Refraktometre nedir, nasıl çalışır? Çeşitleri

Refraktometre sulu çözeltilerinin konsantrasyonlarının ölçülmesi için kullanılan basit bir alettir. Sadece birkaç damla sıvı gerektirir ve gıda, tarım, kimya ve imalat endüstrilerinde kullanılır. İngilizce Refract (Kırılma) kelimesinden türetilen Refractometer kelimesi dilimize Refraktometre olarak geçmiştir.

Işık bir sıvıya girdiğinde yön değiştirir; buna kırılma denir. Refraktometreler, ışığın yön değiştirdiği dereceyi ölçer ve buna kırılma açısı denir. Bir refraktometre kırılma açılarını alır ve bunları oluşturulan kırılma indisi (nD) değerleriyle ilişkilendirir.

Bu değerleri kullanarak, çözeltilerin konsantrasyonlarını belirleyebilirsiniz. Örneğin, çözeltilerin sudaki konsantrasyonlarına bağlı olarak farklı kırılma indileri vardır.

Refraktometredeki prizma, solüsyondan daha büyük bir kırılma indisine sahiptir. Ölçümler, prizmanın ve çözümün birleştiği noktada okunur. Düşük konsantrasyonlu bir çözelti ile, prizmanın kırılma indisi numuneninkinden çok daha büyüktür ve büyük bir kırılma açısı ve düşük bir okuma oluşturur. Bunun tersi, yüksek konsantrasyonlu bir çözümle olur.

Refraktometre çeşitleri;

• Abbe Tipi Refraktometreler (Manuel ve Dijital çeşitleri bulunmaktadır)
• El Tipi Refraktometreler (Dürbünlü ve Dijital çeşitleri bulunmaktadır)
• Sıcaklık Ayarlamalı Dijital Refraktometreler

Abbe Refraktometresi; Abbe refraktometreleri aşağıdaki kısımlardan oluşur:

• Prizma haznesi
• Termometre haznesi
• Su giriş ve çıkış kısımları
• Oküler (Ölçüm Skalası)
• Vidalar (makro ve mikro vidalar)

El Refraktometreleri; El Tipi Refraktometreler pratik, kolay ve hızlı ölçüm olanağı sağlayan refraktometrelerdir. Bu cihazlar pratik , küçük hacimli ve hafif olmaları nedeniyle süt, salça, reçel, bal, meyve suyu gibi çeşitli gıda endüstrilerinde rahatlıkla sıkça kullanılan, sıvı solüsyonlarının % kuru madde miktarlarını, kırılma indislerini, ile Brix aralıklarını ölçen cihazdır. El refraktometresinin parçaları şunlardır:

• Oküler
• Ayar vidası
• Prizma haznesi (Prizma ve Işık toplama kapağı ile birlikte)
• Tutma kolu
• Kalibrasyon vidası

Dijital Refraktometreler; El Tipi cihazlar gibi dijital cihazlarda basit ve kolay ölçüm yöntemiyle kullanım kolaylığı sağlayan, güvenilir ve yüksek hassasiyetli ölçümler için dizayn edilmiş Refraktometre çeşitleridir. Bu cihazlarda ölçüm sonuçlarının daha kolay görüntülenmesini sağlayan dijital gösterge ekranı bulunmaktadır.