek, “Bu kabul edilemez, derhal serbest bırakılmaları çağrısı yapıyorum. Bu kişilerin tek suçu var; sadece seslerini duyurmak, (onlar) adil ve özgür bir toplum vizyonlarını paylaşmak istediler” dedi.
Ödülü Corina Machado’nun kızı Ana’ya veren Başkan, “Avrupa Konseyi’nin toplumları daha demokratik ve adil hale getirmek için hayatlarını riske atanların yanında olmaya devam edeceğini” vurguladı.
Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü nedir?
Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü, Avrupa’da ve ötesinde insan haklarının savunulmasına yönelik “olağanüstü” sivil toplum eylemlerini onurlandıran, yıllık 60.000 Euro’luk bir ödüldür. Dünyanın her yerinde insan haklarını savunmak için çalışan kişiler, sivil toplum kuruluşları ve kurumlar aday gösterilebilir. Bugüne kadar kazanan on kişiden yedisi, ödülü aldıkları sırada insan hakları faaliyetleri nedeniyle tutuklu bulunuyordu.
Ödül, 2013 yılında Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Vaclav Havel Kütüphanesi ve Charta 77 Vakfı tarafından oluşturuldu ve Çekoslovakya ve Çek Cumhuriyeti’nin eski Cumhurbaşkanı Vaclav Havel’in anısına verildi. Bu ödül, 2009 yılında oluşturulan ve her iki yılda bir verilen Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi İnsan Hakları Ödülü’nün yerini almaktadır. Ödül, Avrupa Konseyi’nin farklı kurumları tarafından verilen çok sayıda ödülden biridir ve hiçbir bağlantısı olmayan Václav Havel Yaratıcı Muhalefet Ödülü ile karıştırılmamalıdır.
Ödül, Parlamenterler Meclisi Başkanı ve insan hakları konularında uzman altı bağımsız kişiden oluşan bir jüri tarafından belirleniyor. Jüri, Ekim ayında genel kazananı belirlemeden önce her yıl Eylül ayında üç adaydan oluşan bir kısa liste hazırlar. Ödül, Strasbourg’da Parlamenterler Meclisi’nin sonbahar genel kurul toplantısında gerçekleştirilen özel bir törenle verilir. Eski Çek First Lady’si Dagmar Havlova da katılmaya davet edildi. Vaclav Havel Kütüphanesi her yıl ödülü kazananın onuruna Prag’da bir konferans düzenler.
Ödülün oluşturulmasına ilişkin anlaşma, 25 Mart 2013 tarihinde Prag’daki Czernin Sarayı’nda Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı Jean-Claude Mignon, Vaclav Havel Kütüphanesi adına Marta Smolikova ve Profesör Frantisek Janouch tarafından imzalandı. Charta 77 Vakfı. Etkinliğin ev sahipliğini Çek Cumhuriyeti Başbakan Birinci Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg yaptı. 60.000 Avroluk ödülün yarısı Parlamenterler Meclisi, yarısı da Çek Dışişleri Bakanlığı tarafından bağışlanıyor.
