Merkez Bankası’ndan Enflasyon Açıklaması: Bedelsiz Doğalgaz Detayı

Mayıs ayında yıllık enflasyon temel mal ve hizmetlerde yükselirken, enerjide belirgin olmak üzere diğer gruplarda gerilediğini belirten Merkez Bankası, “Mayıs ayında, meskenlere doğal gazın bedelsiz olarak sunulması tüketici enflasyonu üzerinde belirgin bir düşürücü etki oluşturmuştur” dedi.

Haber Merkezi / Doğalgazın seçim öncesi ücretsiz sunulmasının enflasyon üzerinde “belirgin” bir etki yarattığını belirten Merkez Bankası, “Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 21,00 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 28,16 puanlık düşüşle yüzde -6,97 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, konut abonelerine mayıs ayında bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz belirleyici olmuştur. Ek olarak, uluslararası petrol fiyatlarının son dönemdeki ılımlı seyri yurtiçi akaryakıt fiyatlarını (yüzde -6,22) olumlu etkileyerek aylık düşüşe katkı sağlamıştı” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mayıs ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Raporda şu ifadeler kullanıldı:

“Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,04 oranında artmış, yıllık enflasyon 4,09 puan azalarak yüzde 39,59’a gerilemiştir (Grafik 1 ve Tablo 1). Mayıs ayında meskenlere doğal gazın bedelsiz olarak sunulması aylık tüketici enflasyonu üzerinde 2,4 puan düşürücü etki oluşturmuştur. Yıllık değişim oranı B endeksinde 0,32 puan düşüşle yüzde 47,70, C endeksinde 1,14 puan artışla yüzde 46,62 olmuştur.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu dönemde enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 4,12, 0,58 ve 0,31 puan azalmış, temel mallar ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,37 ve 0,55 puan artmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artışlar önceki aya kıyasla B ve C endeksinde yükselmiştir. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan temel mal ve hizmetlerde bir önceki aya göre yükselirken, işlenmiş gıdada yatay seyrederek ılımlı görünümünü korumuştur.

Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 4,60 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 1,33 puan artışla yüzde 59,95 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma grubunda gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Lokanta-otel fiyatlarındaki yüzde 7,10 oranındaki aylık artışta gerek gıda fiyatlarının etkilediği yemek hizmetleri gerekse konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yükselişler etkili olmuştur. Mayıs ayında kira alt grubunda aylık artış yüzde 5,15 ile güçlenmiş, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 71,43 oranına yükselmiştir.

Diğer hizmetler alt grubu fiyatlarındaki artışta kişisel ulaştırma araçlarının bakım onarımı, eğitim ve sağlık hizmetleri öne çıkmıştır. Haberleşme fiyatları görünümünde internet ve telefon görüşme ücretlerinde devam eden yükselişler belirleyici olmuştur. Ulaştırma hizmetleri aylık enflasyonu havayolu ile yolcu taşımacılığı ücretlerindeki artışa karşın karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle ılımlı gerçekleşmiş, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 39,34’e gerilemiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,91 puan artışla yüzde 35,07 olmuştur. Mayıs ayında yıllık enflasyon giyim ve ayakkabı ile dayanıklı mal alt gruplarında yükselirken, diğer temel mallarda gerilemiştir.

Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) aylık bazda yüzde 3,48 oranında artmış, alt grup yıllık enflasyonu 1,80 puan yükselerek yüzde 39,27 olarak gerçekleşmiştir. Aylık bazda alt grup fiyat artışını otomobil (yüzde 6,37) kalemi sürüklerken, elektrikli ve elektriksiz aletler (yüzde 0,88) ile mobilya (yüzde 0,55) kalemlerinde fiyatlar daha ılımlı bir şekilde yükselmiştir.

Giyim ve ayakkabı alt grubu fiyat artışında (yüzde 9,96) yazlık ürünlerin endekse giriş ayının nisan ayından mayıs ayına kaymasının etkisi hissedilmiştir. Diğer temel mallarda fiyatlar yüzde 1,03 ile ılımlı bir şekilde yükselirken, alt grup yıllık enflasyonu 4,01 puan düşüşle yüzde 39,32 seviyesine gerilemiştir.

Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 21,00 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 28,16 puanlık düşüşle yüzde -6,97 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, konut abonelerine mayıs ayında bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz belirleyici olmuştur. Ek olarak, uluslararası petrol fiyatlarının son dönemdeki ılımlı seyri yurtiçi akaryakıt fiyatlarını (yüzde -6,22) olumlu etkileyerek aylık düşüşe katkı sağlamıştır.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mayıs ayında yüzde 0,71 oranında artmış, yıllık enflasyon 1,40 puan azalarak yüzde 52,52 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 3,31 puan artışla yüzde 56,01’e ulaşırken, işlenmiş gıdada 6,40 puan düşüşle yüzde 51,35 seviyesine gerilemiştir.

Mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etmiştir. Taze meyve ve sebze dışı işlenmemiş gıda grubunda patates ile tavuk eti fiyatlarındaki yükselişler dikkat çekerken, kırmızı et fiyatlarının artışı yavaşlamakla birlikte sürmüştür.

İşlenmiş gıdada aylık enflasyon (yüzde 1,08) et fiyatlarındaki görünüme istinaden işlenmiş et ürünleri (yüzde 5,97) öncülüğünde devam etmiştir. Ekmek ve tahıl ürünleri fiyat artışlarındaki yavaşlama mayıs ayında da sürmüştür.

Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 0,65 ile sınırlı bir artış kaydetmiş, yıllık enflasyon 11,35 puan azalarak yüzde 40,76 olmuştur. Ana sanayi gruplarına göre yıllık enflasyon alt grupların tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda enerji fiyatları yüzde -6,67 ile azalış eğilimini sürdürmüştür.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, rafine edilmiş petrol ürünleri ile elektrik-gaz imalatı sektörlerinde fiyatlar düşerken, ağaç ve mantar ürünleri, motorlu kara taşıtları, gıda, fabrikasyon metal ve mobilya sektörleri fiyat artışları ile öne çıkmıştır.”

Paylaşın

DİSK-AR: TÜİK Veri Karartarak, Milyonlarca Emekçinin Geliriyle Oynadı

TÜİK’in enflasyon ölçümünde doğalgaz fiyatını ‘0’ olarak kabul etmesinin çalışanların ekmeğiyle oynamak olduğunu belirten DİSK-AR, “Doğalgaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Bu tip desteklerin enflasyon hesabından düşülmesi bu desteklerin yarattığı ek gelirin enflasyon hesaplaması yoluyla geri alınması anlamını taşır ve gelir desteklerini anlamsız kılar” açıklamasında bulundu.

DİSK-AR, açıklamasının devamında, “TÜİK enflasyonu hesaplarken benimsediği doğalgazda 0 fiyat uygulamasıyla gelir destekleri ve sübvansiyonların yaratacağı olumlu etkiyi de sıfırlamaktadır. Bu kabul edilemez” ifadelerine yer verdi. DİSK-AR ayrıca TÜİK’in 4 Haziran 2022’den bu yana madde sepetini listesini yayımlamadığını belirterek yargı kararını hatırlattı ve “veri kararttığını” söyledi. “Milyonlarca emekçinin geliriyle oynamıştır” diye de ekledi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs’a ilişkin aylık enflasyonu yüzde 0,04, yıllık enflasyonu da yüzde 39,59 olarak duyurmasıyla ilgili Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) bir açıklama yaptı.

Aylık enflasyonun yüzde 0,04 çıkmasının nedeni olarak TÜİK’in doğalgaz fiyatını ‘0’ kabul etmesi olarak gösteren DİSK-AR, yine doğalgazın enflasyon madde sepetindeki ağırlığının yüzde 2,9 olduğunu aktardı.

TÜİK’in Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin giderek tartışmalı hale geldiğini belirtti.

DİSK-AR açıklamasında “Temmuz 2023’te açıklanacak enflasyon oranında da aylık 25 m3 doğalgaz fiyatı düşülerek hesaplama yapılacak. Yaz aylarında doğalgaz tüketimin düşmesi nedeniyle bu durum da enflasyonda aşağı doğru bir baskı yaratacak ve muhtemelen Haziran 2023 enflasyonu da beklenen ve yaşanandan düşük çıkacak. Böylece Temmuz 2023’te altı aylık enflasyona göre zam alacak işçiler büyük kayba uğrayacak” dedi.

TÜİK’in enflasyon ölçümünde doğalgaz fiyatını ‘0’ olarak kabul etmesinin çalışanların ekmeğiyle oynamak olduğunu söyleyen DİSK-AR şu açıklamayı yaptı:

“Doğalgaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Bu tip desteklerin enflasyon hesabından düşülmesi bu desteklerin yarattığı ek gelirin enflasyon hesaplaması yoluyla geri alınması anlamını taşır ve gelir desteklerini anlamsız kılar.

“TÜİK enflasyonu hesaplarken benimsediği doğalgazda 0 fiyat uygulamasıyla gelir destekleri ve sübvansiyonların yaratacağı olumlu etkiyi de sıfırlamaktadır. Bu kabul edilemez.”

DİSK-AR ayrıca TÜİK’in 4 Haziran 2022’den bu yana madde sepetini listesini yayımlamadığını belirterek yargı kararını hatırlattı ve “veri kararttığını” söyledi. “Milyonlarca emekçinin geliriyle oynamıştır” diye de ekledi.

“Emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 66,9”

TÜİK’in ham verilerini veri alarak yeni bir hesaplama yapan DİSK-AR, farklı gelir grupları için belirlediği enflasyon oranlarını ‘olduğundan daha da düşük’ olabileceği uyarısında bulunarak şöyle paylaştı:

Gıda enflasyonu ortalama yüzde 52,5 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 66,9 oldu.

Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 57,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 67,7, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 77,5 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 52 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 38,6 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 38 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 77 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu.

Paylaşın

ENAG Açıkladı: Enflasyon Yüzde 100’ün Üzerinde

Akademisyen ve ekonomistlerden oluşan bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Mayıs ayına dair yıllık ve Ocak-Mayıs dönemi enflasyon oranlarını doğal gaz fiyatının sabit kaldığı ve sıfır olarak alındığı varsayımlarına göre açıkladı.

Haber Merkezi / Doğal gaz fiyatının Mayıs ayında değişmediği varsayımına göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Mayıs ayında yüzde 7.35 arttı. TÜFE’nin son 12 aylık artışı yüzde 109.01 olarak gerçekleşti.

Doğal gaz fiyatının Mayıs ayında 0 lira olduğu varsayımına göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Mayıs ayında yüzde 5.68 arttı. TÜFE’nin son 12 aylık artışı yüzde 105.45 olarak gerçekleşti.

Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayında tüketici fiyat endeksindeki değişimin bir önceki aya göre yüzde 0,04, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 39,59 olduğunu açıkladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçimler öncesinde yaptığı açıklamada, aylık ortalama 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğal gaz bedelinin bir yıl boyunca ücretsiz olacağını, ayrıca bir ay boyunca konutlarda doğal gazın bedavaya verileceğini belirtmişti.

“Mayıs ayında enflasyon yüzde 39,59”

Buna göre, 16 ay sonra ilk kez enflasyon yüzde 40’ın altına düştü. TÜİK, endeksteki değişimin 2022 Aralık’a göre yüzde 15,26 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 63,72 olarak gerçekleştiğini bildirdi.

TÜİK verilerine göre, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 19,49 ile giyim ve ayakkabı oldu. Bunu yüzde 20,73 ile konut ve yüzde 23,68 ile ulaştırma izledi.

Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 68,98 ile lokanta ve oteller oldu. Artışın en yüksek olduğu ikinci grup yüzde 66,93 ile sağlık oldu. Bunu yüzde 52,52 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti.

Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -13,79 ile konut oldu. Buna karşılık, 2023 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 9,85 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Paylaşın

Mayıs Ayı Enflasyon Verileri Açıklandı!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayı enflasyon verilerini açıkladı. Enflasyon, Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,71 arttı. Aylık en yüksek artış alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu.

Açıklanan verilere göre, mayıs ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 19.91, yurt içi üretici fiyatları yüzde 32.85 arttı. Geçen yılın aralık ayına göre de tüketici fiyatları yüzde 4.99, yurt içi üretici fiyatları yüzde 7.99 yükseldi.

TÜİK’in açıkladığı Mayıs 2019 enflasyon verileri şöyle;

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,95 arttı

TÜFE’de (2003=100) 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,99, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,71 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,91 artış gerçekleşti.

Aylık en yüksek artış %8,88 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu

Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda %4,09, ulaştırmada %2,18, eğlence ve kültürde %1,86 ve lokanta ve otellerde %1,61 artış gerçekleşti.

Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,58 ile ev eşyası oldu

Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise %1,18 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Yıllık en fazla artış %28,44 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler %26,75, ev eşyası %24,54, eğlence ve kültür %20,06 ve lokanta ve oteller %19,77 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) aylık %1,57 arttı

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,57, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,37, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,90 ve on iki aylık ortalamalara göre %18,79 artış gerçekleşti.

Mayıs 2019’da endekste kapsanan 418 maddeden; 48 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 267 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 103 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Paylaşın

‘Ekonomik Güven Endeksi’ Mayısta Yüzde 8.5 Geriledi

Ekonomik güven endeksi mayıs ayında bir önceki aya göre, yüzde 8.5 azalarak 77.5’e geriledi. Ekonomik güven endeksindeki azalış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.

Türkiye İstatistik Kurumu ,(TÜİK), mayıs ayına ilişkin ekonomik güven endeksi verilerini açıkladı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre; ekonomik güven endeksi mayıs ayında bir önceki aya göre, yüzde 8.5 azalarak 77.5’e geriledi.

Ekonomik güven endeksindeki azalış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.

Mayıs ayında tüketici güven endeksi 55,3 değerine, reel kesim güven endeksi 94,7 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 79,4 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 89,9 değerine ve inşaat sektörü güven endeksi 49,8 değerine geriledi.

Ekonomik güven endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endekstir.

Paylaşın