Karbonmonoksit zehirlenmesi nedir? İlkyardım
Herkes gün boyunca az miktarda karbonmonoksite maruz kalır. Bununla birlikte, çok fazla solumak karbonmonoksit zehirlenmesine neden olabilir. Yetersiz havalandırılan veya kapalı bir alanda (garaj gibi) sıkışırsa karbonmonoksit tehlikeli seviyelere yükselebilir. Bu dumanları solumak, kan dolaşımınızda karbonmonoksit birikmesine neden olur ve bu da ciddi doku hasarına yol açabilir.
Karbonmonoksit zehirlenmesi son derece ciddidir ve yaşamı tehdit edebilir. Siz veya tanıdığınız biri karbonmonoksit zehirlenmesi belirtileri gösterirse hemen 112’yi arayın.
Belirtileri;
- Aşırı yorgunluk, huzursuzluk
- Grip belirtileri
- Bulantı- kusma, baş dönmesi, karıncalanma
- Cilt ve tırnaklarda kısa süreli kiraz kırmızısı renk değişimi
- Göğüs ağrısı, çarpıntı hissi, tansiyon düşüklüğü
- Solunum durması, kalp durması, koma
İlkyardım;
- Kişi ortamdan uzaklaştırılır
- Hareket ettirilmez
- Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC)
- Hava yolu açıklığı sağlanır
- Tıbbi yardım istenir (112)
İlkyardım yapacak kişinin öncelikle kendisini de, karbonmonoksit dumanından koruması gerekir. Camlar açılmalı ya da kırılmalı, elektrik düğmelerinden kesinlikle uzak durulmalı ve zehirlenen kişi o ortamdan hızla uzaklaştırılarak açık havaya çıkarılmalıdır. Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaşıldığında, ağız ve burun temizlenmeli, zehirlenen kişinin nefes alıp vermesi durmuşsa, suni solunuma (Temel Yaşam Desteğine) başlanmalıdır. Bu işlemler yapılırken aynı anda en yakın sağlık kurumuna da gidecek şekilde ambulans çağrılmalıdır.
Nasıl tedavi edilir?
Karbonmonoksit zehirlenmesinin tedavisi, hastanın klinik durumuna ve kandaki “karboksi hemoglobin (COHb)” miktarına göre yapılır. Hastalara, serum takıldıktan sonra, hayati durumu kontrol altına alınıp, kalp, akciğer ve beyin fonksiyonları değerlendirilir. Karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi olan veya teşhisi konulan her hastaya, hızla yüksek dozda (tercihen %100) oksijen verilir.
Ağır karbonmonoksit zehirlenmesinde, kalp-dolaşım sistemi ve nörolojik bozuklukların görülme ihtimali yüksek olduğundan, yaklaşık 4 saatlik %100 oksijen tedavisine rağmen düzelmezse, hiperbarik oksijen tedavisine başlanması gerekir. Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT), tümüyle basınç odasına giren hastaya, yüksek basınçlarda, aralıklı olarak %100 oksijen solutulmasıyla uygulanan bir tedavi şeklidir. Özellikle beyin başta olmak üzere, hayati organlardaki karbonmonoksitten etkilenmiş hücrelere oksijen sağlanarak, canlılığı devam ettirilir, daha fazla hasar görmemesi sağlanır.
Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
